Türkiye’de çok sayıda gazetecinin, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’na yaptıkları yeni basın kartı başvurusu sonuçlarını beklerken, eski ancak süresi dolmamış kartlarının iptal edilmesi tartışma yaratmıştı. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, kart iptali işlemi yapılmadığını, yeni kart dağıtımında incelemelerin sürdüğünü belirtti.
Türkiye’de 24 Haziran 2018’deki seçimin ardından, resmi devlet kuruluşlarını takip eden gazeteciler için basın kartı dağıtımı görevi Basın-Yayın Enformasyon Genel Müdürlüğü’nden Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’na geçmişti.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, Ocak 2019’da hali hazırda basın kartı sahibi tüm gazetecilerden “kart yenileme başvurusu” yapmalarını talep etti ve 1 Temmuz 2019’dan itibaren geleneksel “sarı” yerine “turkuaz” renkli kart dağıtımı yapmaya başladı.
Geçtiğimiz hafta ise Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, henüz turkuaz renkli kart vermediği gazetecilere ait son kullanma tarihi geçmemiş ve e-devlet sisteminde “kullanımda” şeklinde kayıtlı tüm sarı basın kartlarını iptal etti. Bu idari karar nedeniyle hukuken kazanılmış basın kartı taşıma hakkına sahip yüzlerce gazeteci, kendilerine turkuaz renkli yeni kartlar henüz teslim edilmediği için kartsız hale getirildi. Bu gazetecilerin, TBMM, bakanlıklar, valilikler gibi kamu kurum ve kuruluşlarını izleyemeyecek olması anlamına geliyordu.
Ancak Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, “tüm sarı basın kartları iptal edilmiştir” yönündeki idari kararı Pazar günü itibariyle geri aldı. E-devlet sisteminde sarı basın kartları için “iptal edilmiştir” yerine eskisi gibi “kullanımda” ifadesi yazıldı.
Fahrettin Altun: “İptal durumu söz konusu değil, neticelenmemiş yenileme başvuruları hala aktif”
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ise, kart iptali işlemi yapılmadığını savundu ve halen turkuaz kart dağıtımı sürecinde değerlendirme amaçlı incelemelere devam edildiğini açıkladı.
Basın kartları konusunda “hassas” olduklarını belirten Altun, kart yenileme başvurularında, ilk kez basın kartı verilmesi sürecindeki gibi değerlendirme/inceleme yaptıklarını duyurdu. Altun, basın kartı taşıma hakkını yıllar önce “ilk kez kart başvurusu” sürecinde kazanmış gazeteciler hakkında yeniden “mesleki faaliyet icra etmesi, herhangi bir terör örgütüyle bağlantı, meslek onurunu zedeleyici davranışı olmaması” gibi kriterlere bakıldığını ifade etti. Şu ana kadar 13.372 yeni basın kartı verildiğini ve 894 başvuruya ilişkin değerlendirmenin sürdüğünü belirtti.
Türkiye’de e-devlet sisteminde 4 gün boyunca tüm eski sarı renkli basın kartları “iptal edilmiştir” şeklinde görünmesine rağmen Altun, “Mevcut durumda değerlendirme süreci devam eden kartlarla ilgili herhangi bir iptal durumu söz konusu değildir. Basın kartına yönelik henüz neticelenmemiş yenileme başvuruları hala aktiftir” mesajını paylaştı.
Gazeteciler yeni basın kartlarını talep etti
Fehrettin Altun’un bugünkü açıklamasına karşın gazeteciler ve meslek örgütleri, kart yenileme süreciyle cezalandırma yaptığı gerekçesiyle Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nı protesto etti.
Türkiye Gazeteciler Sendikası’nın çağrısıyla toplanan Ankara’daki gazeteciler, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nın binası önünde basın açıklaması yaptı.
“Gazetecilik karta sığmaz” sloganıyla gazeteciler ellerindeki sarı basın kartlarıyla Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nın halen kendileri hakkında “inceleme” yürütmesine tepki gösterdi.
TGS Ankara Şube Başkanı Esra Koçak Mayda’nın, gazetecilik meslek örgütleri adına yaptığı açıklamada, “İcazetli gazeteci olmadık, olmayacağız. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, Anayasa’ya, yasalara uymayan bir karar vererek yüzlerce gazetecinin basın kartını hiçbir gerekçe sunmadan iptal etti. Ancak İletişim Başkanlığı kamuoyundan gelen tepkiler üzerine geri adım atarak iptal ettiği sarı basın kartlarını yeniden kullanıma açtı ve yaptığı hatadan dönme yolunu seçti. Örgütlü mücadele bir kez daha kazandı. Meslektaşlarımızın yaşadıkları bu mağduriyeti giderme yolunu seçen İletişim Başkanlığı’na tekrar bir çağrıda bulunarak bir yıldır hiçbir gerekçe gösterilmeden verilmeyen turkuaz kartlarını da bir an önce vermeye çağırıyoruz” denildi.
Açıklamada, “Tek amacımız olan halkın haber alma hakkını korumak istiyoruz. Bunun için de Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığını bir an önce bu konuya açıklık getirmeye, yıllardır bu kartı taşıyan gazetecilerin kartlarının neden yenilenmediğini, iptal edilme gerekçelerini kamuoyuna açıklamaya çağırıyoruz. Bir yıldır ‘inceleme’ denilerek bekletilen meslektaşlarımızın kartlarının bir an önce verilmesini istiyoruz. İletişim Başkanlığı inatla ‘Basın kartları iptal edilmedi’ açıklaması yapıyor. O halde kartlarımız nerede?” ifadesi kullandı.
Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD) Genel Başkanı Can Güleryüzlü de yaşadıkları durumu “sistemli bir mağduriyet” olarak niteledi. Güleryüzlü, “AKP’nin iktidara geldiği dönemden itibaren basınla ilgili ciddi sansür mekanizması yaşamaktayız. En son iktidar, kendi arzu ettiği basın mensubunu yaratmak için basın kartlarıyla ilgili yeni düzenlemeyi hayata geçirdi. Basın kartıyla ilgili yeni yönetmelik hakkında Danıştay’da davamız devam ediyor ve anayasaya aykırı olduğunu söylüyoruz. Şimdi o yönetmelik çerçevesinde ‘yenileme’ gerekçesiyle yeni basın kartlarını bir yıldır bekleyen arkadaşlarımız tarafından bu arada kullanılmaya devam edilen sarı basın kartlarıyla iptal kararı alındı. Biz bunu küçük bir hata olarak görmüyoruz. Bunun sistemli bir uygulama olduğunu basına yönelik baskının bir parçası olduğunu söylüyoruz. Buradan iktidarı tekrar uyarıyoruz, özgür basın bir gün herkese lazım olacaktır. Kendi istedikleri medya gerçeği, ülkemize ve dünya gerçeklerine uymamaktadır. Hızla bu konuda geri adım atmalarını bekliyoruz” dedi.
TGS Genel Sekreteri İlkay Akkaya da, “Bizler sendika ve diğer meslek örgütleriyle beraber gazetecileri temsil edecek yeni bir kart çalışması içinde olduğumuzu buradan kamuoyuna duyurmak isteriz. İletişim Başkanlığı’nın bu yanlıştan dün itibarıyla dönmesi sevindiricidir. Teşekkür ediyoruz. Ancak bu soruşturmaların devam ettiği beyan edildi. Arkadaşlarımız bu anlamda hak kayıpları yaşamaktadır bir an önce bu soruşturmalar tamamlanıp en kısa sürede kartlarının verilmesini talep ediyoruz” diye konuştu.
Basın açıklaması ardından gazeteciler, “Basın kartlarımız nerede?” sloganı atarak Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’na tepkilerini gösterdi.
Protesto eylemine gazeteci kökenli CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer ile HDP İstanbul Milletvekili Filiz Kerestecioğlu da destek verdi.
