25 yaş üstü erkeklere bedelli askerlik olanağı tanıyan ve eğitim şartını 21 güne indiren yasal düzenleme, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edildi. Komisyondan geçen teklife göre 25 yaş ve üstü erkekler, 15.000 TL bedel ve 21 gün temel eğitimle askerlik hizmetini yapmış sayılacak.
AKP’nin “1111 sayılı Askerlik Kanunu”nun değiştirilmesini içeren yasa teklifinin bugün TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabulüyle bedelli askerlik uygulamasından 31 Aralık 1993 tarihi ve öncesinde doğan erkekler, 15 bin Türk Lirası ödeme yapmak ve 21 günlük temel eğitimi tamamlayarak yararlanabilecek.
AKP Grup Başkanvekili Mehmet Muş, teklif sahibi olarak Komisyon’u bilgilendirme konuşmasında, bakaya ve yoklama kaçağı sayısındaki artışlar nedeniyle bedelli askerlik düzenlenmesinin zorunlu hale geldiğini söylemiş ve “Yaptığımız düzenleme ile 25 yaş ve üzeri 1 milyon 324 bin kişinin yararlanma imkanı var. Bunun içinde yoklama, tecil, bakaya da dahil” demişti.
Teklifle yurt dışında yaşayan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları açısından dövizle askerlikteki 38 yaş sınırın kaldırılacağına da dikkat çeken Muş, “Teklifin yürürlüğe girdiği tarihten önce sağlık sebebi ile haklarında verilen askerliğe elverişli olmadıklarına dair kararlardan dolayı askerlik hizmetinden muaf tutulanlar da istekleri halinde yaş şartı aranmaksızın ve temel askerlik eğitimine tabi olmaksızın bu tekliften yararlanabileceklerdir” dedi.
Teklife göre; ayrıca gurbetçi Türk vatandaşları en az üç yıl süreyle yaşamış oldukları yabancı ülkede fiilen kalmaya devam etmek, 2 bin Euro bedel ödemek ve Milli Savunma Bakanlığı’nın vereceği uzaktan eğitim programını tamamlamaları şartlarıyla askerliklerini yapmış sayılmış olacak.
AKP’li Muş’un, Milli Savunma Bakanlığı’nın yıllara göre bedelli askerlik uygulamalarına ilişkin paylaştığı veriler ise şöyle oldu:
Muhalefet ise teklifin görüşülmesi sırasında “rejim değişikliğiyle TBMM’nin işleyişinde yaşanan sıkıntıları” gündeme taşıdı.
CHP Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın toplantıya katılmadığını ancak bakanlık bürokratları teklif hakkında burada olduğunu anımsatarak, bu durumu çözüm getirilmesi gerektiğini söyledi.
Muş’un teklif sahibi görünmesine karşın bunun aslında bakanlık tasarısı olduğunu kaydeden HDP İstanbul Milletvekili Garo Paylan, bundan sonraki yasal düzenlemelerde nasıl çalışacağını görüşmek ve hükümetin rolünü belirlemek gerektiğini söyledi.
CHP Denizli Milletvekili Teoman Sancar da, Milli Savunma Komisyonu üyesi olarak bu toplantıya katıldığını belirterek, askerlikle ilgili konuları kendileri görüşmeksizin Plan ve Bütçe Komisyonu’na getirilmesine tepki gösterdi.
CHP’nin işe geri kabul ve temel eğitim olmamalı önergeleri reddedildi
CHP, HDP ve İyi Parti tarafından, Komisyon görüşmelerinde AKP’nin temel eğitim şartı süresi kararsızlığının yanı sıra “profesyonel orduya geçiş” yönünde kalıcı bir düzenleme yapılmaması eleştirildi.
CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Bekaroğlu, bedelli askerlik düşüncesindeki gençler için iş garantisi sağlanması gerektiğini belirterek, işverenlere yönelik işe geri kabul etme şartı getirilmesini önerdi. Bunun için işverenlere de devlet olarak 21 günlük süre için SGK primini desteği verilebileceğini de öneren Bekaroğlu, böylece temel askerlik eğitim süresine olan itirazlara da çözüm bulunabileceğini anlattı. Bekaroğlu, bedelli askerlikten sağlanacak gelirin yüzde 5’nin şehit ailelerine aktarılmasını da önerdi. Bekaroğlu’nun dillendirdiği konularda CHP’li vekiller önergeler de hazırladı.
CHP, bedelli askerlik düzenlemesindeki temel eğitim şartının tümüyle kaldırılması yönünde önerge verdi. CHP, eğer temel eğitim şartından vazgeçilmeyecekse bedelli askerlikteki bu sürede ilgili kişilerin işyerlerince ücretsiz izinli sayılması ve işten çıkartılamayacakları yönünde önerge sundu. CHP, bedelli askerlikten elde edilecek gelirin yüzde 5’inin şehit ailelerine verilmek üzere Çalışma, Sosyal Hizmetler ve Aile Bakanlığı’na aktarılması için de önerge verdi. Ancak CHP’nin tüm önergeleri AKP’li vekillerce reddedildi.
Ayrıca İyi Parti Ankara Milletvekili Durmuş Yılmaz da, bedelli askerlikten ekonomi için beklenildiği üzere fayda sağlanamayacağını ve geçici değil daha kalıcı çözümler üretilmesi gerektiği çağrısında bulundu.
MHP’nin temel eğitim şartı olmaksızın bedelli askerlik görüşünü koruduğu da görüldü.
HDP de “vicdani ret” de dahil kalıcı düzenleme istedi
HDP’li Paylan, farklı dönemlerde bedelli askerlik olanağı sağlanmasıyla özellikle ekonomik yokluk içindeki kesimlerden gençlere haksızlık yapıldığını belirterek, bunun kamu vicdanını yaraladığını söyledi. Paylan, “vicdani retçi” olarak eline silah almak istemediğini kaydeden vatandaşları da kapsayacak şekilde yasal düzenleme gerektiğini vurguladı. AKP’li Komisyon Başkanı’nın sorması üzerine üniversite mezunu olarak 8 aylık askerlik yaptığını ve o dönem kendisi askerlik geldikten 1 ay sonra bedelli askerlik çıktığını kaydeden Paylan, ancak askerlik yapmak istemeyenleri düşünerek daha kalıcı yasal düzenleme çağrısını yineledi.
