Türkiye ile Hollanda arasında yaşanan diplomatik kriz, siyasi krize dönerken, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “bedelini ödeyecek” şeklindeki sözleri “iki ülke arasında bir ekonomik kriz yaşanabilir mi?” sorusunu da akıllara getirdi.
Aslında Türkiye ile Hollanda arasındaki ticaretin kökeni 17. yüzyıla dayanıyor. İlk Hollanda elçisinin 1612 yılında Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti olan İstanbul’a gelmesiyle ivme kazanan ilişkiler dört yüzyılı aşkın süredir devam ediyor.
2016 yılında 6,6 milyar dolarlık dış ticaret gerçekleştirilirken iki ülke arasındaki dış ticaret ilişkisinde ticaret fazlası veren ülke Türkiye.
Hollanda ile ticaret hacmi AKP döneminde yaklaşık üç kat arttı
Türkiye, geçen yıl 3,6 milyar dolarlık ihracat, 3 milyar doların biraz üstünde de ithalat yaptı.
Türkiye’nin ihracatında otomobil yedek parçası, tekstil, konfeksiyon, taze ve dondurulmuş balık öne çıkarken ithalat kalemleri arasında demir çelik, petro-kimya ve traktör öne çıkıyor.
1949 yılında “Ticaret ve Ödeme Anlaşması” imzalayan iki ülkenin dış ticaret ilişkileri geçen 68 yılda da gayet istikrarlı bir şekilde devam etmiş.
AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılında 2,4 milyar dolar olan dış ticaret hacminin, 2005’te 4,6 milyar dolara 2010’da 5,6 milyar dolara bugün de 6,6 milyar dolara ulaşmış olması bunun kanıtı.
Ekonomi Bakanı: Yaptırım noktasında değiliz, bu adımları attığınız zaman iki taraf da zarar görür
Zaten Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi’nin de bugün "Türkiye Hollanda’ya yaptırımlarda bulunacak mı?" sorusuna “Şu anda o noktada değiliz, öyle bir şey söz konusu değil” demesi de iki ülke arasındaki ticari ilişkinin niteliğine işaret ediyor.
Hollanda’nın Türk bakanlara yaklaşımını demokratik ve diplomatik açıdan kabul etmenin mümkün olmadığını söyleyen Zeybekçi, “Birkaç günden beri şunu söylemeye çalışıyorum, bu adımları attığınız zaman iki taraf da zarar görecek. Bugün benim karşıtım olan Hollandalı bakanla bir telefon görüşmesi yapacağım. Kendilerinden beklentim var çünkü. Bir bayan bakanın gidip orada bakanımızın yanında yer almasını kendisiyle görüşeceğim. Türkiye-AB ilişkilerinde, negatif ortamda onların istediğini yapmadan, Almanya ile Hollanda ile ikili ilişkilerimizde dikkatli bir süreci de koruyarak bunları yapacağız, gereğini sonuna kadar yapacağız” dedi.
Hollanda son beş yılda Türkiye’ye en fazla doğrudan yatırım yapan ülke
Son beş yılda Türkiye'ye en fazla doğrudan yatırım yapan ülke Hollanda. Türkiye’ye 2012 yılında 1,176 milyar dolar yatırım yapan Hollanda, bir sonraki yıl 1,024 milyar dolar, 2014’te 2,017 milyar dolar, 2015’te ise 1,188 milyar dolar doğrudan yatırımda bulundu.
Yabancı Sermaye Derneği’nin verilerine göre, 2016 yılının ilk yarısında, 223 milyon dolar yatırım yapan İngiltere ve 280 milyon dolar yatırım yapan Avusturya’nın önünde 407 milyon dolarla Türkiye’ye en fazla doğrudan yatırım yapan ülke Hollanda oldu.
En son olarak mart ayının ilk günlerinde Tüpraş’tan sonra Türkiye’nin en büyük enerji şirketi olan Petrol Ofisi, Avusturyalı OVM tarafından 1,368 milyon dolara Hollandalı Vitol şirketine satıldı.
Hollandalı şirketler hakkında boykot listeleri yayınlanıyor
Ancak gerilimin artmasından sonra sosyal medyada Hollanda ürünlerine ait boykot listeleri yayınlanmaya başladı.
Bu listelerde 1952 yılında beri Türkiye’de yatırım yapan Hollandalı yiyecek ve hızlı tüketim ürünleri şirketi Hollandalı Unilever’in ürünleri, Shell ve Tamoil gibi petrol şirketleri, elektronik şirketi Philips, otomotiv şirketi DAF, bira markası Heineken, finans şirketleri NN Sigorta, ING Bank ve Credit Europe Bank ve daha önce Türkiye pazarından çıkmış olan perakende giyim zinciri C&A’in yer aldığı görüldü.
Hollanda’da birçok Türk bankası faaliyet gösteriyor
Amerika’nın Sesi’ne bilgi veren bir bankacı, bu krizin büyümesi halinde Hollanda’da faaliyet gösteren Türk bankalarının zarar görebileceği endişesini taşıdığını söyledi.
Bilgi veren kaynak, “Hollanda’daki en büyük ikisi Credit Europe Bank ve Yapı Kredi Bankası. Bunların dışında Demir Halkbank, Garantibank, TEB, İş Bankası, Akbank da Hollanda’da çalışıyorlar. Türk bankaları mevduat topluyor ve o kaynağı Hollanda’daki Türk şirketlerine kullandırtıyorlar. Kriz büyürse Hollanda bu kurumların faaliyetlerine kısıtlama getirebilir. Ayrıca Hollanda’da birçok büyük holdingin şirketleri var. Finansman ve taşımacılık en gözde faaliyetler. Gerilim buralarda sorun yaratabilir” dedi.
FİBA Holding Yönetim Kurulu Üyesi Murat Özyeğin’in başkanlığını yaptığı Türkiye-Hollanda İş Konseyi ise sessizliğini sürdürüyor.
