İran, ABD’nin ülkedeki çıkarlarını temsil eden İsviçre Büyükelçisi’ni Basra Körfezi’nde yaşanan krizle ilgili Dışişleri Bakanlığı’na çağırdı. Reuters haber ajansına göre açıklamayı, IRIB haber ajansına konuşan Bakanlık Sözcüsü Abbas Musavi yaptı. Tahran’ın büyükelçi aracılığıyla ABD’ye ‘‘İran, Körfez’deki denizcilik haklarını güçlü biçimde koruyacak ve tehditlere yanıt verecektir’’ mesajını verdiği bildirildi.
Başkan Trump, Çarşamba günü yaptığı açıklamada ABD donanmasına, Körfez’de Amerikan gemilerine yönelik tacizde bulunan İran gemilerini vurma emri verdiğini söylemişti.
İran’ın elit Devrim Muhafızları lideri Hüseyin Selami de Perşembe günü devlet televizyonuna yaptığı açıklamada İran’ın Körfez’de güvenliğinin tehdit altında olduğunu hissetmesi halinde ABD’nin savaş gemilerini yok edeceğini söyledi.
Selami, ‘‘Donanma güçlerimize, İran’ın askeri ya da sivil gemilerine karşı bir tehdit hissetmesi halinde ABD’nin terörist güçlerini yok etme emri verdim’’ ifadesini kullandı. Selami İran Körfezi’nin güvenliğinin İran’ın stratejik önceliği olduğunu söyledi.
Corona virüsü salgını nedeniyle bir süredir durulan Washington-Tahran gerilimi, İran’ın Trump yönetiminin askeri ve diplomatik olarak azami baskı politikasına karşı sesini yükseltmeye başlamasıyla yeniden baş gösterdi.
Devrim Muhafızları ayrıca İran’ın ilk askeri uydusunu da Çarşamba günü fırlatarak daha önce gizli tutulan bir uzay programını da açıklamış oldu.
ABD donanması, geçen hafta İran’ın Körfez’de 11 muhafız hücumbotunun ABD’ye ait gemilere tehlikeli ve tacizkar şekilde yaklaştığını bildirmişti. Amerikan donanması yetkilileri, bu botların ölümcül olmayan yöntemlerle bir dizi uyarı gönderilmesinin ardından uzaklaştıklarını belirtmişti. İran ise gerilimi Amerika’nın yükselttiğini iddia etmiş ancak bunu doğrulayacak deliller sunmamıştı.
İran, petrol nakliyatının yüzde 20’sinin yapıldığı Basra Körfezi ve Hürmüz Boğazı’nda Amerikan donanmasıyla yıllardır gerilim yaşıyor. Amerika yıllardır bölgede küresel gemicilik ve nakliyat faaliyetlerini koruma amacıyla devriye faaliyetler yürütüyor.
Uluslararası Kriz Grubu da gerilimin ardından olası bir çatışmadan kaçınılması için taraflara çatışmasızlık acil hattı oluşturulması çağrısı yaptı. İran geçmişte acil hat çağrılarını reddetmişti.
Öte yandan, Devrim Muhafızları Çarçamba günü daha önce kullanılmayan bir fırlatma alanından yeni bir sistemle uzaya uydu göndererek uzmanları ve batılı yetkilileri şaşırttı. İran, uzay programının barış yanlısı olduğunu söylerken batılı ülkeler bu tür bir programın kullanılan teknolojinin benzerliği nedeniyle İran’ın kıtalar arası balistik füze geliştirmesine yardım etmesinden endişe ediyor.
