Corona virüsünün çıkış noktasıyla ilgili araştırma yapmak üzere Dünya Sağlık Örgütü’nden (WHO) uzman bir ekip virüsün başlangıç noktası olarak kabul edilen Çin’in Wuhan kentine gitti.
Çin devlet medyasında yayınlanan haberlerde, dünyanın en etkin üniversitelerinden 15 araştırmacıdan oluşan WHO ekibinin Wuhan’a vardığı açıklandı. Bir ay boyunca Çin’de kalacak ekipte epidemiyoloji ve hayvan bilimleri uzmanları da yer alıyor.
Ekip ilk iki hafta boyunca Çinli yetkililerin gözetiminde karantinada kalacak.
WHO uzmanları, dünya genelinde yaklaşık 2 milyon kişinin yaşamını yitirmesine neden olan virüsün nasıl ortaya çıktığını, nasıl bulaştığını ve benzer bir salgının gelecekte nasıl önlenebileceği üzerinde araştırma ve incelemeler yapacak.
İlk vakanın geçen yıl Ocak ayında tespit edildiği Wuhan’da virüsün bölgedeki balık pazarında ortaya çıktığı tahmin ediliyor. Wuhan’daki bu pazar 21 Ocak 2020 tarihinden bu yana kapalı.
Çinli yetkililerin virüsle ilgili kendi araştırmalarını yaptığı yönündeki iddialar ve bir süre devam eden müzakerelerin ardından sonunda Çin’e giden WHO ekibini bazı diplomatik ve siyasi zorluklar da bekliyor. Pekin’deki yetkililer her ne kadar WHO’dan uzmanlara araştırmalarını yürütebilmeleri için gerekli kaynaklara erişim sağlayacakları vaadinde bulunsa da, pandemiden sorumlu tutulmalarına karşı tepkileri de sürüyor.
Ocak ayının ilk günlerinde Çin’e gitmesi daha önceden planlanan WHO ekibi vize sorunlarıyla da karşılaştığından araştırmaya başlama tarihleri ertelendi. Çinli yetkililer daha sonra yaptıkları açıklamada vizeyle ilgili sorunun bir “yanlış anlaşılmadan kaynaklandığını” söyledi.
WHO’dan yapılan son açıklamaya göre, iki araştırmacı hala Singapur’da ve Corona virüsü testi sonuçlarını bekliyor. Bu iki araştırmacının diğer WHO ekibi üyeleri gibi Corona testi sonuçlarının negatif çıktığı ancak diğerlerinden farklı olarak IgM antikoru testlerinin pozitif çıktığı belirtiliyor.
“Amacımız suçlamak değil”
120’den fazla ülkenin yönetimleri virüsün çıkış noktasının bağımsız bir şekilde araştırılmasını tercih ediyor. Başta ABD Başkanı Donald Trump olmak üzere birçok ülke lideri virüsün çıkışı ve yayılmasından Çin’i sorumlu tutarken, Çinli yetkililer suçlamaları reddediyor. Ancak birçok WHO yetkilisi ve Wuhan’a giden ekipteki araştırmacılar amaçlarının birilerini suçlamak olmadığına vurgu yapıyor.
Ekip üyelerinden biyolog Fabian Leendertz, Guardian gazetesine verdiği röportajda, “Bu Çin’i suçlu bulmakla ya da ‘burada başladı’ demekle ilgili değil. Amacımız riski azaltmak. Medya da Trump gibi suçlamada bulunmazsa bize yardımcı olabilir” şeklinde konuştu.
WHO Sağlık Acil Durum Programı Direktörü Mike Ryan da Pazartesi günü bir basın toplantısında, “Bu misyon ve diğer misyonların siyasetle değil, bilimle ilgili olmasına izin verelim. Bizi gelecekte kurtarabilecek yanıtları arıyoruz, sanık ya da suçlayacak birilerini aramıyoruz” dedi.
Çinli yetkililer, virüsün çıkış noktasında uluslararası bir ekiple araştırma yapılması çağrılarını aylarca reddetmelerinin ardından geçen yıl Temmuz ayında WHO’dan bir ekibin böylesi bir çalışmayı yürütmesini kabul etti. Ancak lağım sularının ve virüse ilk yakalanan ve iyileşen hastaların kan örneklerinin ilk olarak Çinli uzmanlarca incelenmesi talebinde ısrarını sürdürdü. Ancak bu incelemelerin sonucuyla ilgili henüz Çinli uzman ve yetkililerden henüz bir açıklama gelmedi.
Diğer taraftan, WHO uzmanları çalışmalarının önemli bir parçasının da Çinli uzman ve yetkililerle birebir diyalog kurabilmek olduğunu söylüyor. Virüs çok hızlı değiştiğinden, ekibin Çin’de kaldığı süre boyunca kayda değer bir bulgu yakalayamama ihtimali de gündemde.
İlk vakaya 2019 yılının sonunda rastlansa da birçok uzman Corona virüsünün daha önce ortaya çıktığı görüşünü savunuyor. Virüsün çıkış noktasının Çin olduğu iddialarını reddeden Çinli yetkililerse farklı iddialar öne sürdü. Çin devlet yayın kanallarında yayınlanan haberlerde virüsün Hindistan’da çıktığı iddialarının yanı sıra İtalya’da çıkmış olabileceği ihtimali de gündeme taşındı.
