İnsan Hakları Derneği Diyarbakır Şubesi tarafından hazırlanan raporda Güneydoğu’da son bir yıldır yaşanan çatışmalarda, asker, polis, korucu, PKK’lı ve sivillerin aralarında bulunduğu bin 552 kişinin yaşamını yitirdiği belirtildi.
İHD,Türkiye’deki Kürt sorununa çözüm arayışlarının son bulduğu temmuz 2015’ten bu yana yaşanan olaylarla ilgili bir rapor hazırladı. Dernek binasında düzenlenen basın toplantısıyla açıklanan raporda, bin 552 kişini öldüğü vurgulandı. Basın toplantısında ilk konuşmayı yapan İHD Şube Başkanı Raci Bilici, 2015 yılının ortalarında başlayan silahlı çatışmalarla birlikte, halkların umutlarının tükendiğini belirterek, "24 Temmuz 2015 tarihinden 24 Temmuz 2016 tarihine dek bölge kentlerinde, tespit edebildiğimiz verilere göre; asker, polis, korucu, örgüt militanı ve sivil olmak üzere bin 552 kişi yaşamını yitirdi, bin 683 kişi ise yaralandı" dedi.
Bilici, OHAL uygulanmasına başlanmasıyla birlikte yargısız infazlar, işkence ve kötü muamele, haksız gözaltı ve tutuklamalar, örgütlenme ve gösteri hakkı, düşünce ve ifade hürriyeti ile basın özgürlüğüne yönelik sansür ve baskılar gibi yaşam hakkına ve temel insan haklarına yönelik ihlaller yaşandığını vurguladı.
Bilici'nin ardından söz alan İHD Bölge Temsilcisi Abdulselam İnce, raporun ayrıntılarını aktardı.
“-Güvenlik güçleri tarafından gerçekleştiren/gerçekleştirdiği iddia edilen yargısız infazlar sonucu 440 kişi yaşamını yitirdi, 353 kişi ise yaralandı.
- Silahlı çatışmalarda; 422 Güvenlik Görevlisi yaşamını yitirdi. Bin 65 güvenlik görevlisi ise yaralandı. 614 silahlı örgüt militanı yaşamını yitirdi. 17 silahlı örgüt militanı ise yaralandı. 42 sivil yurttaş, çatışmaların ortasında kalarak yaşamını yitirdi. 75 sivil yurttaş ise yaralandı.
-Silahlı örgütlerin saldırısı sonucunda; 34 sivil yurttaş yaşamını yitirdi, 173 sivil yurttaş ise yaralandı.
-Silahlı çatışma ortamında yaşamını yitiren 15 örgüt militanının, güvenlik güçleri tarafından çıplak olarak teşhir edildiği ve cenazelerine işkence edildiği tespit edilmiştir.
-89 kişi silahlı örgüt militanları tarafından alıkonulmuştur. Alıkonulanların çoğunlukla asker, polis ve devlet memuru oldukları tespit edilmiştir
-Bölgede bulunan kentlere bağlı ilçelerde ve ilçelere bağlı kırsal alanlarda 'güvenlik veya askeri operasyon yapılacağı gerekçesiyle' 87 kez özel güvenlik bölgesi kararları alınmış ve ilan edilmiştir. Özel güvenlik bölgesi ilan edilen alanlara, sivil yurttaşların giriş-çıkışları yasaklanmıştır. Bölgenin geçim kaynakları çiftçilik ve hayvancılık olması sebebiyle, yasaklar ekonomik mağduriyete yol açmıştır.
- 9 kente bağlı 35 ilçede sokağa çıkma yasağı ilan edildi. 75'i çocuk olmak üzere 320 yurttaş yaşamını yitirdi.
-Sınır hatlarında yaşanan ölüm ve yaralamalarda ise açılan ateş sonucu 48 sivil yurttaş yaşamını yitirdi. 60 sivil yurttaş ise yaralandı.
-Mayın ve sahipsiz bomba patlaması sonucu 7 çocuk yaşamını yitirdi. 28 çocuk ise kalıcı fiziksel rahatsızlıklar oluşturacak şekilde yaralandı. Biri kadın olmak üzere 6 yetişkin yurttaş da yaralandı.
-Gözaltında 286 kişi işkence ve kötü muameleye maruz kaldı. Gözaltı birimleri dışında (ev baskınlarında, sokakta) 161 kişi işkence ve kötü muameleye maruz kaldı. Köy Korucuları Tarafından 4 kişi işkence ve kötü muameleye maruz kaldı. Cezaevlerinde 103 tutuklu-hükümlü mahpus işkence ve kötü muameleye maruz kaldı. 6 kişi kaçırılma ve ajanlık tehditlerine maruz kaldı. 31 kişi can güvenliği ile tehdit edildi. Toplumsal gösterilerde güvenlik güçlerinin müdahalesi sonucu 99 kişi yaralandı.
-Gözaltı ve tutuklamalara ilişkin ise, 275 çocuk ve 7 bin 609 yetişkin olmak üzere, toplam 7 bin 884 kişi gözaltına alındı. 81 çocuk ve bin 878 yetişkin olmak üzere, toplam bin 959 kişi tutuklandı. 4 bin 223 ev veya işyeri, çoğunlukla gece yarısı veya sabaha karşı güvenlik güçleri tarafından basıldı.
-Düşüncelerini ifade edenlere karşı açılan soruşturmada; 43 farklı soruşturma dosyası açılmış, toplamda 702 kişi hakkında soruşturma başlatılmıştır. Sendikal grevler ve çeşitli demokratik etkinliklere katıldıkları gerekçesi ile 13 bin 67 kamu emekçisi hakkında idari soruşturma açılmıştır.
- Örgütleme özgürlüğüne yönelik ihlallerde; 20 Siyasi parti, 14 Dernek, 14 Eğitim ve Kültür Kurumu, 19 belediye hizmet binası ve eklentileri olmak üzere toplam 60 kurum ve kuruluş baskına veya saldırıya maruz kaldı. 17 Dernek ve 2 Eğitim kültür kurumu kapatıldı.
-Toplantı ve gösteri özgürlüğüne yönelik ihlaller de; 117 toplantı ve gösteriye güvenlik güçleri tarafından müdahalede bulunulmuştur. 23 toplantı ve gösteri ise ilgili yerlerin Valilik ve Kaymakamlıkları tarafından yasaklanmıştır.”
