Ortadoğu barış görüşmelerini canlandırma çabalarının çökmesinin ardından İsrailliler ile Filistinliler arasındaki çatışmalar tırmanmaya başladı. İbrani Üniversitesi profesörlerinden Moşe Ma’oz bu durumun her iki taraftaki aşırı unsurları güçlendirdiğini söylüyor: “Birbirlerini besliyorlar. İki tarafta da aşırı, militan görüşler, davranışlar sergileniyor. Özellikle sağcı kesimde bu çok yaygın.”
Amerika Dışişleri Bakanı John Kerry’nin dokuz ay süren Ortadoğu barış görüşmelerini yeniden başlatma çabaları Nisan’da çıkmaza girdi.
Bu gelişmeye, iki büyük Filistin grubu El-Fetih ve Hamas’ın yedi yıllık bölünmeden sonra birlik hükümeti kuracaklarını açıklaması yol açtı. İsrail, Hamas Yahudi devletini tanımayı reddettiği için tüm diplomatik girişimleri durdurduğunu bildirdi.
Diplomasinin çöküşünden sonra bazı İsrailli ve Filistinli gençlerin öldürülmesi, Hamas ile İsrail arasında 50 gün süren 2 bini aşkın kişinin öldüğü çatışmaları tırmandırdı.
Doğu Kudüs’teki El-Kudüs Üniversitesi profesörlerinden Zekeriya El-Kaak, Ağustos’ta resmi bir ateşkes olmadan sona eren çatışmanın bölge halkını barıştan çok hayatta kalmayı konuşur hale getirdiğini söylüyor: “Bence en iyi şey, kötü durumun yani mevcut durumun daha da kötüleşmeden sürmesi olacak. Fazlasını beklemiyorum.”
Sağcı İsrailliler’in hem Yahudiler hem de Müslümanlar tarafından kutsal sayılan Mescid-i Aksa’yı ibadet için ziyaret etmeleri yeni şiddet olayları başlattı. Filistinliler İsrailliler’e saldırırken Doğu Kudüs’te ve Batı Şeria’da Araplar’a yönelik intikam saldırıları düzenlendi.
İbrani Üniversitesi’nden Profesör Ma’oz, bunun sonucunda umutsuzluk duygusunun yaygınlaştığını söylüyor: “Varılan sonuç umutsuzluk oldu. Umarım bu değişir. Bir tarihçi olarak şunu söyleyebilirim, herşey değişebilir. Birtakım güçler hareket halinde, bunları görmüyoruz.”
El-Kudüs Üniversitesi profesörü El-Kaak İsrail hükümeti ve Filistin yönetiminin şiddetin patlamasından kaçınacakları, çünkü kontrolü kaybetmekten korktukları görüşünde: “İki tarafın da birbirini taciz etmekte, sıkıntıya sokmakta karşılıklı cıkarı var. Ama bu birbirlerini yok etme, ortadan kaldırma noktasına varmıyor.”
Uzmanlar İsrail Mart’taparlamento seçimlerine hazırlanırken daha çok karışıklık ve diplomasi için daha az şans öngörüyor. Ayrıca arabulucukta önemli role sahip Amerika’da da uzun sürecek başkanlık seçim kampanyasının başlayacak olması da Ortadoğu’da barış sağlama konusunda ilerleme şansını azaltıyor.
