Fransa, Avustralya donanması için yapılması öngörülen 34 milyar Euro'luk 12 denizaltısı ihalesini, Almanya ve Japonya'yı geride bırakarak almayı başardı. Başka bir deyişle, Avustralya hükümeti, "Asrın ihalesi" olarak adlandırılan bu dev ihaleyi vermek için Fransa'yı seçti.
Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, ihale zaferinin şerefine, yaklaşık 100 yıldır denizaltı inşa eden Fransa Gemi İnşaa Müdürlüğü'nün (Direction des Constructions navales/ DCNS) Paris'teki bürosunu ziyaret etti. Uzun süredir Fransızlar'a ekonomide iyi bir haber veremeyen François Hollande'ın neşesi yüzünden okunuyordu.
İhale başarısının arkasındaki asıl isim Fransa Ulusal Savunma Bakanı Jean Yves le Drian, Europe 1 Radyosu'na yaptığı açıklamada ihaleyi “uzun süreli bir evliliğe" benzetti. Le Drian, “Bu ihale sayesinde ülkemizde binlerce kişi iş imkanı yakalayacak. Avustralya ile 50 yıllığına evlenmiş olduk” dedi.
Elysee'den yapılan açıklamada, “tarihi ve olağanüstü bir sözleşme imzalandığı” belirtilirken, Cumhurbaşkanı Hollande hem DCNS'i hem de onun iki partneri Thales ve Safran'ı kutladı. Fransa Deniz Kuvvetleri, bu sözleşmeyle hem kendi topraklarında hem de Avustralya'da denizaltı inşa edecek, kullanıcı ekibi eğitecek.
Fransa'nın üreteceği dizel-elektrik itme sistemine sahip 12 saldırı denizaltısı, Avustralya donanmasının İsveç yapımı eski Collins denizaltılarının yerini alacak ve teslimatı 2027 yılında yapılacak.
İki ülke arasındaki sözleşme henüz net olarak sonlanmadı. Ödeme ve üretim süreleri ile teknoloji transferine ilişkin ayrıntılar 6 ay ila bir yıl arasında devam edecek müzakerelerle netleşecek.
Fransa’nın Avustralya’ya Shortfin Barracuda denizaltılarını satması, aynı zamanda ilk kez radarlara yakalanmayan denizaltı teknolojisini başka bir ülkeyle paylaşması anlamına geliyor. Bu dizel motorlu denizaltı sınıfı, tasarımını orijinal Barracuda sınıfı nükleer denizaltılardan alıyor.
İlk denizaltı, 4 milyon saatlik bir mühendis çalışmasının ardından, 2027 yılında Avustralya sularında yüzecek. Bütün montaj ise Avustralya'da Adelaide donanma şantiyesinde yapılacak.
Proje çerçevesinde Avustralya'da 2 bin 900, Fransa'da 4 bin istihdam yaratılacak. Fransa, deniz altıların bir bölümünü Avustralya'da üreterek, Avustralya donanmasının teknolojisini de aktaracak.
Almanya ve Japonya'yı sollayan başarı
Fransa, ihaleyi Alman ThyssenKrupp Marine Systems (TKMS) ve Japon Mitsubishi Heavy Industries firmalarını sollayarak aldı. Fransız medyası bu başarıyı, Fransız denizaltı teknolojisinin rakiplerinden ileri olmasına ve Fransız hükümetinin DCNS'in arkasında durmasına bağlıyor.
Thales Genel Müdürü Patrick Caine, “Fransız hükümetinin, özellikle Cumhurbaşkanı ve Milli Savunma Bakanı'nın şahsi olarak bu konuyla çok yakından ilgilenmelerinin ve Avustralya ile yarattıkları uzun soluklu güven ilişkisinin de katkısı büyük” dedi.
Le Figaro gazetesinde yer alan pazarlıkların perde arkasına ilişkin bir haberde, 2 yıldır yoğun şekilde süren pazarlıklarda Fransa ekibinin pazarlıkları son derece gizli ve ketum götürerek, çok gerilerde iken şansını yükselttiği belirtildi.
Fransa'nın ise bu ihaleye talip olacağı başlarda bilinmiyordu. Başlangıçta Avustralya'nın ihaleyi Japonya'ya vereceğine kesin gözüyle bakılıyordu. Fransa ve Avusturya devlet başkanları, 2014 Kasım ayından bu yana Birinci Dünya savaşı anmalarında sık sık bir araya geldiler. Ama asıl ihale yarışı 2015 yılı başlarında start aldı.
Avustralya'nın Brisbane kentinde Kasım 2014'te yapılan G-20 zirvesine katılan Hollande, zirvenin hemen ardından Avustralya'ya yeniden giderek bu ülkeye devlet ziyareti yapan ilk Fransa Cumhurbaşkanı oldu.
Fransız Savunma Bakanı Le Drian, Şubat ayı sonunda, Avustralyalı askerlere Legion d'Honneur ödülü vermek için Avustralya'ya gitti. Burada Adelaide donanma şantiyelerini de ziyaret etti. Nisan ayında müzakekeler hızlandı. Anzak törenlerinde Fransızlar, ihale için umutlarını artırdılar. Ve sonunda Avustralya Başbakanı Cumhurbaşkanı François Hollande'ı arayarak “büyük haberi” verdi.
Avustralya neden Fransa'yı seçti?
Okyanus'ta son derece stratejik bir konumda olan Avustralya'nın neden Fransa'yı seçtiğine gelince, Avustralya donanması artık eskiyen İsveç yapımı Collins tipi 6 denizaltını değiştirmek istedi. Ancak İsveç ile özellikle teknoloji eğitimi konusunda “kötü yaşanan süreç” nedeniyle ihaleyi yeniden İsveç'e vermedi.
Fransa'nın başarısı Japonya için oldukça önemli bir yenilgi olarak değerlendiriliyor. Japonya'nın ihaleyi kaybetmesi ise henüz sektörde yeni olmasından dolayı teknik ve konjonktürel nedenlere bağlanıyor. Japon Soryu denizaltılarının iç hacminin yeterince geniş olmamasının önemli bir teknik eksiklik olduğu vurgulanıyor.
Ama Canberra yönetiminin, asıl Çin'e karşı Japonya ile ittifaka gittiği görüntüsünü de vermek istemediği için Fransa'yı seçtiği kulislerde konuşuluyor. Le Figaro, Alman ThyssenKrupp Marine Systems denizaltıları için kampanya yürüten Almanya Başbakanı Angela Merkel'in Avustralya'yı “İhaleyi Japonya'ya vermesinin Çin ile ilişkilerine zarar vereceği” diye uyardığını yazıyor.
Ancak Merkel, Almanya için kulis yapmak amacıyla Japonya'yı elerken, ihale Fransa'ya veriliyor. Bu nedenle Merkel'in ve Almanya'nın Avrupa'daki belirleyici üstünlüğüne karşı Hollande da, önemli bir başarıya imza atıyor.
DCNS yöneticileri, "Bu ihaleyi aldık, çünkü öncelikle çok iyi bir müşteri ilişkisi geliştirdik, ikincisi ise Avustralya'nın askeri ihtiyaçlarını ve bağımsızlık kaygılarını çok ince bir biçimde kavradık. Buna ek olarak bir de en rekabetçi öneriyi biz sunduk" diye anlatıyor. DCNS'in patronu Herve Guillou, Fransa'nın bu kontrat ile denizaltı üretiminde dünyada bir numaraya yükseldiğini savunuyor.
Avustralya ordusunu modernleştiriyor
Ordusunu modernleştirme kararı alan Canberra yönetimi, 10 yılda kara, deniz ve hava kuvvetlerini modernize etmek için toplam 124 milyar dolarlık bir yatırım bütçesi öngörüyor.
Avustralya 12 yeni denizaltı ile, Çin'den 6 kez daha düşük bir denizaltı filosuna sahip olacak ama bu Almanya'nın da iki katına çıkması anlamına geliyor.
Dünyanın deniz altındaki silahlanma haritası
Deniz Kuvvetleri üzerinde uzmanlaşan "Atlas Economic de la Mer" adlı haftalık derginin son sayısında, dünyanın denizaltındaki silahlanma ve savaş gücü haritası ortaya çıkarılıyor.
Dergi'nin ortaya koyduğu haritaya göre dünyada yalnızca 6 ülke balistik nükleer füze fırlatabilen denizaltılara sahip: Fransa, İngiltere ve Çin 4'er, Hindistan 1, ama Rusya 13, Amerika ise 14 balistik füze sistemiyle donatılmış denizaltına sahip.
Bu denizaltılar, nükleer tehdit yaratabilecek türden. Özellikle, nükleer saldırı karşısında yanıt vermek üzere hazırlanmışlar. Yerlerini tespit etmek yani lokalizasyon işlemi hayli güç. Denizde en derine dalabilen araçlar. Aynı zamanda son derece sessiz. Bu araçların dalma derinlikleri büyük bir devlet sırrı olarak gizli tutuluyor.
Ama dünyada bunların dışında 490 saldırı gücüne sahip dizel motorlu denizaltı bulunuyor. Bunlar konvansiyonel silah olarak su altı füzeleri (torpil) atma kapasitesine sahip. Bazıları ise silahsız ve istihbarat toplama gibi farklı misyonlar için kullanılıyor. Dizel motorlu denizaltılar elektrik/dizel karışımı enerjiyle çalışıyor. Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 38 ülke bu denizaltılara sahip.
Fransa'nın Avustralya'ya vereceği 12 adet Shortfin Barracuda da dizel motorlu bir denizaltı. Bu tür denizaltılardan Kuzey Kore'nin elinde 83, Rusya'nın elinde 50, Amerika'nın elinde 58, Çin'in 72, Japonya'nın 21, Güney Kore'nin 25, İran'ın 21, Hindistan'ın 14, Türkiye'nin 13, Pakistan'ın elinde de 8 adet var.
