Erişilebilirlik

Günümüzün En Çok Öldüren Hastalıkları Bulaşıcı Olmayanlar


Dünya Sağlık Örgütü Başkanı Margaret Chan
Dünya Sağlık Örgütü Başkanı Margaret Chan

Kronik ve bulaşıcı olmayan kanser, kalp rahatsızlıkları, felç, şeker gibi hastalıklar giderek yaygınlaşıyor ve bu durum özellikle düşük ve orta gelirli ülkelerin ekonomilerini olumsuz etkiliyor. Dünya Sağlık Örgütü'nün yayınladığı 'Günümüzün En Çok Öldüren Hastalığı' adlı rapora göre 2008'de tüm dünyada ölenlerin yüzde 63'ünden fazlası, yani yaklaşık 36 milyon kişi, bulaşıcı olmayan hastalıklar yüzünden hayatını kaybetti. Bu ölümlerin yüzde 80'inden fazlası, gelişmekte olan ülkelerde görüldü.

Dünya Sağlık Örgütü, HIV-AIDS ve tüberküloz gibi bulaşıcı hastalıkların kamu sağlığı için en büyük tehdit olmadığına dikkati çekiyor. En büyük tehdit bulaşıcı olmayan, kötü beslenme ve hayat tarzı tercihlerinin yol açtığı, çevresel ve genetik faktörlerin etkili olduğu hastalıklardan geliyor.

Dünyanın bir çok yerinde bulaşıcı olmayan hastalıkların sayısı artıyor, tütün ve alkol kullanımı da durumu daha da kötüleşetiriyor.

Örgüt her yıl bu tarz hastalıkların tedavisi için milyarlarca dolar harcandığını ve bu durumun gelişmekte olan ülkelerde milyonlarca kişiyi yoksulluk sınırının altına çektiğini belirtiyor. Dünya Sağlık Örgütü Başkanı Margaret Chan bu hastalıklarla düşük ve orta gelirli ülkelerdeki ekonomik refah arasındaki ilişkiye daha fazla dikkat çekilmesi gerektiğini söylüyor: "Bazı ülkelerde durumun felaket boyutuna ulaştığını söylemek abartılı olmaz. Bu sağlık, toplum ve ulusal ekonomiler açısından bir felaket. Bulaşıcı olmayan hastalıklarla mücadelenin zorluklarının benzersiz boyutları var."

Uzmanlara göre sorunun temelinde demografik yapıdaki değişikliklerin yatıyor. Birçok gelişmekte olan ülkede nüfus hızla artıyor, yaşlanıyor ve halk daha kentsel bir yaşam tarzını tercih ediyor.

Kronik hastalıklar uzmanı Doktor James Hospedales sorunun sanılandan daha büyük olduğu görüşünde. Doktor, Amerika, Hindistan, Çin, Latin Amerika ve Akdeniz ülkelerinde sorunun boyutunun çok büyük olduğunu söylüyor.

Afrika'da bulaşıcı hastalıklar en fazla ilgiyi çekerken Dünya Sağlık Örgütü kronik hastalıklardan ölümlerin bulaşıcı hastalıklardan ölümleri 2020 yılına kadar geçeceğini tahmin ediyor.

Doktor Hospedales Trinidad ve Tobago ya da Barbados gibi daha küçük ülkelerde hipertansiyon ve şeker gibi hastalıkların tedavisi için harcanan bütçenin bu ülkelerin gayri safi milli hasılasının yüzde 5 ila 8'ine eşit olduğunu söylüyor: "Bu sürdürülebilir bir durum değil. Bir çok ülkede sağlık hizmetleri çöküntüye uğrayacak. Harekete geçmek için HIV ve sıtma gibi hastalıklarla savaşı kazanmayı bekleyemeyiz. Tüberkülozun yaygınlaşmasının bir nedeni şeker hastalığı ve obezitenin artması. Tüberküloz ve şeker arasında doğrudan bir ilişki var."

Doktor Hospedales’a göre bazı orta ve düşük gelirli ülkeler, ulusal sağlık politikalarının hastalık önlemeye daha fazla yoğunlaşması gerektiğini anlamış durumda.

Bu ülkelerde basit bir diyet ve hayat tarzı değişikliğinin felç, kanser, şeker, astım ve bronşit gibi kronik solunum yolları hastalıkları risklerinin azaltılması mümkün: "Dünya Sağlık Örgütü basit önlemler alınarak önümüzdeki 10 yıl içinde 30 milyon kişinin hayatının kurtarılabileceğini tahmin ediyor. Örneğin tuz kullanımını yüzde 15-20 arası azaltmak, tütün kullanımından vazgeçmek, kalp ve felç riski taşıyan kişilere önleyici tedavi uygulamak atılacak adımlar arasında. Bu önlemler on yıl içinde 30 milyon kişiyi kurtarabilir."

Örgüt yetkilileri, Küresel Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Raporu’nun her ülkeyi kendi başına inceleyerek siyasileri, özel sektörü, sivil toplum yetkililerini ve halkı eğitmeyi amaçladığını belirtiyor.

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Eylül ayında New York'ta ilk kez üst düzeyde bir araya gelerek bulaşıcı olmayan hastalıkları önleme ve kontrol etme konusunu görüşecek.


XS
SM
MD
LG