Erişilebilirlik

Füzyon Enerjisi Rüya mı?


Daha temiz ve güvenli bir enerji kaynağı beş sene uzakta olabilir mi? Amerikan teknoloji devi Lockheed Martin’in nükleer füzyon reaktörü yaratmaya yaklaştığı açıklaması kuşkuyla karşılandı

Bazı araştırmacılar sürdürülebilir nükleer füzyon enerjisine ulaşılmasına uzun seneler olduğunu söylüyor.

Nükleer enerji bir zamanlar geleceğin ucuz enerji üretimi kaynağı olarak görülürdü. Bugünkü santraller fizyonla, yani radyoaktif elementlerin çekirdeklerinin parçalanmasıyla enerji üretiyor. Ancak yaşanan birkaç kaza, özellikle 1986’da yaşanan Çernobil Faciası kamuoyunun nükleer enerji ile ilgili algısını değiştirdi.

Nükleer enerji üretimi sıkı güvenlik önlemleri altında, gerekli kaplama ve ısı yönetimi sağlanırsa güvenli. Bu sağlanmazsa reaktörün çekirdeği ısınarak patlıyor ve çevredeki havaya, suya ve toprağa karışarak bölgeyi uzun seneler radyoaktif hale getiriyor.

Ancak bilim dünyası atomlara nitelik değiştirme ile büyük enerji elde etme rüyasını terk etmiş değil. Ve füzyon, fizyon kadar ucuz ancak çok daha güvenlik bir enerji alternatifi sunabilir. Bu süreç yıldızlara enerji sağlayan süreçle aynı. İki atom çekirdeğinin birleşimi büyük bir enerji salımına neden oluyor.

Ohio Üniversitesi Fizik ve Astronomi Bölüm Başkanı David Ingram nükleer füzyon elde etmenin zorluğunun, sürecin gerçekleşmesi için Güneş’in yüzeyindeki ısılara ulaşılması zorunluluğu olduğunu söylüyor.

Bunu yapmak için ya çok karmaşık mıknatıslara ya da Ulusal Ateşleme Tesisi’ne (National Ignition Facility) benzer lazer sistemlerine gereksinim olduğunu söyleyen uzman Lockheed’in ise farklı bir yaklaşıma sahip olduğunu söylüyor. Lockheed, manyetik ayna kullanarak sıcak, elektrik yüklü parçacıkları reaktörün içine hapsediyor.

Füzyonu sağlatan yakıt ise iki zararsız hidrojen izotopu olan döteryum ve trityum. Bu kolay bulunan elementler füzyon reaktörlerini işletmeyi bugünkü fizyon reaktörlerine göre çok daha ucuz kılabilir. Ingram bu elementlerin aynı büyüklükteki bir kömür parçasına göre bir milyon kat fazla enerji içerdiğini söylüyor.

Middle Tennessee Eyalet Üniversitesi’nden nükleer enerji güvenliği uzmanı Michael Allen, füzyon reaktörlerinin aynı zamanda çok daha güvenli olduğuna dikkat çekiyor.

Sürecin geride ısı ya da radyoaktif fizyon kalıntıların bırakmadığını belirten uzman bir kesinti olması durumunda sürecin sadece durduğunu söylüyor. Allen aynı zamanda bu uranyum ya da plütonyum kullanılmadığı için nükleer silah da yapılamayacağını hatırlatıyor.

Dünyada işleyen 400 fizyon reaktörünün neredeyse hepsi miadını doldurmak üzere. Bu tesisler üretimi sürdürürken termik santraller de atmosfere karbondioksit yayıyor ve iklim değişimine neden oluyor. Allen, bu nedenle füzyon teknolojisine gereksinim olduğunu söylüyor.

Füzyon reaktörleriyle ilgili deneyler Amerika ve Avrupa’da devam ediyor ancak araştırmacılar bu tesislerin ancak onlarca yıl sonra hizmete girebileceğini düşünüyor.

Ancak Lockheed Martin 2017 senesinde kullanılabilir bir prototipi üretebileceğini, 2022’de ise pazarlanacak versiyonunu hazırlayabileceğini açıkladı.

Yani reaktör üzerine çalışmalar şirketin gizlilikle çalışan İleri Geliştirme Programı olan Skunk Works’de yürütülüyor. Bu bölüm SR-71 Black Bird ve F-22 savaş uçağını üretmesiyle tanınıyor.

Allen böyle bir şöhrete sahip bir bölümden gelen açıklamanın güven yarattığını düşünüyor.

Michael Allen da Lockheed Martin’in bu sürecin çalışacağına inanmaması durumunda kamuoyuna bu açıklamayı yapmayacağı ve patent başvurusunda bulunmayacağı görüşünde.

Allen, bu teknoloji başarıya ulaşırsa bunun insanlık tarihindeki en büyük olaylardan biri olacağını söylüyor. Uzmana göre bu elektriğin, içten yanmalı motorun icadı, bireysel bilgisayarların üretimi ya da İnternet gibi bir devrim olabilir.

STÜDYO VOA

Köprü kazasının ardından milyarlarca dolarlık tazminat bekleniyor – 28 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG