WASHINGTON —
Son 14 yıldır üçüncü kez hortum felaketinin yerle bir ettiği Oklahoma’daki Moore kentindeki hasar, mevcut bina yapım yasalarının can kaybını önleme ve yıkımı önleme konularında işe yaramadığını yeniden gündeme getirdi. Oysa yeraltı sığınakları, beton ve toprakla sertleştirilmiş odalar sayesinde ölüm oranlarını ciddi bir şekilde azaltmak mümkün.
Juan Dills felaketten kurtuldu ancak evini kaybetti: “Bu hava koşullarında bunların yaşanması normal. Birbirimize destek olacağız ve her şey yoluna girecek.”
Hortum, Moore’da en az 24 can aldı. Rüzgar saatte 400 kilometre hızla esti. Bölge sakinleri için hayatta kalmanın tek yolu yeraltı sığınaklarında beklemek ya da güvenli oda olarak anılan beton ve çelik karışımı odalara sığınmaktı.
Ancak son hortumun yok ettiği iki okulda sığınak yoktu.
Leslie Chapman Henderson Güvenli Evler İçin Federal İttifak adlı kar amacı gütmeyen kuruluşun başkanı. Henderson, hortum felaketine dayanıklı odaların savunucusu: “Güvenli oda, herhangi bir evin, Oklahoma'daki felaketteki gibi yüksek rüzgarın darbe gücüne karşı dayanıklılığı test edilerek, onaylanmış odasıdır.”
Evlerin banyo, çamaşır odası, garaj gibi yerlerine, güvenli oda uygulaması yapılabiliyor. Güvenli odaların evlerin alt katlarında olması gerekmiyor. Moore’da yaşayan Skye Strouhal, hortumun indiğini görünce komşusunun yeraltı sığınağına kaçabilmek için sadece bir kaç dakikası olduğunu anlatıyor: “Mahzenin zincirle kilitlenmiş kapısını açmaya çalıştık. Fırtına evi uçurmadan çok kısa süre önce içeri girebildik.”
Chapman Henderson, hava tahminlerinin Strouhal gibilerine harekete geçmek için daha çok zaman tanıdığını söylüyor. Henderson’a göre, yapıların şiddetli rüzgara karşı dayanıklı olmasını gerektiren bina yönetmelikleri zorunlu kılınmıyor ve Moore’daki evlerin sadece yüzde 10’unda güvenli oda mevcut.
Henderson: “Burada her ikisine de ihtiyacımız var. Yani hem güvenli oda hem de yönetmeliğe.”
Moore, Amerika’nın Hortum Vadisi olarak anılan bölgesinde bulunuyor. Kentte 1999 ve 2003’te de benzer felaketler yaşandı. Ancak Chapman Henderson’a göre, anılar çabuk siliniyor. Felakette yıkılan ve 9 çocuğun hayatını kaybettiği iki okulda eğer güvenli oda olsaydı bu çocuklar kurtarılabilirdi.
Henderson: “Bence okullarımıza odaklanmalıyız. Öğrenciler için sığınak ve güvenli oda gibi seçeneklere her zaman asgari standart ayırmalıyız. Bunun, yapabileceğimiz en önemli yatırım olduğunu trajik bir şekilde öğrendik.”
Moore sakinleri evlerini yeniden inşa etmeye hazırlanırken, kentteki tüm yeni inşaatlarda güvenli oda ayrılmasını zorunlu hale getirecek bir yasa üzerinde çalışmalar yapılıyor.
Juan Dills felaketten kurtuldu ancak evini kaybetti: “Bu hava koşullarında bunların yaşanması normal. Birbirimize destek olacağız ve her şey yoluna girecek.”
Hortum, Moore’da en az 24 can aldı. Rüzgar saatte 400 kilometre hızla esti. Bölge sakinleri için hayatta kalmanın tek yolu yeraltı sığınaklarında beklemek ya da güvenli oda olarak anılan beton ve çelik karışımı odalara sığınmaktı.
Ancak son hortumun yok ettiği iki okulda sığınak yoktu.
Leslie Chapman Henderson Güvenli Evler İçin Federal İttifak adlı kar amacı gütmeyen kuruluşun başkanı. Henderson, hortum felaketine dayanıklı odaların savunucusu: “Güvenli oda, herhangi bir evin, Oklahoma'daki felaketteki gibi yüksek rüzgarın darbe gücüne karşı dayanıklılığı test edilerek, onaylanmış odasıdır.”
Evlerin banyo, çamaşır odası, garaj gibi yerlerine, güvenli oda uygulaması yapılabiliyor. Güvenli odaların evlerin alt katlarında olması gerekmiyor. Moore’da yaşayan Skye Strouhal, hortumun indiğini görünce komşusunun yeraltı sığınağına kaçabilmek için sadece bir kaç dakikası olduğunu anlatıyor: “Mahzenin zincirle kilitlenmiş kapısını açmaya çalıştık. Fırtına evi uçurmadan çok kısa süre önce içeri girebildik.”
Chapman Henderson, hava tahminlerinin Strouhal gibilerine harekete geçmek için daha çok zaman tanıdığını söylüyor. Henderson’a göre, yapıların şiddetli rüzgara karşı dayanıklı olmasını gerektiren bina yönetmelikleri zorunlu kılınmıyor ve Moore’daki evlerin sadece yüzde 10’unda güvenli oda mevcut.
Henderson: “Burada her ikisine de ihtiyacımız var. Yani hem güvenli oda hem de yönetmeliğe.”
Moore, Amerika’nın Hortum Vadisi olarak anılan bölgesinde bulunuyor. Kentte 1999 ve 2003’te de benzer felaketler yaşandı. Ancak Chapman Henderson’a göre, anılar çabuk siliniyor. Felakette yıkılan ve 9 çocuğun hayatını kaybettiği iki okulda eğer güvenli oda olsaydı bu çocuklar kurtarılabilirdi.
Henderson: “Bence okullarımıza odaklanmalıyız. Öğrenciler için sığınak ve güvenli oda gibi seçeneklere her zaman asgari standart ayırmalıyız. Bunun, yapabileceğimiz en önemli yatırım olduğunu trajik bir şekilde öğrendik.”
Moore sakinleri evlerini yeniden inşa etmeye hazırlanırken, kentteki tüm yeni inşaatlarda güvenli oda ayrılmasını zorunlu hale getirecek bir yasa üzerinde çalışmalar yapılıyor.
