Erişilebilirlik

Halk Oylaması OHAL’de Yapılacak


TBMM'nin bugünkü aritmetiği itibariyle Başkanlık Sistemi’ne geçilmesini öngören anayasa değişikliği halk oylamasına sunulacak ve oylama süreci Türkiye’de olağanüstü halin (OHAL) geçerli olduğu bir döneme denk gelecek.

Halk oylaması aşamasında artık süreci Yüksek Seçim Kurulu (YSK) yürütecek. YSK, “Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun” uyarınca 120 günlük sürede halk oylamasına gidilmesini sağlayacak. TBMM’deki durumu yakından izleyen YSK ise, hali hazırda halk oylaması hazırlığına girişti ve 2 Nisan Pazar günü için planlama yapıldığı basına yansıdı.

Türkiye’de darbe girişimi gerekçesiyle geçen yıl 21 Temmuz günü yürürlüğe koyulan OHAL uygulaması, TBMM’de 3 Ocak günü 3’ncü kez uzatılmıştı. Buna göre, 19 Nisan Çarşamba gününe kadar ülke genelinde OHAL koşulları geçerli olacak. Dolayısıyla Türkiye’nin anayasal yönetim sistemini değiştirecek olan teklif de OHAL koşullarında oylamaya sunulmuş olacak.

Meclis’te grubu olan AKP, CHP, MHP ve HDP, kanun uyarınca yasal propaganda hakkına sahip siyasi partiler. Muhalefet partileri konumundaki CHP, MHP ve HDP, kamu yayıncılığıyla yükümlü TRT ekranında 10’ar dakikalık olmak üzere 2 kez konuşma yapabilecek. İktidar partisi AKP ise, 10 dakikalık 1 kez konuşma hakkına sahip. Ancak Cumhurbaşkanı ise, 10 dakikalık 2 kez konuşma yapabilecek.

TRT ekranının dışında muhalefet açısından “endişe” konusu ise, yerleşim yerlerinde, sokaklarda, meydanlarda nasıl propaganda faaliyeti yürütüleceği. Son olarak Ankara Valiliği’nin, TBMM’deki anayasa görüşmelerini protesto etmeyi planlayan CHP, HDP ve sivil toplum örgütleri ile meslek örgütlerini engelleyecek şekilde OHAL gerekçesiyle 1 ay süreyle gösteri, yürüyüş ve basın açıklamalarını yasaklaması dikkat çekmişti.

7’nci anayasal halk oylaması olacak

Söz konusu anayasa değişikliği teklifine ilişkin halk oylamasıyla, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde anayasa konusunda 7’nci kez sandığa gidilmiş olacak.

Türkiye’de ilk kez anayasa için halk oylaması, 27 Mayıs 1960’daki askeri darbe ardından 1961 Anayasası için 9 Temmuz 1961’de gerçekleştirilmişti. Kurucu Meclis’in 27 Mayıs 1961’de kabul ettiği yeni anayasa metni, halk oylamasına sunulmuştu. Katılım oranı yüzde 81 olan oylama sonucunda yüzde 38.3 “Hayır” oyuna karşılık yüzde 61.7’lik “Evet” oyuyla 1961 Anayasası yasalaşmıştı.

Sonraki halk oylaması süreçleri ise, 12 Eylül 1980 askeri darbesi ardından gerçekleşti. Türkiye’de 7 Kasım 1982’de 1982 Anayasası için yapılan halk oylamasında, yüzde 91.37 “Evet”, yüzde 8.63 “Hayır” sonucu çıktı.

Türkiye’deki üçüncü halk oylaması, 1982 Anayasası ile uygulanan siyasi yasakların kaldırılması için 12 Eylül 1987’de yapıldı. Sonucunda, yüzde 50.2 “Evet” ve yüzde 48.8 “Hayır” oyu çıktı.

Anayasa’nın 127. maddesindeki yerel seçimleri 1 yıl erkene almak konusunda yapılan halk oylaması ise, Türkiye’deki dördüncü halk oylaması oldu. Bu oylama, 25 Eylül 1988’de yapıldı ve yüzde 65 oranında “Hayır” oyuna karşılık yüzde 35 “Evet” oyuna sonucuna ulaşıldı.

Cumhurbaşkanı’nın halk oylamasıyla seçilmesi hükmünü de içeren ve AKP iktidarı döneminde 21 Kasım 2007’de gerçekleştirilen oylama, Türkiye’deki beşinci halk oylaması oldu. Katılım oranı yüzde 67.5’te kalan oylamada, yüzde 68.95 “Evet” ve yüzde 31.05 “Hayır” oyu çıktı.

Son olarak 12 Eylül 2010’da Türkiye’de altıncı kez halk oylaması, Anayasa Mahkemesi’nin yapısı, Hakim ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) yapısı, memurlara toplu sözleşme hakkı ve 12 Eylül 1980 darbesi sorumlularını yargılama gibi pek çok hüküm içeren anayasa paketi hakkında yapıldı. Katılımın yüzde 73.71 olan oylama sonucunda yüzde 57.88 “Evet” ve yüzde 42.12 “Hayır” oyu çıktı.

  • 16x9 Image

    Yıldız Yazıcıoğlu

    Yıldız Yazıcıoğlu, 1994-1998 döneminde Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü’nde lisans eğitimini tamamladı. Mesleğe 1997 yılında Cumhuriyet’te stajyer olarak başladı. 1998-2000 döneminde yüksek lisans eğitimine devam etti. 2000 – Mayıs 2009 döneminde Milliyet’te mesleki kariyerini cumhurbaşkanlığı ve parlamento muhabirliği noktasına taşıdı. 2009 - 2011 yıllarında ABD’nin başkenti Washington DC’de kariyerini sürdürdü ve farklı medya kuruluşları için temsilcilik – yorumculuk görevlerini yürüttü. Bu dönemde VOA Türkçe’de eğitim aldı ve görev yaptı. Ardından Ankara’ya dönüşünde Habertürk TV’de, ArtıBir TV’de görevler üstlendi. Şu anda VOA Türkçe ekibinde görev almayı sürdürüyor.

STÜDYO VOA

Trump’a ‘sus payı davası’ öncesinde konuşma yasağı – 27 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG