Amerikan Senatosu, 45 “hayır” oyuna karşılık “54” evet oyuyla Gina Haspel’in Merkezi İstihbarat Teşkilatı CIA’in ilk kadın başkanı olarak atanmasını onayladı. Böylelikle CIA’in işkence kategorisine giren tartışmalı sorgulama yöntemlerinin bir kez daha gündeme geldiği onay süreci tamamlanmış oldu.
İki Cumhuriyetçi Partili senatörün Haspel’in adaylığını reddeden “hayır” oyu kullanmasına karşılık altı Demokrat Partili senatör, Haspel’ın CIA’nin yeni başkanı olmasına yeşil ışık yaktı.
Senato Çoğunluk Lideri Cumhuriyetçi Partili Kentucky Senatörü Mitch McConnell, kariyerini CIA’e adayan Haspel’in, Amerika’nın en büyük ulusal güvenlik meseleleriyle yüzleşmede son derece yetkin olduğunu kaydetti. McConnell ayrıca Haspel’in CIA çalışanlarının saygı ve takdirini kazandığını söyledi.
Başkan Trump’ın Gina Haspel’i CIA başkanlığına aday göstermesi, birçok tartışmayı beraberinde getirmişti. Bunun nedeni, 11 Eylül 2001 terör saldırılarından sonra terör zanlılarının sorgusunda kullanılan sert yöntemlerin Haspel’ın gözetiminde uygulanmasıydı. Haspel daha sonra birçok hukukçunun işkence olarak nitelediği sorgulama yöntemlerinin kullanımını belgeleyen video kayıtlarının yok edilmesi için talimat vermişti.
Demokrat Parti Vermont Senatörü Patrick Leahy, oylamadan hemen önce, mesleki sicilini “rahatsızlık verici” bulduğu Haspel’ın adaylığına karşı olduğunu açıkladı.
Senatör Leahy, “Haspel’ın ulusal güvenliğimize olan bağlılığını sorgulamıyorum. Ancak ülkemizin öz değerlerine olan sadakatiyle ilgili bazı şüphelerim var. Her insanın yadsınamaz bazı hakları vardır. İnsanlık onuru, işkence gibi uygulamalarla bağdaşamaz,” dedi.
Senato İstihbarat Komisyonu, bir gün önce onay sürecini hızlandırmak için Haspel’in adaylığını beş hayır oyuna karşı 10 evet oyuyla onaylamıştı. Haspel, geçen hafta onay süreci kapsamında Senato’da verdiği ifadede 11 Eylül 2001 saldırıları sonrasındaki hamlelerinin Adalet Bakanlığı’nın desteğini aldığını ve bu uygulamaların, Amerika’nın güvenliğine ilişkin çok ciddi kaygıların ortaya çıktığı döneme denk geldiğini söylemişti.
Komisyon başkanı Kuzey Carolina Cumhuriyetçi Senatörü Richard Burr, “Haspel, 30 yıllık kariyeri boyunca ahlaki, etik ve hukuki çerçevede hareket etmiştir. CIA’i belirsiz ve zorlu geleceğe taşıyabilecek doğru kişidir,” dedi.
Ancak bazı Demokrat Partililer, bu ifadelere şiddetle karşı çıktı ve Haspel’in gerek senatörlere gerekse Amerikan kamuoyuna eksik bir sicil sunduğunu savundu.
Oregon Senatörü Ron Wyden, “Haspel’in adaylığı, yakın tarihin en çarpıcı güç suistimali vakalarından biri. Adaylığı onay sürecinde olan birinin geçmişiyle ilgili hangi verilerin gizli kalacağına, hangilerininse açığa çıkacağına kendisinin karar verimesinin bir başka örneğini daha hatırlamıyorum,” şeklinde konuştu.
Haspel, Senato’da verdiği işkenceye varan sert sorgulama yöntemlerinin ahlaka aykırı olup olmadığıyla ilgili soruyu yanıtlamaktan kaçınmıştı. Ancak Haspel, bu hafta başında komisyonun üst düzey Demokrat Partili üyesi Virginia Senatörü Mark Warner’a gönderdiği mektupta, CIA’in işkence kapsamına giren sorgulama yöntemlerini kullanmaması gerektiğini kabul etmişti.
Warner, yaptığı açıklamada, “Gina Haspel, 50 yıl aradan sonra ilk kez CIA’in ajan kökenli başkanı olacak. İşkence yöntemlerine dönüş gibi ahlaksız bir girişim ya da yasadışı bir taleple karşılaştığında Başkan’a karşı koyabilecek biri olduğuna inanıyorum,” dedi.
