Erişilebilirlik

Huawei Soruşturmasında 'Paravan Şirket' İddiası


Huawei Şirketi'nin Mali İşlerden Sorumlu Yöneticisi ve firma sahibinin kızı Meng Wanzhou
Huawei Şirketi'nin Mali İşlerden Sorumlu Yöneticisi ve firma sahibinin kızı Meng Wanzhou

Çin’in teknoloji şirketi Huawei’in mali işler müdürü Meng Wanzhou’nun Kanada’da gözaltına alınmasının ardında, şirketin İran’a yönelik yaptırımları ihlal ettiği gerekçesiyle başlatılan soruşturma var. Huawei’in İran’a yönelik yaptırımları küresel bankacılık sistemini kullanarak ihlal ettiği belirtiliyor.

Huawei'in mali işler müdürü Meng Wanzhou, Kanada'da hakim karşısına çıktı. Kanada hükümeti savcısı duruşmada Huawei'in mali işler müdürüne yönelik suçlamalar arasında Huawei'in Amerikan yaptırımlarını ihlal eden mali faaliyetlerde İran pazarına erişim sağlamak için paravan bir şirket kullanmanın da olduğunu savundu.

Savcı John Gibb-Carsley, Huawei'in kurucusunun kızı olarak büyük maddi imkanlara sahip olan Meng'in Amerika'da dolandırıcılık suçuyla karşı karşıya olduğunu ve 30 yıla kadar hapis cezası alabileceği için de Kanada'dan kaçabileceğini söyledi.

Huawei Soruşturmasında Skycom Bilmecesi

Savcılığa göre, İran'la yapılan mali işlemlerde kullanılan paravan şirketin adı Skycom. Huawei'in mali işler müdürü Meng iki şirketin farklı şirketler olduğunu söyledi, savcılıksa bu iki şirketin aynı şirket olduğunu savundu. Meng ise, Huawei'in Skycom'u 2009 yılında sattığını belirtti. ​

2013 yılının Ocak ayında Reuters haber ajansı, İran'ın en büyük cep tepefonu operatörüne HP bilgisayar ekipmanı satmaya teşebbüs eden Hong Kong merkezli Skycom adlı şirketin Huawei ile tahmin edilenden daha yakın bir ilişkisi olduğunu bildirmişti.

Reuters haber ajansına göre, Cathy ve Sabrina isimlerini de kullanan Meng Wanzhou 2008 Şubat ve 2009 Nisan arasındaki dönemde Skycom şirketinin yönetim kurulunda yer almıştı. Skycom'da eskiden ve şimdi görev yapan direktörlerin de Huawei ile bağlantılı olduğu belirtiliyor.

"Soruşturmadan haberdardı, yakalanmamak için ABD'ye gitmiyordu"

Kanadalı savcı Meng Wanzhou için yakalama kararının New York'ta 22 Ağustos'ta çıkarıldığını söyledi. Savcılığa göre Meng, Amerika'nın soruşturma yürüttüğünden haberdardı ve oğlu Boston'da okumasına rağmen 2017 Mart ayından bu yana Amerika'ya gitmiyordu. Meng, Cumartesi günü Hong Kong'dan Meksika'ya giderken Vancouver'de gözaltına alınmıştı. Meng'in son 11 yılda Çin ve Hong Kong'dan en az 7 pasaport aldığı belirtiliyor.

Meng'in avukatı ise, Huawei'in mali işler müdürünün Kanada'dan kaçmayacağını, mahkeme emrine kendisinin karşı gelerek kişisel itibarını zedelemeyeceğini, şirketin kurucusu olan babasını mahcup etmeyeceğini savundu. Meng'in elektronik kelepçe takmayı da kabul ettiğini söyledi.

Meng, Başkan Trump ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping'in Arjantin'de yapılan G20 zirvesi sırasında bir araya geldiği gün ve tarafların ticaret savaşında ateşkes kararı aldıkları gün gözaltına alınmıştı.

Beyaz Saray ekonomi danışmanı Larry Kudlow Fox News'a verdiği röportajda Huawei'in İran'a yönelik yaptırımları ihlal ettiğini, şirketin daha önce bu konuda uyarıldığını söyledi. Meng'in gözaltına alınmasının Çin'le ticaret görüşmelerinde pazarlık gücünü arttırmak için yapılan bir hamle olduğu iddialarını yalanladı.

Huawei yaptırımları nasıl deldi?

Reuters haber ajansının konuyla ilgili özel haberine göre, Amerika en az 2016 yılından bu yana Huawei’in ABD menşeli ürünleri İran’a gönderip göndermediğini inceliyor. Soruşturmanın son aşamasında, Huawei’in İngiltere merkezli HSBC Holding’i İran’la ilgili yasa dışı işlemler için kullanıp kullanmadığı da incelenmeye başlandı.

Şirketlerin Amerika’nın yaptırım uyguladığı ülke ya da kurumlara mal ve hizmet sağlamak için Amerika’nın mali sistemini kullanmaları yasak. Eğer Huawei’in bu tür işlemler yaptığı ve bu şekilde HSBC’yi işlemlerin gerçek içeriği konusunda yanlış yönlendirdiği belirlenirse, şirket bankacılık dolandırıcılığından da suçlu bulunabilir.

HSBC ise şu an soruşturma kapsamında değil. Bankanın soruşturmada savcılıkla işbirliği yaptığı belirtiliyor.

HSBC 2012 yılında Amerika’nın yaptırımlarını ve kara para aklama yasalarını ihlal ettiği gerekçesiyle açılan soruşturmada savcılıkla varılan uzlaşı kapsamında 1,92 milyar dolar para cezası ödemişti.

Banka varılan anlaşma uyarınca beş yıl boyunca kara para aklama faaliyetleri ve yaptırımların ihlal edilmesini önlemek amacıyla takip edilecekti. Hatta bu kapsamda banka Amerika Adalet Bakanlığı’na raporlama yapan bir denetim şirketiyle çalışmaya başladı.

Wall Street Journal’a göre, bu denetim şirketi şüpheli işlemleri tespit etti ve savcılığa bildirdi. Bunun sonucunda da soruşturma kapsamında Huawei’in mali işler müdürü Meng Kanada’da gözaltına alındı.

Başka bir soruşturmayla benzerlik taşıyor

Huawei soruşturması bir başka Çin şirketi ZTE Corp’a yönelik soruşturmayla da benzerlik taşıyor. ZTA şirketi, 2017 yılında Amerikan teknolojisinin İran’a satışını sınırlayan Amerikan yasalarını ihlal ettiğini kabul etmiş, şirket 892 milyon dolar para cezası ödemişti.

ZTE’nin mali işler müdürü de, Boston’ın Logan Havaalanı’nda durdurulmuş ve Amerikalı yetkililer şirketin İran’la yasadışı faaliyetlerine ilişkin delillerin olduğu bir dizüstü bilgisayara el konulmuştu.

İran’a yönelik yaptırımlar yürürlüğe girdiğinde ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve Maliye Bakanı Steve Mnuchin özellikle bankaları uyarmış, İran’ın mali işlemlerin içeriğini farklı şekilde göstererek bankaları yanlış yönlendirebileceğini söyleyerek ‘bankalar dikkatli olmalı’ mesajını vermişti.

STÜDYO VOA

Köprü kazasının ardından milyarlarca dolarlık tazminat bekleniyor – 28 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG