Fransa'da üçüncü ayına giren Sarı Yelekliler hareketi, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un "Ulusal Büyük Tartışma" toplantılarını başlatmasına rağmen eylemlerine devam etme kararı aldı. Ancak her haftasonu, ülke genelinde yapılan eylemlerde yaşanan şiddet olayları hem hükümeti, hem göstericileri, hem de sivil toplum örgütlerini endişelendiriyor.
Christophe Detinger adlı bir boksörün polis memuruna yumruk atttığı o tartışmalı gösteride şiddet daha da tırmandı. Her geçen gün daha da artarak devam ediyor. Sarı Yelekliler'i destekleyen ve kendilerine "Street Medic" adını veren bir gönüllü ilk yardım ekibi, göstericilerin tedavisi için aktif çalışıyor.
Ancak Street Medic'in çabaları yeterli olmuyor. Onbirinci büyük eylemi geride bırakan göstericiler her geçen gün daha çok şiddet olayına maruz kalıyor.
Son eylemde hareketin önemli isimlerinden Jerome Rodrigues'in gözünden yaralanması şiddet tartışmalarını alevlendirdi. İnsan Hakları örgütleri polis şiddetinin durdurulmasını, buna karşılık hükümet de, şiddet kullanan göstericilerin fişlenmesini istedi.
Sivil toplum örgütleri 17 kişinin bir gözünü kaybettiğini, 3 kişinin kolunun koptuğunu ve 300'ü ağır olmak üzere bin 900'ün üzerinde kişinin de yaralandığını açıkladı. Özellikle daha önce 'flash ball' adı verilen caydırıcı hedefli silahın modern versiyonu LBD 40, İçişleri Bakanlığı'na göre 4 kişinin, Sarı Yelekliler ve gazetecilere göre ise 17 kişinin gözünü kaybetmesine yol açtı.
Sarı Yelekliler, muhalefet ve insan hakları örgütleri şiddetin polisin flash ball kullanmasından kaynaklandığını savunuyor, bu nedenle de flash ball kullanımının yasaklanması için mahkemeye başvurdular. Alt mahkemede reddedilen ve Danıştay'a ulaşan dosya hakkında, yüksek mahkeme önümüzdeki Çarşamba günü karar verecek.
Hükümet ise, yalnızca "şiddet için" eylemlere gelen gruplar olduğunu ve Sarı Yelekliler içinde de şiddet eğilimli kesimler bulunduğunu savunarak, bunları engellemek için daha sert yasal düzenleme getirilmesini istiyor. Konuyla ilgili yasanın meclisteki görüşmeleri başladı.
İçişleri Bakanı Christophe Castaner, yasayı savunurken "Bu yasa Sarı Yeleklilere de göstericilere de karşı değil, sadece şiddet kullananlara karşı" dedi.
Yasa ne getiriyor?
Yasayla, göstericilerin üzerlerinin aranması için sürekli bir güvenlik çemberi kurulması, aranmayı kabul etmeyen ya da şiddet amaçlı kullanılabilecek obje taşıyan göstericilerin eylem alanına alınmaması hükmü getiriliyor.
Şiddet kullanan göstericilerin, "kamu düzenine ciddi tehdit" oluşturması durumunda, bir sonraki gösterilere katılmaları yasaklanabilecek. Ayrıca, şiddet olaylarına katılan göstericiler fişlenerek, izlenmeye devam edecek, gerekirse gösteri yapması yasaklanabilecek.
Gösterilere maskeyle gelmek de yasa ile alınan tedbirler arasında. Hükümet, şiddete karışan maskeli göstericileri video görüntülerinden belirleyemediği için böyle bir yasağın getirilmesini istiyor. Yasağa uymayanlara 1 yıla kadar hapis ve 15 bin Euro da para cezası verilecek.
Gösterilere silah ya da silaha dönüşebilecek bir obje ile gelen ya da sert cisimler atan şahıslara da 3 yıl hapis ve 45 bin Euro para cezası uygulanacak.
Ancak yasanın getireceği yeni hükümler, Meclis'te iktidar milletvekilleri dahil her siyasi parti içinde eleştiri aldı. Muhalefet, Genel Kurul'daki görüşmelerde değişiklik önergeleriyle özellikle göstericilerin fişlenmesi ve gösteri alanında güvenlik çemberi oluşturulması maddelerini yumuşatmaya çalışacak.
