ERİVAN —
Batılı ülkeler, tartışmalı nükleer programı nedeniyle İran’ı yaptırımlar yoluyla tecrit etmeye çalışırken, doğu ve batı sınırları kapalı olan Ermenistan uluslararası yaptırımları ihlal etmeden komşusu Tahran’la ilişkileri geliştiriyor. Amerika’nın Sesi’nden James Brooke, Erivan’da İran-Ermenistan arasındaki yakınlaşmayı inceledi.
Halkı Hıristiyan olan Ermenistan’da sadece bir cami bulunuyor. “İran Camisi” 15 yıl önce İran tarafından yenilenmiş.
Farsça dersleri verilen camiyi, İran’dan gelen üst düzey konuklar mutlaka ziyaret ediyor. Bu konuklardan biri de 15 ay önce Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’la görüşmek için Erivan’a giden İran Devlet Başkanı Mahmud Ahmedinejat oldu.
Batılı ülkeler, nükleer silah geliştirdiğine inandıkları İran’ı tecrit etmiş durumda. İran hakkındaki suçlamaları reddediyor. Batıda Türkiye, doğuda Azerbaycan arasında sıkışan Ermenistan ise, güney komşusuyla ticaret ilişkilerini sessizce geliştiriyor.
Richard Giragosian, Bölgesel Araştırmalar Merkezi uzmanı. Giragosian, “Ermenistan, İran rejiminin sorun yaşamadığı ve ilişkileri geliştirmeye hevesli olduğu tek komşusu. Ermenistan’ın gözünde, İran da kendisi gibi tecrit yaşayan bir ülke. Ermenistan gibi İran da düşman veya rakip devletlerle çevrili ve her iki ülke de abluka veya yaptırım baskısı altında,” şeklinde konuşuyor.
35 kilometre genişliğindeki ortak sınır, Ermenistan’ı ekonomik açıdan kendisinden 50 kat büyük olan İran’a bağlıyor.
Ancak otoyollar yavaş ve genellikle tehlikeli olduğundan, Ermeniler alternatif yollar arıyor.
İran uzmanı Gohar İskenderyan’a göre, Ermenistan’ın demiryollarını güneye uzatmak en öncelikli konu: “Finansman bulur bulmaz, demiryollarımızı İran’a uzatarak Hint Okyanusu’na ve Basra Körfezi’ne açılabiliriz.”
Altı yıl önce Ermeniler, İran’ın boru hattından gelen doğal gazla ısınmaya başladı. Ermenistan, şimdi de İran’la arasında yeni bir boru hattı inşa etmek ve sınırda da iki hidroelektrik santral kurmak istiyor.
Ancak İskenderyan’a göre, İran’a uygulanan yaptırımlar, bu projelerin finansmanını engelleyebilir: “Bu sadece Ermenistan’ın kararı değil. İşin içine Amerika ve Rusya gibi büyük oyuncular giriyor.”
Yaptırımlar İran ekonomisini sarsmış ve Ermenistan’la ticareti kesmiş olsa da, Richard Giragosian duruma olumlu bakıyor: “İran hükümeti, dizüstü bilgisayar, makyaj ve kozmetik ürünleri, çikolata gibi lüks mal ithalatını yasakladı. Bu da İranlılar’ı, Ermenistan’a turist olarak gelip, ülkelerindeki yasaklı ürünleri burada satın almaya teşvik edecektir. Bunun da bir karaborsa oluşturacağı bir gerçek.”
İranlılar ve Ermeniler arasındaki ilişkiler, bundan 3000 yıl önce Erivan’a ismini veren Erebuni Kalesi inşa edildiği zamana dayanıyor. Eğer bu iki tarihi komşunun iktidardaki liderleri dış dünyada olup bitenlere şimdi olduğu gibi fazla aldırmazsa, aralarındaki ticaret ve turizm ilişkilerini sürdürebilirler.
Halkı Hıristiyan olan Ermenistan’da sadece bir cami bulunuyor. “İran Camisi” 15 yıl önce İran tarafından yenilenmiş.
Farsça dersleri verilen camiyi, İran’dan gelen üst düzey konuklar mutlaka ziyaret ediyor. Bu konuklardan biri de 15 ay önce Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’la görüşmek için Erivan’a giden İran Devlet Başkanı Mahmud Ahmedinejat oldu.
Batılı ülkeler, nükleer silah geliştirdiğine inandıkları İran’ı tecrit etmiş durumda. İran hakkındaki suçlamaları reddediyor. Batıda Türkiye, doğuda Azerbaycan arasında sıkışan Ermenistan ise, güney komşusuyla ticaret ilişkilerini sessizce geliştiriyor.
Richard Giragosian, Bölgesel Araştırmalar Merkezi uzmanı. Giragosian, “Ermenistan, İran rejiminin sorun yaşamadığı ve ilişkileri geliştirmeye hevesli olduğu tek komşusu. Ermenistan’ın gözünde, İran da kendisi gibi tecrit yaşayan bir ülke. Ermenistan gibi İran da düşman veya rakip devletlerle çevrili ve her iki ülke de abluka veya yaptırım baskısı altında,” şeklinde konuşuyor.
35 kilometre genişliğindeki ortak sınır, Ermenistan’ı ekonomik açıdan kendisinden 50 kat büyük olan İran’a bağlıyor.
Ancak otoyollar yavaş ve genellikle tehlikeli olduğundan, Ermeniler alternatif yollar arıyor.
İran uzmanı Gohar İskenderyan’a göre, Ermenistan’ın demiryollarını güneye uzatmak en öncelikli konu: “Finansman bulur bulmaz, demiryollarımızı İran’a uzatarak Hint Okyanusu’na ve Basra Körfezi’ne açılabiliriz.”
Altı yıl önce Ermeniler, İran’ın boru hattından gelen doğal gazla ısınmaya başladı. Ermenistan, şimdi de İran’la arasında yeni bir boru hattı inşa etmek ve sınırda da iki hidroelektrik santral kurmak istiyor.
Ancak İskenderyan’a göre, İran’a uygulanan yaptırımlar, bu projelerin finansmanını engelleyebilir: “Bu sadece Ermenistan’ın kararı değil. İşin içine Amerika ve Rusya gibi büyük oyuncular giriyor.”
Yaptırımlar İran ekonomisini sarsmış ve Ermenistan’la ticareti kesmiş olsa da, Richard Giragosian duruma olumlu bakıyor: “İran hükümeti, dizüstü bilgisayar, makyaj ve kozmetik ürünleri, çikolata gibi lüks mal ithalatını yasakladı. Bu da İranlılar’ı, Ermenistan’a turist olarak gelip, ülkelerindeki yasaklı ürünleri burada satın almaya teşvik edecektir. Bunun da bir karaborsa oluşturacağı bir gerçek.”
İranlılar ve Ermeniler arasındaki ilişkiler, bundan 3000 yıl önce Erivan’a ismini veren Erebuni Kalesi inşa edildiği zamana dayanıyor. Eğer bu iki tarihi komşunun iktidardaki liderleri dış dünyada olup bitenlere şimdi olduğu gibi fazla aldırmazsa, aralarındaki ticaret ve turizm ilişkilerini sürdürebilirler.
