Türkiye’de doğurganlık hızı ve genç kadın doğum oranı düşerken anne olma yaşı yükseliyor.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yayınladığı verilere göre, 2019 yılında canlı doğan bebeklerin toplam sayısı 1 milyon 183 bin 652 olurken, bebeklerin yüzde 51,3'ü erkek, yüzde 48,7'si kız olarak kayıtlara geçti.
Doğum yapan annelerin ortalama yaşında da artış sürüyor. 2001 yılında ortalama anne olma yaşı 26,7 iken 2019’da ortalama yaş 28,9’a çıktı.
Ortalama çocuk sayısı 1,88 oldu
Toplam doğurganlık hızındaki düşüş devam ediyor. Bir kadın 1950-1955 arasında ortalama 6,69 çocuk doğururken, bu sayı 1970-1975 arasında 5,39’a, 1990-1995’e 2,9’a gerilemişti.
2001 yılında 2,38 olan toplam doğurganlık hızı, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sık sık yinelediği ‘üç çocuk’ istemine rağmen 2019’da 1,88’e geriledi.
Toplam doğurganlık hızının zirvesinde Şanlıurfa var
Bir kadının doğurgan olduğu dönem olan 15-49 yaş grubunda doğurabileceği ortalama çocuk sayısını ifade eden ‘toplam doğurganlık hızı’nda zirvede Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi şehirleri yer alıyor.
Toplam doğurganlık hızının en yüksek olduğu il, 3,89 çocukla Şanlıurfa olurken bu ili 3,37 çocukla Şırnak, 3,16 çocukla Ağrı ve 3,15 çocukla Muş izliyor. Siirt, Bitlis, Van, Diyarbakır ve Batman da ilk onda yer alan diğer iller.
Toplam doğurganlık hızının en düşük olduğu illere bakıldığında belirgin bir bölgede toplanma olmadığı görülüyor. En düşük il 1,33 çocukla Gümüşhane olurken onu 1,34 çocukla Kütahya ve Edirne, 1,38 çocukla Zonguldak, 1,40 çocukla Eskişehir, 1,41 çocukla Karabük takip ediyor. Bartın, Kırklareli, Bolu ve Çanakkale de ilk onda yer alan diğer kentler.
Toplam doğurganlık hızında Fransa, AB’nin zirvesinde
Toplam doğurganlık hızındaki düşüş sürse de Türkiye, hala Avrupa Birliği ülkeleri arasında en yüksek toplam doğurganlık hızına sahip olan Fransa’nın bile önünde.
1,88 çocukla anne başına düşen çocuk sayısında AB’nin zirvesinde yer alan Fransa’yı 1,76 ile Romanya ve İsveç, 1,75 ile İrlanda takip ediyor.
AB’nin 28 ülkesi arasında en düşük toplam doğurganlık hızına sahip ülkeler ise 1,23 çocukla Malta ve 1,26 çocukla İspanya. 28 üyesi bulunan AB’nin ortalaması ise 1,56 çocuk.
Adölesan anneliğin zirvesinde Bulgaristan yer alırken en az adölesan annelik Hollanda’da
Türkiye’de ‘adölesan’ olarak adlandırılan 15-19 yaş aralığında anne olma oranında düşüş sürüyor. Adölesan doğurganlık hızı, 2001 yılında binde 49 iken 2019 yılında binde 17'ye geriledi. Diğer bir ifadeyle, 2019 yılında 15-19 yaş grubundaki her bin kadın başına 17 doğum düştü.
Avrupa Birliği üyesi 28 ülkenin adölesan doğurganlık hızları incelendiğinde, binde 39’la Bulgaristan ilk sırada yer alırken, onu binde 36’yla Romanya, binde 26’yla Slovenya, binde 22’yle Macaristan takip ediyor.
Adölesan doğumunun en az olduğu ülkeler ise 15-19 yaşındaki her bin genç kadından 3’ünün anne olduğu Danimarka ve 2’sinin anne olduğu Hollanda.
