Erişilebilirlik

İran’ın Misillemesine Karşılık ABD Nasıl Yanıt Verebilir?


İran’ın Kasım Süleymani’nin öldürülmesine karşılık Irak’taki ABD askeri üslerini hedef almasının ardından Orta Doğu’da sıcak çatışmaların artmasından endişe ediliyor. Uzmanlar Başkan Donald Trump’ın saldırıya yanıtının 2020’de yapılacak başkanlık seçimini de gözeterek vereceği karar ve Savunma Bakanlığı Pentagon’un yaklaşımıyla şekilleneceği görüşünde.

ABD’nin 3 Ocak günü Bağdat’ta düzenlediği operasyon ile İran Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’yi vurması ve buna karşılık İran’ın bugün günün ilk saatlerinde Irak’taki ABD askeri unsurlarını hedef almasıyla gözler Orta Doğu’ya çevrildi.

Bölgedeki son gelişmeler konusunda Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi (TASAM) Başkan Yardımcısı ve Emekli Tuğgeneral Fahri Erenel ve VOA Türkçe’nin sorularını yanıtladı.

Aynı zamanda İstinye Üniversitesi öğretim üyesi Erenel, İran’ın ABD’nin yapacağı olası askeri hamleler karşısında askeri gücünü kullanmaktan çekinmeyeceğini belirtti. Erenel Orta Doğu’daki tablonun şekillenmesinde Pentagon’un tavrının belirleyici olacağını vurguladı.

Erenel, Tahran açısından durumu “İran gardını almış durumda, kaybedecek pek bir şeyi kalmadı. Hali hazırda ciddi ekonomik sıkıntı içerisinde. ABD’nin bölgede askeri gücü olsa da İran gibi bir coğrafyayı işgal etmesi, kontrol etmesi mümkün olmayacak. Süleymani’nin öldürülmesiyle İran itibar kaybetmiş gibiydi ancak şu anda Irak’taki ABD üslerini bombalamasıyla bunu dengelemiş durumda. ABD, eğer yeniden askeri hamleyi tercih ederse İran karşılık verecektir” diye değerlendirdi.

Washington yönetimi açısından ise şimdi “ABD’nin itibar kaybı söz konusu” görüşündeki Erenel, İran’la çatışmaya girilmesi durumunda ABD’nin can kaybı ve Trump’ın prestij kaybı yaşayacağını söyledi. “Amerikalılar arasında can kaybı olması Trump’a prestij ve seçim kaybettirecek bir süreç başlatacaktır” diyen Erenel, bu nedenle ABD yönetiminden bugün İran’a yönelik hamle konusunda çatışmayı ileri taşımayacak yönde karar gelmesini beklendiğini söyledi. “Trump’ın stratejik öngörü kabiliyeti yok. Twitter’da kendi paylaşımlarıyla bunu gösteriyor” diyen Erenel, şimdi Trump’ın Amerikan iç kamuoyuna, “Dünya topraklarında boş yere Amerikan kanı dökülmemeli” vaadini yerine getirme konusunda karar verme aşamasında olduğunu söyledi. Ancak Trump’ın Afganistan ve Suriye’den askeri geri çekilme konusunda kendi kararlarını uygulayamadığını belirten Erenel, “Trump’ın açıklamaları sonrasında her seferinde Pentagon devreye girdi ve ‘dur’ dedi. Tabii dünyadaki silahlanma açısından çatışmalar ve askeri güç kullanımı konusunda ABD’nin savunma sektörü de etkili oluyor. Dolayısıyla bundan sonraki süreç de Trump’ın isteğiyle değil Pentagon, savunma sektörü ve iç kamuoyundaki etkili stratejistler vasıtasıyla şekillenecektir. Bu noktada ABD ve İran’ın hangi tür hedefleri seçecekleri ve yapacakları hamleler de bu savaş atmosferinin nasıl yayılacağını ve şiddetini de etkileyecektir” dedi.

Bölgesel çatışmaya evrilmesi konusunun ise İran’ın da gelecekteki hedeflerini nasıl seçeceğiyle belirleneceğini söyleyen Erenel, “Mesela bugün İran tarafı bir tehditte bulundu. Eğer Türkiye’nin, İncirlik Üssü ve Kürecik Radar İstasyonu’nu kullanılırsa İran bunları da hedef alabileceğini söyledi. O zaman en ufacık hatayla çatışma bütün bölgeye, körfeze yayılacaktır” diye konuştu.

Doç. Dr. Erenel, ayrıca ABD’nin Süleymani operasyonunu İran’a yönelik birden fazla gerekçeyle düzenlediğini söyledi. Erenel’e göre; İran’ın kara gücünü arttırmasıyla Ortadoğu coğrafyasında asimetrik tehdit oluşturması ve konvansiyel güce ulaşması, İran’ın nükleer güç kazanması ve uranyum zenginleşmede başarısını arttırması, Çin ve Rusya’yla yapılan tatbikat, İsrail’in beklentisi ile CENTCOM ve Pentagon’un planlaması gibi gerekçeler ile Süleymani öldürüldü.

  • 16x9 Image

    Yıldız Yazıcıoğlu

    Yıldız Yazıcıoğlu, 1994-1998 döneminde Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü’nde lisans eğitimini tamamladı. Mesleğe 1997 yılında Cumhuriyet’te stajyer olarak başladı. 1998-2000 döneminde yüksek lisans eğitimine devam etti. 2000 – Mayıs 2009 döneminde Milliyet’te mesleki kariyerini cumhurbaşkanlığı ve parlamento muhabirliği noktasına taşıdı. 2009 - 2011 yıllarında ABD’nin başkenti Washington DC’de kariyerini sürdürdü ve farklı medya kuruluşları için temsilcilik – yorumculuk görevlerini yürüttü. Bu dönemde VOA Türkçe’de eğitim aldı ve görev yaptı. Ardından Ankara’ya dönüşünde Habertürk TV’de, ArtıBir TV’de görevler üstlendi. Şu anda VOA Türkçe ekibinde görev almayı sürdürüyor.

STÜDYO VOA

Trump’a ‘sus payı davası’ öncesinde konuşma yasağı – 27 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG