Erişilebilirlik

Gazzeliler’in İsrail Hastanelerine Erişimine İzin Engeli 


Hamas’ın kontroluna geçmesinden bu yana Gazze’ye abluka uygulayan İsrail’in bölgede yaşayan hasta Filistinliler ve refakatçileri için verdiği hastane izinlerinde gözle görülür düşüş yaşanıyor. İzinlerin zorlaşması özellikle çocukları etkiliyor. Son olarak 5 yaşındaki Aisha Lulu, ailesine geçiş izni verilmediği için Kudüs’teki hastane odasında tek başına hayata gözlerini yumdu.

İsrail, Gazze’de abluka altında yaşayan sivillere, kendi toprakları ve Batı Şeria’daki hastanelerde tedavi görmesi için ‘’insani yardım jesti’’ olarak geçiş izni sunuyor; ancak bu izni almak için bir dizi bürokratik zorluğu da aşmak gerekiyor.

Tedavi izinlerinden İsrail’in ‘’Filistin Topraklarındaki Hükümet Aktivitelerini Koordinasyon Birimi’’ COGAT sorumlu. Hastaların İsrail’den geçiş izni alması için önce Barı Şeria’da bulunan Filistin Sağlık Bakanlığı’na ‘’tedavilerinin Gazze’de mümkün olmadığına’’ dair kanıt sunması gerekiyor. Daha sonra Filistinli bir aracı, COGAT’tan izin talep ediyor. COGAT başvuruyu inceledikten sonra güvenlik taraması için İsrail’in yurtiçi gizli servisi Şin Bet’e devrediyor.

COGAT, tüm hastaların bir refakatçi, tercihen bir akrabalarıyla İsrail hastanelerine gitmesini desteklediklerini, iki istisnanınsa hastanın tek başına olma arzusu ya da tedavinin aciliyeti nedeniyle refakatçinin güvenlik taramasının beklenememesi olduğunu söylüyor.

Ancak Dünya Sağlık Örgütü, bu izinlerin son yıllarda üçte bir azaldığını açıkladı. Örgüt verilerine göre 2012’de hastaların yüzde 93’üne geçiş izni verilirken bu oran 2019’un Nisan ayında yüzde 65’e geriledi. Refakatçilere verilen izinse yüzde 83’ten yüzde 52’ye düştü.

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre 2009’un başından bu yana İsrail, refakatçi izin başvurularının neredeyse yarısını ya reddetti ya da yanıtsız bıraktı. Bu durum aralarında çocukların da bulunduğu 600’den fazla hastayı aileleri olmadan İsrail hastanelerine yatmak zorunda bıraktı.

COGAT ise Gazze’nin sağlık sistemi geriledikçe, izin başvurularının artmasının ve İsrail’in sayı azalsa da daha uzun süreli izinler verdiğinin göz ardı edildiğini savundu. Haber ajansı Associated Press’e bilgi veren bir COGAT yetkilisi ise özellikle hasta çocukların ailelerine daha kolay bir izin üzerinde çalıştıklarını söyledi. COGAT, 2019’un ilk çeyreğinde rekafatçilere 4 bin izin verdiklerini, bunların 1398’inin hasta çocukların ebeveynleri için düzenlendiğini bildirdi.

Ancak Aisha Lulu’nun ailesi, izin verilenler arasında değildi. İsrailli yetkililer, Aisha’nın Gazze Şeridi’nden sadece bir saat ötede, Kudüs’in doğusundaki hastaneye sevkinde bir aile üyesinin değil bir yabancının refakatine izin verdi. Beyin kanseri olan Aisha, ameliyat oldu. Durumu kötüleştiğinde ve Gazze’ye geri gönderildiğinde şuuru kapalıydı, bir hafta sonra da hayatını kaybetti.

Aisha’ya kanser tanısının hemen ardından Gazze’den çıkma izni verildi. Ancak ailesinin Filistin Kamu İşleri Komisyonu’na başvurusu ise sonuçsuz kaldı. Zira Aisha’nın babası 37 yaşındaydı; yani İsrail’in 55 yaş altı Filistinli erkekler için aylarca sürebilecek ilave güvenlik taramalarına takılması kaçınılmazdı. Annesi de Mısır’da büyümesiyle ilgili bir sorun nedeniyle de İsrail’in düzenlediği bir nüfus cüzdanına sahip değildi ve izin alamıyordu.

Filistinli yetkililer, çok riskli olduğunu söyleyerek başvuru yapmamalarını, akrabalarından ya da yakın çevrelerinden yardım istemelerini tavsiye etti. İsrail, Aisha’nın teyzesini ve 75 yaşındaki ninesini de reddetti. İsrail’in izin verdiği kişiyse Aisha’nın 5 yıllık hayatında hiç görmediği bir uzak aile dostu oldu.

İsrail gizli servisi Şin Bet, Aisha’nın durumuyla ilgili yorum yapmayı reddetti. Ancak yaptıkları açıklama İsrail’in güvenliğine ve Gazze’den gelen hastaları ve refakatçileriyle ilgili endişelere vurgu yaptı. Açıklamada, ‘’Gazze’de Hamas liderliğindeki terörist örgütler, İsrail’in sağladığı insani ve tıbbi yardımı istismar etmek için durmaksızın çalışıyor’’ dendi.

İsrailli ve Filistinli herkesin sağlık hizmetlerinden eşit yararlanmasını savunan İsrail İnsan Hakları için Doktorlar örgütü ise bu gerekçelere dayanarak birçok Filistinli’nin keyfi biçimde reddedildiği görüşünde.

İsrail ise izinlerin zorlaştıracak herhangi bir politika değişikliğine gitmediğini öne sürüyor. COGAT’ın eski üst düzey yetkililerinden Alon Eviatar’a göre amaç aynı: ‘’Sahada, insani felakete neden olmadan günlük hayatı Hamas için olabildiğince zorlaştırmak.’’

Eviatar, İsrail’in izin sisteminin etkisiz, yetersiz ve kapasitesini aşmış olduğunu da belirtti ancak, ‘’Gazze’nin kendine yeteceği ve İsrail’e güvenmekten vazgeçeceği bir alternatifi çaresizce bekliyoruz’’ dedi.

STÜDYO VOA

Köprü kazasının ardından milyarlarca dolarlık tazminat bekleniyor – 28 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG