Erişilebilirlik

Göçmenler Pandemiye Rağmen Yollara Düştü


Havaların ısınmasıyla birlikte Türkiye’deki göçmen hareketliliği de arttı. Göçmenlerin Van’dan sonraki yeni buluşma noktaları Diyarbakır. Pandemiye rağmen Van’dan bazen araçlarla, bazen yürüyerek gelen göçmenler günlerce Diyarbakır otogarında bekliyor.

Diyarbakır’ı Van’a bağlayan karayolu bugünlerde hareketli. Sırtlarında çantaları yüzlerce göçmen yürüyerek Diyarbakır otogarına ulaşmaya çalışıyor. Yolların, asker ya da polis kontrol noktalarının bulunmadığı bölgelerini arabalarla geçen göçmenler, yolun büyük bölümünü yürüyerek kat ediyor.

Bu yolu kullananların sıcak aylarda sıkça rastladığı bu manzara, kent sakinleri için artık olağan hale geldi. Günlerce yürüyen göçmenlerin çilesi bununla da bitmiyor. Göçmenler, yol kontrollarının daha seyrek olması nedeniyle Diyarbakır’dan öteye otobüslerle gitmeyi tercih ediyorlar. Bunun için otogarda toplanan mülteciler pandemi şartlarına rağmen, burada da günlerce beklemek zorunda kalıyor.

Ağaçların altında yatıp kalkan göçmenleri bazen günlerce aç kalıyor. Yanlarında kalan son paralarıyla yiyecek alan göçmenler bazen hayırseverlerin bazen de sivil toplum örgütlerinin yardımlarıyla karınlarını doyuruyor.

Göçmenlerin çoğu Afganistan ve Pakistan gibi ülkelerden kaçıp gelmiş. Kaçak yollardan önce İran’a ardından yine kaçak yollardan Türkiye’ye giren göçmenlerin umudu batı illerinde bir iş bulabilmek. Pandemiye rağmen yollara düşen göçmenler yaşadıklarını VOA Türkçe’ye anlattı.

Afganistan Türkmenistan sınırındaki bir köyden yola çıkan Abdrurrahman Rasuli’nin Türkiye’ye ikinci gelişi. Çalışıp geride bıraktığı ailesine para gönderecek olan Rasuli, “Afganistan'da Türkmen sınırında yaşıyoruz. Pakistan'a geldik oradan İran'a geldik. İran'dan da Türkiye'ye geldik. 30 gündür yoldayız. Yürüyerek geliyoruz, bazen arabada geliyoruz. Böylece geldik şimdi Ankara'ya gideceğiz. Orada çalışacağız, şoförlük yapacağız, sulama yapacağız öyle çalışıp para biriktireceğiz” dedi.

Göçmenler Pandemiye Rağmen Yollara Düştü
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:04:34 0:00

Afganistan’daki çatışmalardan kaçan Uveys Habibi de binlerce göçmen gibi yönünü Türkiye’ye çevirmiş. Diğerleri gibi iş bulmak istediğini söyleyen Habibi şöyle konuştu: “Gece gündüz Afganistan’da savaş olduğu için Afganistan’ı terk ettim. Mecbur kaldığım için firar ettim. Savaş vardı. Amcam, amcamın oğlu savaşta öldüler. Annem ve babam, ailem Afganistan’dalar. Savaş var Afganistan’da, Afganistan ordusu ile Taliban arasında savaş var. Ankara’ya gitmek istiyorum. Ne dil biliyorum ne de Ankara’da kimseyi tanıyorum. Hiçbir bilgim yok. Sadece iş bulmak için Ankara’ya gitmek istiyorum.”

Türkiye’ye birkaç kez geldiği için Türkçe öğrenen 19 yaşındaki Abdulsettar Dılsoz ise daha önce çalıştığı Gebze’ye gitmek istiyor. Bir fabrikada çalışmak istediğini belirten Dılsoz, “Ben Afganistan'dan İran'a geldim, İran'dan Türkiye'ye geldim. İran’dan buraya girdim, çok sıkıntı çektim, çok zahmet çektik, çok kahır çektik. Memleketimde savaş var, orada kavga var. Gebze'ye gidiyorum, iş bulup çalışacağım. Bardak fabrikasında çalışacağım” diye konuştu.

Pakistanlı Omar Abdulhadi ise yolda yaşadıklarını şu sözlerle anlattı: ”Yolda birçok sıkıntı ile karşılaştım. 2 aydır yollardayız. Aç kaldık susuz kaldık, hastalandık, dövüldük. Türkiye askerleri bizi yakaladı ve kötü muamele etti. Yolda ölenler oldu. Türkiye askeri bizi İran’a geri gönderdi. İran askerleri de bize kötü davrandılar.”

4 çocuk babası ve aynı zamanda şeker hastası olan Ali Memed Haşimi de ekmek parası için yollara düşenler arasında. Yollarda çok sıkıntı çektiklerini vurgulayan Haşimi, “Savaş var ülkemizde. Biz Afganistanlıyız. Ben Ali Mehmed Haşimi’yim. 30 yaşındayım ve 4 çocuğum var. Bir aydır yollardayız. İranlı kaçakçılar bizden 100 dolar para aldılar. Bize ne yiyecek bir şey ne de ekmek verdiler. Kaçakçılar otobüs ile seyahat edeceğimizi söyledi ama hiçbir şeye bindirmeden yayan yürüterek bizi getirdiler. Bakın sokaklardayız kimse bir ekmek bir tas su bize vermiyor” şeklinde konuştu.

35 gündür yollarda olduğunu ifade eden Abdulselam Kerimi de tüm zorluklara rağmen geri dönememiş. Kerimi, ülkesinden neden kaçtığı şöyle anlattı ; “Afganistanlıyım. Afganistan’dan Pakistan’a gittim. Pakistan’dan da İran’a gittim. Şimdi iş için Türkiye’ye geldim. Yaklaşık 35-40 gündür yollardayız. Yollarda çok kötü muameleler gördük. Bazılarımız İran askerleri tarafından dayak yedi. Yollarda ölenler oldu. Hem Türkiye sınırında hem de İran sınırında askerler bize kötü bir şekilde müdahale ettiler. Afganistan’da huzur yok, iş yok. İş bulmaya insan gibi çalışmaya gidiyoruz. Çalışmak ve yaşamak istiyoruz. Ailem Afganistan’da şu anda.”

Göçmenlerin seyahat etmesi yasak

Türkiye’ye kaçak yollarla gelen göçmenler, yakalanmaları halinde önce Geri Gönderme Merkezleri'ne gönderiliyor. Bu kişiler ardında da sınırdışı edilmek üzere yakalandıkları ilin Göç İdaresi'ne teslim ediliyor. Göçmenlerin şehirler arası yollarda herhangi bir araçla taşınmaları yasak. Türkiye’de kayıt altında olan bir göçmen, ancak izin belgesiyle seyahat edebiliyor. Diyarbakır’da toplanan göçmenler ise yasadışı yollarla seyahat ederek batı illerine gidiyor.
İçişleri Bakanlığı’na bağlı Göç İdaresi verilerine göre son 10 yılda en fazla düzensiz göçmen 2019 yılında yakalandı. 2019'da 454 bin 662 düzensiz göçmen yakalanırken bu rakam 2019’da 122 bin 302 oldu. 2021’de ise 14 Nisan itibariyle 29 bin 548 düzensiz göçmen yakalandı.

STÜDYO VOA

BM’den Gazze’de ‘kıtlık’ uyarısı – 18 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:58 0:00
XS
SM
MD
LG