Fransa'nın Nantes kentinde, polisin, araç kontrolü sırasında durmak istemeyen 22 yaşındaki bir gence ateş etmesi ve ensesine kurşun isabet eden gencin ölmesi, kent banliyölerinde ayaklanmaya yol açtı.
Öfkeli gençler çok sayıda aracı ve binayı ateşe verirken, bölgeye ek polis gücü gönderildi. Polisin ve görgü tanıklarının ifadelerinin taban tabana zıt olması, ayaklanmayı daha da şiddetlendirdi.
Nantes'ın Breil banliyösünde, 3 Temmuz Salı akşamı, araç kontrolü yapan polis, emniyet kemeri takmayan ve üzerinde hiçbir kimlik bulunmayan gençten arabadan inmesini istedi. Ancak genç şoför, polisin araçtan inmesi yönündeki talebine itaat etmedi. Polisin anlatımına göre, aracın narkotik birimlerde kaydı olduğunu tespit eden çevik kuvvet polisi, gence araçtan inmesini söyledi. Genç, bir polis memurunu hedef alarak, geri vitese alarak aracıyla kaçmaya çalışınca, polis de ateş etti.
Görgü tanıkları polisi yalanladı
Polis kaynakları, bir polis memurunun aracın çarpması sonucu dizinden hafif yaralandığını belirterek, "bunun üzerine yanındaki meslektaşının ateş açtığını ve kurşunun sürücüye isabet ettiğini açıkladı.
Ancak polisten tümüyle farklı bir şekilde olayı aktaran görgü tanıkları, gence ateş açmak için hiçbir neden olmadığını dile getirdi. Olay anını filme alan bir görgü tanığı yerel gazete Ouest-France'a, "Genç, aracıyla geri gitmeye çalıştı. Araç duvara çarptı. Zaten hareket edecek durumda değildi. Polis doğrudan, şoförün boynuna ateş açtı. Bir kişi olayı filme alıp Facebook'tan paylaştı ancak sonra o filmi sildirdiler" dedi. Kendisinin genci hayata döndürmek için ilk yardım uyguladığını da anlatan görgü tanığı, "Hiç bir polis yaralanmamıştı. Ambulans çağırmakta çok geç kalındı. Daha erken çağırılsaydı bu genç ölmezdi" dedi.
Adli polis bölge müdürlüğü olayın nasıl geliştiğini ortaya çıkarmak için, Polis müfettişleri de, memurun hatalı davranıp davranmadığını belirlemek üzere soruşturma başlattı.
3 mahallede isyan çıktı
Salı gecesi yaşanan olay, Breil banliyösünde bir süredir yaşanan gerginliği patlama noktasına getirdi. Geçtiğimiz Mayıs ve Haziran aylarında, mahallede silahlı çatışma yaşanmış, bazı binalarda kurşun delikleri oluşurken, o sırada pencerede olan bir genç, parçalanan camlar nedeniyle hafif yaralanmıştı. Bir hafta önce yaşanan olayın adından mahalle polis kontrolü altına alınmış, çevik kuvvet bölgedeki kontrollerini sıkılaştırmıştı.
Genç adamın yaşamını yitirdiğinin duyulmasının hemen ardından Breil mahallesinde isyan patladı. İsyana yan mahalleler Malakoff ve Dervallières de katıldı. Yaklaşık 100 kadar genç, 1'i alışveriş merkezi 8 binayı ve çok sayıda aracı ateşe verdi. Grup, müdahale etmek isteyen polise molotov kokteyli ve patlayıcı cisimler fırlattı.
Görgü tanıkları 'annelerin sokağa çıkarak çocukları sakinleştirmeye çalıştığını ancak gençlerin 'tüm anneler dışarı, isyan başladı' diyerek anneleri meydandan uzaklaştırdıklarını anlattı.
Breil mahallesine 200 çevik kuvvet polisi müdahale ederken, Nantes polisi yan kentler Rennes, Angers ve Saint-Nazaire'den destek kuvvet istedi. Olaylar sabaha karşı saat 03.00 sularında duruldu.
Adalet Bakanı Nicole Belloubet herkesi 'sakin ve sağduyulu' olmaya çağırırken, olaya ilişkin soruşturma başlatıldığını ve olayın "büyük bir şeffaflıkla" aydınlatılacağını söyledi.
Sabah 02.30'da Dervallières mahallesine gelen Nantes Belediye Başkanı Johanna Rolland da, "Öncelikle ölen genç adam ve ailesini, bu mahalleyi düşünüyorum. Polis ve yargı büyük bir şeffaflıkla üzerine düşeni yapacak ve mutlaka olayı aydınlatacak. Ama şu an acil olan banliyölerimizde sağduyu ve sorumluluk çağrısı yapmaktır" dedi.
14 kişi polis kurşunuyla öldü
Fransa'nın Paris, Marsilya, Lyon ve Nantes gibi büyük kentlerinin banliyölerinde artan gerginlik nedeniyle polis ile suç örgütleri arasındaki çatışmalar da, hatalı kurşuna kurban giden genç sayısı da artmaya başladı.
Fransız emniyet sisteminde "Polis polisi" diye adlandırılan Ulusal Polis Müfettişleri (IGPN), 26 Haziran'da kamuoyuna ilk kez açıkladığı raporunda, polis tarafından silah kullanılan olaylarda yaşamını yitirenlerin sayısını açıkladı. Raporda, 2007 ile 2017 yılları arasında bu olaylarda yüzde 54 artış olduğuna dikkat çeken polis müfettişleri, yalnızca Temmuz 2017 ve Mayıs 2018 tarihleri arasında 14 kişinin polis kurşunuyla öldüğünü, 100 kadar kişinin de yaralandığını açıkladı. Raporda, artan bir başka rakam da, polis tarafından açılan ateş sayısı. Müfettişler, çoğunluğu durmak istemeyen araç vakaları olmak üzere polisin geçtiğimiz yıl 394 olayda ateş açtığını belirtti. Bu olayların hepsi polis tarafından "meşru müdafaa" yapıldığı şeklinde açıklandı.
