Prens Charles’ın da adının geçmesi ve vergi kaçırdıkları gerçeği, İngiltere’de tepkiye yol açtı.
Kraliçe de vergi vermezse geri kalanlar ne yapar?
Finans Merkezi City’de para, yine en çok konuşulan konu ama bu kez tartışma farklı. Cennet Belgeleri’yle açığa çıkan isimler ve yatırımları tartışma konusu.İsveç Bankası’nda banker Paul Brexbear, İngiltere Kraliçesi ve Prens Charles gibi önemli isimlerin bile parasını vergiden sakınarak kazanç sağlayanlar arasında anılmasını, “korkunç” olarak niteliyor.
‘Kraliçe ve Oğlu Prens Charles’a hiç yakıştıramadım’
Londra’da paranın bir saniye bile durmadığı, elden ele yer değiştirdiği, alınıp satıldığı, komisyonların, faizlerin aracıların, yani yatırım ve kazanç terminolojisinin her şeyden çok anıldığı bir ortamda mikrofon uzattığımız Swedish Bank çalışanı Paul Brexbear, söze böyle başlıyor ve hemen ekliyor: “Tam bir Kraliyet ailesi hayranıyım ancak onların bile off-shore yatırımcıları arasında olmasını hiç uygun bulmadım.”
‘Şaşırmak için zamanım yok’
Adını vermek istemeyen ama para ve yatırım uzmanı olduğunu saklamayan kadın finansçı, sözcükleri dikkatle seçerek konuştuğunu belli etmek istercesine kısa molalar vererek yapıyor yorumunu: “Kraliçe, off-shore yatırımlar, vergisiz kazanç. Hiç hoş değil” diyor. Ama itiraf ediyor, haberi ilk duyduğunda hiç şaşırmamış. “O kadar yoğunum ki başka herhangi bir şeye şaşıracak zamanım dahi yok,” diyerek sözlerini tamamlıyor.
Carl Wilson, bir başka bankanın genç çalışanı. O da “Şaşırmak isterdim ama şaşıramadım” diyor. Aslında hayal kırıklığına uğradığını gözlemiyor.
Yaptığı işe bakınca Londra’nın para ve finans merkezinin müdavimlerinden biri olduğu anlaşılan, hammadde sağlama ve lojistik uzmanı Jack Corey, Cennet Belgelerini rahat bir ifadeyle yorumluyor ve diyor ki, “Zenginler her zaman vergiden kaçarlar.” Ortaya çıkan yatırımlar ve kazançların yasadışı olmadığını, dolayısıyla ortada bir sorun da olmadığını söylüyor, imalı bir şekilde.“Herkesin eşit vergi ödemesi konusunda yapmaları gereken çok şey var ama şu an için benim param olsa ben de yaparım,” diyor.
Vergilerini düzenli ödeyenler rahatsız
İsveç Bankası çalışanı, çok da şaşırmamak gerektiğini, birçok firmanın çalışanlarına, vergiden kaçmak için Güney Afrika, Yeni Zelanda ve Avustralya üzerinden maaş ödediğini, bunun zaten çok yaygın bir yöntem olduğunu söylüyor. Vergilerini düzenli ödediğini söyleyen bankacı, adaletsiz bir durumla karşı karşıya kaldığını savunuyor.
Finans uzmanı Peter Armstrong, çok da etkilenmediğini söylüyor. Ama yine de ‘bir politikacı ve işadamlarının Cennet Belgeleri’nde adına rastlamak kabul edilemez,’ diyor. Kraliçeyle ilgili olarak endişelenmediğini, yatırımlarıyla bizzat ilgilenecek biri olmadığına inandığını belirtiyor. Ülke ekonomisi için önde gelen işadamları ve firmalarının geride böyle izler bırakmasını açıklanamaz buluyor.
Kendisini yarı emekli bir hesap uzmanı olarak tanıtan Richard Tear, soruya doğrudan bir soruyla yanıt veriyor. ‘Sizin fırsatınız olsa, minimum vergiyle değerlendirmez miydiniz paranızı? Kabul ediyorum herkes adil vergi ödemeli ama Google, Apple gibi önde gelen firmaların vergiden tasarruf etmek için yollar araması çok da anlaşılmayacak bir şey değil’ diye konuşuyor.
‘Kraliyet Ailesi vergi kaçırmaz medya abartıyor’
Ayaküstü sohbete acelesi olduğundan isteksizce ve isimsiz olarak sorumuzu yanıtlayan kadın banker, “medya konuyu abartıyor” yorumunda bulundu. Banker, Kraliçe ve Prens Charles’ın hiç de vergiden para kaçıracak kişiler olmadığını, sadece danışmanlarının en iyi kazanç tavsiyesiyle hareket etmiş olabileceklerini tahmin ettiğini söyledi.
İş Analisti Sebastian Auteberry ise Cennet Belgeleri’nde adı geçenlerin çoğunun, karmaşık zincir şirketlerle, çok uluslu para ve vergi akışıyla maliyenin erişim alanında olmadığını söylüyor.
“Sizin de var mı off-shore yatırımınız, sorusuna, gülerek “hayır” diyor. Neden olmadığını da bunu yapmaya değecek kadar çok parası olmadığını söyleyerek yanıtlıyor.
Ardından, “Aklıma bile gelmedi, hiç düşünmedim bile. Vergi ödeyen bir vatandaş olarak da, o kadar parası olduğu halde hala vergiden para sakınarak kazanç elde edenleri de hiç de hoş karşılamıyorum,” diyor.
'Bakalım yüzleri kızaracak mı?'
Bankacı Ian Merlin, Paradise Papers’ı yani Cennet Belgeleri’ni ‘kurtlanmış konserve kutuları’ olarak görüyor. Ortaya çıkarılmasıyla ilgili olaraksa “iyi oldu” diyor. “Birçok kişinin yüzü kızaracak. Hiç ortaya çıkmayacak sandıkları sırlar açığa çıkıyor, bu hepimiz için iyi” diyerek sözlerini tamamlıyor.
'Hem vergi vermem hem de haklıyım denmez'
Genç banker Carl Wilson, ‘ortaya dökülen adaletsiz kazançları büyük çoğunluğun rahatsız edici bulduğu kesin,’ diyor. “Hem vergi vermem hem de haklıyım, demek olmaz. Vergi vermek her şeyin üzerinde. Adil olmak en önemli şey,” şeklinde açııklıyor görüşlerini.
Finans uzmanı Peter Armstrong, insan doğasının böyle kurnazlıklara yatkın olduğunu, ama ülkenin geri kalanına örnek olması beklenen kişilerin bile böyle davranmasının hayal kırıklığını arttırdığını düşünüyor. Bu yola başvurmuş dev şirketlerin, politikacıların mahcup olduğunu görmeyi umuyor ve soruyor, ‘herkes vergiden kaçsa halimiz ne olurdu?’
'Kraliçe yatırım yapamaz mı?'
Deneyimli muhasebeci Richard Tear, “Kraliçe ya da Prens Charles’ın bile yatırım tercihleri olmasının nesi şaşırtıcı,” diye soruyor. Vergiden sakınmak değil de daha fazla gelir için dünyanın başka yerlerine yatırım yapmayı da sakıncalı görmüyor.
Hammadde sağlama ve lojistik işinde yıllarını geçiren Jack Corey, “Eğer benim de param olsa ben de off-shore’a yatırırdım ama maalesef yok” diyor.
Liverpool Street İstasyonu’nda tren beklerken rastladığımız iki emekli devlet memurunun görüşüyse, kraliçenin de Prens Charles’ın da bu yatırımlardan olmadığı şeklinde.
Henüz vergi verecek yaşa gelmemiş bir öğrenciyse “işte yine gizli devlet işleriyle karşı karşıyayız, hiç şaşırmadım, ama yapılacak da bir şey yok” diyor.
