Türkiye'den bazı belediyeler üzerinden gri hizmet pasaportlarıyla Almanya’ya insan kaçırıldığı iddialarıyla ilgili ilk davanın görüşülmesine başlandı.
Hannover kentinde açılan davada Almanya‘ya en az 43 kişiyi kaçak olarak getirdiği iddia edilen Ersin Kilit yargı önüne çıktı.
Savcı, zanlının Malatya’nın Yeşilyurt ilçe belediyesi ile Ordu’nun Korgan ilçe belediyesinin Hannover belediyesi ile bir çevre projesi yapacağını gerekçe göstererek, geçen yıl Temmuz ve Ağustos aylarında Türkiye'ye sahte ziyaret davetiyeleri gönderdiğini, bu belediyeler tarafından vizesiz seyahati sağlayan gri pasaport çıkartıldığını, Almanya‘ya gelen kişilerin bir bölümümün iltica ettiğini, bazıların ise izlerinin kaybolduğunu açıkladı.
Savcı, zanlının "sahte davet çıkararak, insan kaçakçılığı örgütlemek, insan kaçakçılığına yardım etmek ve yabancılar yasasını ihlalden" cezalandırılmasını istedi. Ersin Kilit ise ifade vermeyeceğini ve savunma yapmayacağını duyurdu.
“Gri pasaportla 10 bin kişi giriş yaptı”
İlk olarak Malatya’nın Yeşilyurt ilçesinde AK Partili belediye tarafından "Çevreye Duyarlı Bireyler Yetiştirmek Projesi" adlı bir proje kapsamında Hannover kentine gri pasaportla gönderilenlerden 43'ünün Türkiye’ye geri dönmediğinin anlaşılmasıyla ortaya çıkan olay daha sonra giderek büyüyen bir boyut kazanmış ve bazı iddialara göre 10 bine yakın kişinin benzer bir
yolla Almanya’ya giriş yaptığı iddiaları gündeme gelmişti. Hannover’in bulunduğu Aşağı Saksonya eyaletinin yanısıra Bavyera’da da, savcılık olaya ismi karışan ve eyalette yaşayan bazı Türkiye kökenli işadamları hakkında "insan kaçakçılığı" iddiasıyla soruşturma başlattı.
Önce Alman medyasında çıkan haberlerin ardından Almanya’da ve Türkiye’de şaşkınlığa neden olan bu olayla ilgili Alman yetkililer hızlı bir soruşturma süreci başlattı. Ardından federal hükümet, "hizmet pasaportu" olarak da bilinen gri ve yeşil pasaportlarla Türkiye’den Almanya’ya girişlerde yeni bir uygulamaya geçileceğini duyurdu.
Federal Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, "Yeşil ve gri pasaportla vizesiz gelişlerin artık denetleneceği, sınırlarda da ek belge istenileceği" belirtildi. Buna göre, Türkiye’den gelenlerden Almanya’ya geliş nedenlerini, ülkede bulundukları sürede yapmayı planladıklarını ve gerekirse davet eden kurumu kanıtlayan ek belgeler istenmesine karar verildi. Gri pasaport, Türkiye’de devlet adına yurt dışında görev yapacak kişilere veriliyor ve yarı-diplomatik niteliği nedeniyle vizesiz olarak Schengen ülkelerine giriş sağlıyordu. Alınan karar sonrasında, Almanya’ya sadece diplomatlarla, üst düzey siyasetçilerin kullandığı "kırmızı pasaport" sahipleri vizesiz ve ek belge istenmeksizin giriş yapabiliyor.
Kontrol sıkılaştırıldı
Olayın ortaya çıkması sonrasında bir açıklama yapan ve Almanya’da havalimanları, sınır kapıları, garlar ve limanlar gibi hava, kara, demir ve deniz yolundan gelişleri kontrol eden Federal Polis Dairesi, bu yıl başından bu yana sınır noktalarını uyararak, gri pasaportla giren Türk vatandaşlarına kontrolları sıkılaştırıldığını, ayrıca Türk tarafı ile de temasa geçildiğini açıkladı. Ardından 16 Nisan’da Türkiye'de İçişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, toplu iltica iddialarının araştırılması için müfettiş görevlendirildiği, ayrıca gri pasaportun suistimal edilmesini önlemek üzere "mahalli idarelerce yurtdışına
görevlendirilen kamu personeli olmayan kişilere hizmet damgalı pasaport düzenlenmesi uygulamasının geçici olarak durdurulduğu" duyuruldu.
Nisan sonunda, gri pasaportlarla ilgili iddiaları cevaplayan İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ise Malatya Yeşilyurt Belediyesi'nde hizmet pasaportu konusunda usulsüzlük yapıldığı iddialarıyla ilgili soruşturmayı doğrulayarak, "Son 6-7 ayda 4 bin 496 kişinin hizmet damgalı pasaport talebi valiliklerimizce reddedilmiştir. Valiler idari yetkisini kullanmışlar, biz bu pasaportları vermeyelim demişler. Netice itibarıyla bu esnada gidenler de olmuş. Malatya Yeşilyurt'la ilgili bu hadise gelince 1,5 ay önce biz hemen soruşturmaya başladık. Elazığ'la ilgili soruşturmaya başladık. Oradaki bir veya iki belediye var, soruşturmaya başladık. Malatya ve Elazığ'ı da ilave edersek 19 ilde 27 belediyede şu anda 13 müfettişimiz bu soruşturmayı yapıyor" diye konuşmuştu.
Bozoğlu: “Türk yetkililer yeterli desteği vermedi”
Konuyla ilgi bugün VOA Türkçe’ye konuşan Bavyera Eyalet Parlamentosu Yeşiller Milletvekili Cemal Bozoğlu, çok ciddi bir boyutta insan kaçakçılığı olayı ile karşı karşıya kalındığı, Alman tarafının olayın üzerine gittiği, ancak Türk yetkililerin soruşturma sürecine yeteri kadar katkıda bulunmadığı görüşünde:
"Bugün Hannover’de başlayan dava, çok kapsamlı bir soruşturma sürecinin sadece bir parçası. Alman yetkililer konuyu çok ciddiye alıyor ve aylardır, hem Aşağı Saksonya’da hem de Bavyera’da insan kaçakçılığına karışanları ortaya çıkarmaya uğraşıyor. Bavyera’da süren soruşturma kapsamında bu olaya katkısı olan en az 30 kişi ile ilgili bir araştırma var. Ama organizasyon Türkiye’de belediyeler tarafından yapıldığı için, Türk yetkililerin de birlikte çalışması gerekli. Türk tarafının işbirliği olmadan insan kaçakçılığına karışanların arkasındaki güçleri ortaya çıkarmak çok zor. Resmi kurumlar, zamana oynayarak, olayın üstünü kapatmaya çalışıyor. Ayrıca gri pasaport çıkarttığı bilinen bazı belediye başkanlarının ve yetkililerin görevlerini
sürdürmesi, konunun aydınlatılması ve sorumluların cezalandırılması konusunda yapıcı olmayan bir tutum."
