Erişilebilirlik

Ekonomik Kriz En Çok Çalışan Kadınları Etkiliyor


Diyarbakır’ın Bağlar ilçesinde 2013 yılında kurulan kadın semt pazarı yıllar içinde yaşanan sıkıntılara rağmen ayakta kalmayı başardı. Ancak son günlerde yaşanan ekonomik çalkantılar kadın pazarını da olumsuz etkiledi. Daha önce gün ortasında oldukça kalabalık olan pazar bugünlerde sessiz. Pazara kayıtlı olan 212 kadından büyük bölümü, fiyat artışı nedeniyle tezgâh açamaz hale geldi.

Satıcı sayısında olduğu gibi müşteri sayısında da düşüş yaşanıyor. İnsanlar eskisi gibi pazara akın etmiyor. Pazarcı kadınlar yaşadıkları sıkıntıları VOA Türkçe’ye anlattı.

Ekonomik Kriz En Çok Çalışan Kadınları Vuruyor
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:06:27 0:00

“Memleketle birlikte biz de batıyoruz”

Pazardaki değişimin en canlı tanıklarından biri Hazal Tunç. Pazar kurulduğundan beri pazarcılık yapan Tunç, 17 yıllık pazarcılık hayatında ilk kez borçlandığını söyledi. Ne alım ne satım gücünün kaldığına dikkat çeken Tunç, “Sekiz yıl İzmir'de pazarcılık yaptım dokuz yıldır da buradayım. Ben hiçbir zaman borçlanmadım ama bu sene gırtlağına kadar borca battım. Üniversite öğrencilerim var çalıştığım parayı onlara göndermek zorundayım. Kazanamıyoruz, batıyoruz, gitgide batıyoruz. Ülke batıyor, biz de birlikte batıyoruz. Kimse elini atmıyor. Herkes kafasına göre zam yapıyor denetleyen kimse yok. Patatesi 1,250'ye satıyorduk şu anda patates halin içinde 3,8 ile 4 lira. Beş diyoruz gitmiyor. Vatandaşın alım gücü kalmadı esnafın da satım gücüm kalmadı” dedi.

Altı yıldır pazarda tezgahtarlık yapan Gizem Güzelsoy, özellikle son iki yılın kötü geçtiği görüşünde. Güzelsoy, artık para kazanamadığına dikkat çekerek, “Bundan 2 yıl öncesine kadar ben evime ekmek götürebiliyordum. Bir poşet de olsa evine eşya götürebiliyordum ama şu anda götüremiyorum. Çünkü ekonomik krizden dolayı. Evdekiler arıyor bir şeyler istiyor ama götüremiyorum. Mesela yumurta almış başını gitmiş. Benim onu götürmem için akşama kadar burada çalışmam lazım” diye konuştu.

Önce OHAL şimdi ekonomi

Pazarda patates ve soğan satarak geçinmeye çalışan Sadiye Yavuz daha önce Büyükşehir Belediyesi’nde çalıştığını daha sonra KHK ile ihraç edildiğini söylüyor. Yavuz, şimdi de ekonomik krizle boğuşuyor. Satışların önemli oranda düştüğünü söyleyen Yavuz, “Şu ana kadar normalde beş altı çuval satmış oluyorduk. Şu anda 3 kilo bile satamadım. Daha önce daha çok satış oluyordu. Daha önce benim bildiğim kadarıyla yılda bir iki defa zam oluyordu, şimdi her gün fiyatlar değişiyor. Her gün 1 lira ya da 50 kuruş zam geliyor. Halk arasında sanki biz yapıyormuşuz gibi anlaşılıyor” şeklinde konuştu.

Pazar derneğinin başkan yardımcısı olan Güler Eker 3 günde 100 lira kazandığını belirtti. Eşinin de işsiz olduğuna dikkat çeken Eker, şunları söyledi; “Ben kaybettim. İki gündür pazara geliyorum, bugün üçüncü günüm daha yeni 100 lira kazandım. 100 lirayla ne yapacaksın? 5 kilo yağ alınmıyor. Doğalgazı 10-15 gündür açtım, 2 petek da kapalı, fatura 300 lira geldi. 300 lira doğalgaz; elektrik, su ayrı geliyor, aidat ayrıca gelecek, kira ayrıca gelecek. Ben ne yapacağım, ne yapmayacağım bu parayla? Ekmeğim buradan çıkmıyor başka da bir iş yok. Ne yapabilirim? Eşim de burada yanımda, o da işsiz.”

Pazarda bir üniversite mezunu

9 yıldır pazarda tezgâh açan Remziye Tunç, “Çocukluğum burada geçti” diyor. Daha önce fiyatların uygun olduğunu söyleyen Tunç, başka iş olmadığı için pazarcılığa devam ediyor. Tunç, duygularını “İki sene önce fiyatlar gayet uygundu, biz kazanıyorduk, müşteri kazanıyordu. Bu sene hiçbir şekilde olmuyor. Geçen sene karnabahar 1 lira 75 kuruştu, şu anda iki buçuğu satılıyor, ıspanak üç buçuk, brokoli 6 lira. Hiçbir şey alınmıyor. Devam ediyoruz, bırakamıyoruz, ekmeğiniz buradan geliyor. Burada kalan yiyecekleri eve götürüyoruz” cümleleriyle dile getiriyor.

Pazarda gezerken, tezgâhın başında ders çalışan bir genç kız dikkatimizi çekiyor. Adı Havva Kaya, üniversite mezunu. Bir yandan pazarda yumurta satıyor bir yandan da memurluk sınavı için hazırlanıyor. Yaklaşık bir yıldır pazarda yumurta satıyor. O da ekonomik krizden mustarip. Kaya, “Haziran ayından önce her çarşamba 50-55 karton satardık ama şu anda 19-20 civarında (satıyoruz). Bu kadar olmaması gerektiğinin ben de farkındayım ama elimizde olan bir şey değil. Çünkü biz son satıcıyız en son satıcı benim” dedi.

“Kadınlara destek şart”

Peki kadınların bu dönemi atlatması için ne yapılabilir? Doğu ve Güneydoğu İş Kadınları Derneği (DOGÜNKAD) Başkanı Rojda Yılmaz, kadınlara kredi desteğinin verilmesi gerektiği görüşünde. VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Yılmaz, “Kadınlara finansal olarak bir destek sağlanabilir, iş ,gücünün çevirebilmesi için düşük ya da sıfır faizli bir kredi verilebilir. Sonuçta pazardaki kadının sermayesi yok, rezerv sıkıntısı var. Onlara bu konuda bir destek verilebilir” diye konuştu.

STÜDYO VOA

Trump’a ‘sus payı davası’ öncesinde konuşma yasağı – 27 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG