İran’ın yabancıları ve batıyla bağlantısı olduğu iddiasıyla kendi vatandaşlarını tutuklaması, bu kişilerin ailelerinin ilk kez bir araya gelerek uluslararası diplomatlar düzeyinde yakınlarının serbest kalması için lobi yapmalarına neden oldu.
Tutuklu yakınlarının ilk bir araya gelişleri hafta ortasında BM Genel Kurulu’nun yapıldığı New York’ta oldu. Amerikalı ve diğer ülkelerin yetkilileriyle görüşen aileler İran’a yakınlarının serbest bırakılması için baskı yapılması uyarısında bulundu.
Bu kampanyaya katılanlardan biri de 11 yıl önce İran’da kaybolan Bob Levinson’un oğlu Daniel Levinson. Aile üyeleri halen daha Levinson’ın Tahran tarafından tutulduğuna inanıyor ancak İranlı yetkililer eğer yaşıyorsa şu anda 70 yaşında olması gereken Amerikan vatandaşının nerede olduğunu bilmediklerini söylüyor.
Amerika’nın Sesi İran Servisi’ne Skype aracılığıyla New York’tan bağlanan Daniel Levinson, “Bu ailelerle çalışarak, İran’ın çok sayıda Amerikalıyı rehin aldığının dünya tarafından unutulmadığından emin olmak amacındayız. Birlikte hareket etmeliyiz ve mesajımızın duyulduğundan emin olmalıyız. Amerikan hükümeti ya da uluslararası alanda bize yardım edebilecek herkesle çalışmalıyız.” dedi.
Bu hafta New York’ta bazı Amerikalı yetkililerle görüştüğünü söyleyen Levinson, “Görünen onlar da babamı eve getirmek için bastırıyorlar. Ayrıca BM toplantıları sırasında İranlı yetkililerle görüşecek başka hükümetlerden yetkililerin olduğunu umuyoruz” dedi.
New York’ta “Nükleer İran’a Karşı Birleşme” adlı Amerika’nın haklarını savunan bir forumda konuşan Amerika Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton da İran’a Bob Levinson’ın nerede olduğunu açıklama ve eve dönmesini sağlama çağrısında bulundu. Daniel Levinson, “Trump yönetiminin İran’a baskı yapmak adına attığı doğru adımları destekliyoruz. Babamı bu kadar uzun süre evden uzak tutmalarına izin vermeyeceğimizden eminiz” diye konuştu.
Bu hafta düzenlenen etkinliklere katılan bir başka kişi de, 2,5 yıldır İran’da rehin tutulan, Thompson Reuters Vakfı’nın çalışanı, İran ve İngiltere vatandaşı Nazanin Zaghari-Ratcliffe’nin kocası Richard Ratcliffe’ti. Perşembe günü vakıf tarafından yayınlanan bir ilanda yer alan açıklamasında Richard Ratcliffe, “Nazenin için rehine demiyoruz ama onun pazarlık kozu olarak tutulduğunu söylüyorum. O yanlış hiçbir şey yapmadı ve devlet tarafından alıkonuluyor. İngiltere’nin bir şeyler yapması lazım. BM’nin bir şeyler yapması lazım” diyor.
Batılı yabancıların aileleri ve tutuklu İranlıların yakınları Tahran’ı, bu kişileri pazarlık kozu olarak batıyla arasındaki anlaşmazlıklarda kullanmak üzere tutmakla suçluyor. İran söz konusu kişilerin neyle suçladıkları dışında haklarında çok az bilgi verdi. Tutuklu ve rehin olan kişilerin yakınları bu kişilerin masum olduklarını söylüyor.
Çarşamba günü İnsan Hakları İzleme (HRW) örgütü tarafından yayınlanan bir rapora göre İran’da 2014 yılından bu yana 14 İranlı ya da çifte vatandaş, Devrim Muhafızları tarafından tutuklandı. HRW, Tahran’ın batılı akademik, ekonomik ve kültürel kurumlarla istemediği türden bağlantısı olan çifte vatandaşlara ve yabancılara yönelik tutuklamaları arttırdığına dikkati çekiyor.
Bu kişiler arasından İranlı Amerikalılar Siamak Namazi ve babası Bekir Namazi, Çinli Amerikalı Xiyue Wang ve Lübnan vatandaşı Nizar Zakka da bulunuyor.
