WASHINGTON —
Amerikan Senatosu’nda İran’ın nükleer programını kısıtlamayı amaçlayan görüşmelerle ilgili düzenlenen oturumda gergin anlar yaşandı. Amerikalı yetkililer, görüşmelere kuşkuyla bakan Senato Dış İlişkiler Komisyonu’na diplomasinin sonuç verebileceği ve başarılı olmazsa İran’ın ağır şekilde cezalandırılacağı konusunda güvence vermeye çalıştı.
İran’la varılan ara anlaşma Tahran’ın uranyum zenginleştirme programını geriletmeyi amaçlıyor.
Ancak Senatörlerin “Nihai anlaşma İran’ın nükleer silah geliştirme yeteneğini sadece donduracak mı yoksa tümüyle mi ortadan kaldıracak?” sorusunu yöneltiyor.
Robert Menendez Senato Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı.
Menendez “Nihai anlaşma sadece İran’ın nükleer altyapısını geliştirmesini durdurur ama kolayca nükleer silah yapma yeteneğini korursa böyle bir anlaşmayı kesinlikle desteklemem” diyor.
İran’ın bir yandan nükleer silah yeteneğini korurken diğer yandan yaptırımlardan tümüyle kurtulma yolları aramasından korkan Senatör Menendez “Ne olursa olsun bir anlaşma yapmayı çok istersek kazanacağımızdan daha fazlasını verme durumuna düşeriz. Bunu önlemek zorundayız. Hedef, İran’ın nükleer silah yapmanın eşiğinde bir devlet olmasını engellemek olmalıdır” şeklinde konuşuyor.
Oturumda diğer senatörler daha da sert konuştu.
Cumhuriyetçi James Rich ara nükleer anlaşmayı “ felaket” olarak niteledi ve İran’a bazı yaptırımların kaldırılmasını “iğrenç” bulduğunu söyledi.
Senatör Rich “İşadamları Tahran’a akın ediyor, eskisi gibi İranlılar’la iş yapmaya hazırlar. Sorarım size, diplomasi yürümezse kim Tahran’ı dizginleyecek, yaptırımları yeniden yürürlüğe koyacak?” şeklinde konuştu.
Dışişleri Bakanlığı Siyasi İşler Müsteşarı Wendy Sherman, İran’ın yıllardır geliştirdiği nükleer yeteneğini bir anda silip atamayacağı gerçeğini kabul ederken ne yapacaklarını şöyle açıkladı:
“İran’a açıkça söyledik: Taahhütlerini yerine getirmezse ya da kapsamlı bir anlaşmaya varamazsak hemen yeni yaptırımlar koyması için Kongre’ye başvurmaya kararlıyız.”
Ancak bazı senatörler yaptırımların uygulanmasının zaman alacağına dikkati çekti.
Böyle bile olsa, Maliye Bakanlığı Müsteşarı David Cohen’e göre mevcut yaptırımlar güçlü, kaldırılan yaptırımlar ise hem az, hem de hızla geri çevrilebilir.
Cohen “Ortak plan uyarınca İran taahhütlerini yerine getirmezse kaldırılan yaptırımları yeniden yürürlüğe sokar, sınırlı ölçüde azalan ekonomik baskıyı geri getiririz” dedi.
Senatörlerin hepsi aynı şekilde kötümser değil. Demokrat Senatör Tim Kaine, İran’ın nükleer silaha sahip olmasını önlemek için gerekirse askeri müdahale lehinde oy vermeye hazır olduğunu söyledi. Ancak Kaine sert önlemlere başvurmadan önce diplomasinin iyi niyetle sürdürülmesi gerektiği görüşünü savundu.
İran’la varılan ara anlaşma Tahran’ın uranyum zenginleştirme programını geriletmeyi amaçlıyor.
Ancak Senatörlerin “Nihai anlaşma İran’ın nükleer silah geliştirme yeteneğini sadece donduracak mı yoksa tümüyle mi ortadan kaldıracak?” sorusunu yöneltiyor.
Robert Menendez Senato Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı.
Menendez “Nihai anlaşma sadece İran’ın nükleer altyapısını geliştirmesini durdurur ama kolayca nükleer silah yapma yeteneğini korursa böyle bir anlaşmayı kesinlikle desteklemem” diyor.
İran’ın bir yandan nükleer silah yeteneğini korurken diğer yandan yaptırımlardan tümüyle kurtulma yolları aramasından korkan Senatör Menendez “Ne olursa olsun bir anlaşma yapmayı çok istersek kazanacağımızdan daha fazlasını verme durumuna düşeriz. Bunu önlemek zorundayız. Hedef, İran’ın nükleer silah yapmanın eşiğinde bir devlet olmasını engellemek olmalıdır” şeklinde konuşuyor.
Oturumda diğer senatörler daha da sert konuştu.
Cumhuriyetçi James Rich ara nükleer anlaşmayı “ felaket” olarak niteledi ve İran’a bazı yaptırımların kaldırılmasını “iğrenç” bulduğunu söyledi.
Senatör Rich “İşadamları Tahran’a akın ediyor, eskisi gibi İranlılar’la iş yapmaya hazırlar. Sorarım size, diplomasi yürümezse kim Tahran’ı dizginleyecek, yaptırımları yeniden yürürlüğe koyacak?” şeklinde konuştu.
Dışişleri Bakanlığı Siyasi İşler Müsteşarı Wendy Sherman, İran’ın yıllardır geliştirdiği nükleer yeteneğini bir anda silip atamayacağı gerçeğini kabul ederken ne yapacaklarını şöyle açıkladı:
“İran’a açıkça söyledik: Taahhütlerini yerine getirmezse ya da kapsamlı bir anlaşmaya varamazsak hemen yeni yaptırımlar koyması için Kongre’ye başvurmaya kararlıyız.”
Ancak bazı senatörler yaptırımların uygulanmasının zaman alacağına dikkati çekti.
Böyle bile olsa, Maliye Bakanlığı Müsteşarı David Cohen’e göre mevcut yaptırımlar güçlü, kaldırılan yaptırımlar ise hem az, hem de hızla geri çevrilebilir.
Cohen “Ortak plan uyarınca İran taahhütlerini yerine getirmezse kaldırılan yaptırımları yeniden yürürlüğe sokar, sınırlı ölçüde azalan ekonomik baskıyı geri getiririz” dedi.
Senatörlerin hepsi aynı şekilde kötümser değil. Demokrat Senatör Tim Kaine, İran’ın nükleer silaha sahip olmasını önlemek için gerekirse askeri müdahale lehinde oy vermeye hazır olduğunu söyledi. Ancak Kaine sert önlemlere başvurmadan önce diplomasinin iyi niyetle sürdürülmesi gerektiği görüşünü savundu.
