Erişilebilirlik

Irak’ın Siyasi Geleceğini Washington Nasıl Görüyor?


Irak’ta Mart ayında yapılan genel seçimlerin sonucunu açıklayan Yüksek Seçim Kurulu, eski Başbakan İyad Allavi lehinde karar verdi. Kurul, 16 Mayıs’ta, Bağdat’ta oyların yeniden sayılmasıyla, seçimlerde hile yapıldığını gösteren kanıt bulunmadığını açıkladı. Başbakan Nuri El Maliki, oyların yeniden sayılmasını istemiş, Yüksek Seçim Kurulu’ysa sadece Bağdat’ta yeniden sayım yapma kararını almıştı. Seçimde İyad Allavi’nin Sünnilerin desteklediği koalisyonu, Maliki’nin Şii koalisyonundan yalnızca iki sandalye fazla aldı.

Başbakan Nuri el Maliki, Hukuk Devleti Koalisyonu’nun İyad Allavi’nin Irakiye grubundan daha fazla oy alacağını tahmin ediyordu. Ancak Bağdat’da kullanılan 2 buçuk milyon oyun 11 gün boyunca yeniden sayılması, El Irakiye’nin 91, Hukuk Devleti’ninse 89 sandalye aldığını doğruladı.

Washington’daki Amerika Barış Enstitüsü Irak Programları Direktörü olan Manal Ömer şöyle konuşuyor:

“Açıkça görülüyor ki hiçbir şey değişmedi. Durum aynı. Ancak şikayet olduğu takdirde bazı adımların atılacağı görülmüş oldu.”

325 üyeli mecliste Allavi de Maliki de çoğunluğu alamadı. İki liderin oluşturduğu siyasi ittifaklar yeni hükümeti kurmayı başaramadı.

Başbakan Maliki’nin Hukuk Devleti, diğer büyük Şii koalisyonu Irak Ulusal Birliği’yle anlaşarak 159 sandalyeyle meclisteki en büyük grubu oluştursa da çoğunluk için 4 sandalye geride kalıyor.

Allavi, seçimleri önde tamamladığı için yeni hükümeti kurma hakkına sahip olduğunu söylüyor. Ancak Manal Ömer, iki koalisyonun birleşmesiyle Başbakan Maliki’nin daha güçlü bir konumda olduğu görüşünde:

“Maliki, oyların yeniden sayılmasıyla ittifak oluşturmak ve koalisyonu kurmak için zaman kazandı. Ancak sorun, ittifakın devam edip etmeyeceği. İttifak bozulmazsa Allavi’nin hükümet kurma şansı çok azalır.”

Manal Ömer, fazla bağımsız davranması yüzünden Maliki’nin başbakanlıkta kalamayacağını tahmin ediyor:

“Maliki’nin Şii birliği temsil etmesine ilişkin soru işaretleri var. Birçok kişi Maliki’nin kendi siyasi partisini değil, birliği ve koalisyonu temsil etmeyi becerebileceğini düşünmüyor.”

Washington’daki Uluslararası Barış Vakfı’nın Ortadoğu Programı Başkanı Marina Ottaway, hükümetin diğer kilit grupları da kapsayacağını söylüyor:

“Kürtlerin ana ortak olarak koalisyonda yer alacağına hiç şüphe yok. Koalisyonda bazı Sünni grupların da bulunacağına kesin gözüyle bakılıyor. Ancak şu anda netleşmeyen konu, Sünniler’in koalisyona ne şekilde katılacağı.”

Özellikle Sünni İslamcı militanların şiddet eylemlerini arttırdığı sırada Bağdat’ta oyların yeniden sayılması, yeni hükümetin kurulmasını geciktirdi. Manal Ömer, hükümet boşluğu dolduruluncaya kadar şiddetin süreceğini söylüyor:

“Hükümetin kurulmasının gecikmesi ve siyasi partilerin daha güçlü birlikler oluşturma çabaları ne kadar uzun sürerse, şiddetin devam etmesi olasılığı da o kadar artar.”

Amerikalı yetkililere göre, şiddet eylemlerine rağmen 40 binden fazla Amerikan askeri, Ağustos ayında Irak’tan çekilmeye başlayacak. Geri kalan 50 bin askerinse 2011’in sonunda Irak’tan ayrılmaya başlaması bekleniyor.

XS
SM
MD
LG