Domuz gribine neden olan H1N1 virüsünün ortaya çıkmasının üzerinden bir yıl geçti. Küresel salgın şimdilik geçmiş görünüyor ancak uzmanlara göre, virüs hala aktif. Hem Dünya Sağlık Örgütü hem de Amerika Hastalıklarla Mücadele ve Kontrol Merkezi, son durumu değerlendirdi.
Geçen yıl bugünlerde hükümetler Meksika’da ortaya çıkıp ölümlere yol açan, sonra da tüm dünyaya yayılan ölümcül grip virüsünü kontrol altına almaya çalışıyordu.
2009’un Nisan ayında Dünya Sağlık Örgütü Başkanı Margaret Chan, küresel bir salgına hazırlanmak için zamanın azıldığını söylemişti:
“Bu acil durumu kontrol altına almak için gereken önlemleri çok hızlı bir şekilde almalıyız.”
Son 40 yılın ilk küresel grip salgını böyle başladı.
Hastalıklarla Mücadele ve Kontrol Merkezi H1N1 bölümü uzmanı Dr. Stephen Redd şöyle konuşuyor:
“Bu yeni virüs hakkında bilmediğimiz çok şey var.”
Virüsün ne derece ölümcül olduğu, en çok kimlerin etkileneceği, ne kadar hızlı yayılacağı ve kontrol altına alınıp alınamayacağı bilinmiyordu.
Redd “İlk günlerde Amerika’da virüs kapıp hastalananlar teşhis konduğunda zaten iyileşmişti. Ancak Meksika’dan gelen bilgiler, H1N1 virüsünün bulaştığı ilk kişilerin öldüğü yönündeydi.” diyor.
Sağlık uzmanları küresel grip salgınlarına yıllardır hazırlanıyor ancak virüsler, plan dinlemiyor.
Dr Reed “Uzakdoğu ya da Afrika’da çıkabilecek kuş gribine odaklanmıştık. Bir sonraki salgının Amerika’dan çok uzakta başlayacağını düşünüyorduk ancak yanıldık.” Şeklinde konuşuyor.
Doktor Redd, uzmanların, küresel izleme sistemlerinin çok daha kapsamlı olması gerektiğini öğrendiğini, iletişimin virüsü kontrol altına almada çok etkili olduğunu söylüyor:
“Herkese yaptıklarımız hakkında bilgi vermek, öğrendiklerimizi birbirimizle paylaşmak, kilit konuları incelemek son derece önemliydi.”
Üst düzey yetkililer bile gribin yayılmasını önleme yollarını uygulamalı olarak gösterdi.
Grip aşısı üretmek zor değil, buna rağmen ilaç firmaları, H1N1 virüsünü çoğaltmada güçlük çekti. Ulusal Sağlık Enstitüleri’nden Doktor Anthony Fauci, aşı geliştirme sürecinin yavaşlığından şikayetçiydi:
“İyi çoğalmayan bir grip virüsüyle karşı karşıya kaldığınızda aşı üretmek için yapabileceğiniz fazla birşey yoktur.”
Birçok uzman, aşı üretmek için daha etkili yollar bulunması gerektiği görüşünde. Küresel sağlık politikaları uzmanı Stephen Morrison şöyle konuşuyor:
“Aşı üretiminde eski yöntemler kullanılıyor, sonuç elde edilmemesi bu yüzden.”
Morrison, aşı üretimini hızlandırmak için daha iyi teknolojiler geliştirilmesi gerektiği görüşünde.
Geçen yıl çok sayıda Amerikalı aşı olmak için kliniklere akın etti. Ancak ne Amerika’da ne de diğer ülkelerde küresel salgına karşı etkili bir aşı dağıtım planı vardı.
Yeni virüs, grip enfeksiyonlarında daha önce görülmeyen ölüm vakalarına yol açtı.
Doktor Redd “Grip mevsimlerinde ölüm vakalarının yüzde 90’ı 65 yaş ve üzerindekilerde görülür. Ancak bu salgında ölenlerin yüzde 90’a yakını 65 yaşın altındaydı.”diyor
2009’da H1N1 virüsü yüzünden 16 bin kişi öldü. Salgının hafif geçirildiğini iddia edenler, Dünya Sağlık Örgütü’nü, H1N1’i abarttığı gerekçesiyle eleştiriyor. Doktor Redd bu görüşe katılmıyor:
“H1N1 virüsü çocuklar ve kronik rahatsızlıkları bulunan yetişkinleri çok etkiledi. Bu salgını hafif olarak nitelendirmek hata olur.”
Doktor Redd, H1N1’in hala bir tehdit olmaya devam ettiğini ve önümüzdeki grip mevsiminde yine etkili olacağını söylüyor.