Diyarbakır’ın en işlek caddelerinden birinde bulunan giyim mağazasına giren müşteri alışveriş yaptıktan sonra kasaya doğru yöneliyor. Ödeme yapmak için kredi kartını çıkaran müşteri, ödeme yapamıyor. Nedeni ise internet kesintisi. Mağaza görevlisi, kredi kartı ödeme cihazlarının internet kesintisi nedeniyle çalışmadığını söylüyor. Müşterilerinden nakit para talep ettiklerini ekliyor. Kasaya gelen müşteri alışveriş yapmadan gidiyor.
Bu kez bir lojistik firması. Kargo göndermek için gelen müşterilerin belgeleri el yazısıyla dolduruluyor.Belgeler biriktirilip internet kesintisi sona erdikten sonra sisteme yüklenecek.
Diyarbakır başta olmak üzere bölgedeki 15’e yakın kentte manzara bu. Diyarbakır Büyükşehir Belediye Eş Başkanlarının gözaltına alınmasından birkaç saat sonra başlayan kesinti dört gündür aralıklarla sürüyor. Eylemlerin yoğun olduğu saatlerde başlayan internet kesintisi gece geç saatlere kadar hayatı felç ediyor.
Son olarak eş başkanların gözaltına alınmasının protesto edileceği eylemden bir saat önce internet kesildi. Bu kesinti aralıksız 24 saatten fazla sürdü.
Hastalar mağdur
Kesintinin en fazla etkilediği sektörlerden biri sağlık. Kentteki eczaneler çalışamaz duruma geldi. Hastanelerde elektronik reçete yazılsa bile, eczaneler reçeteleri göremediği için ilaç veremiyor. Yazılı reçete getirebilen hastalara ise ücreti nakit alınarak ilaç verilebiliyor. Eczane sahipleri binlerce lira maddi zarar uğrarken, hastalar da ilaç alamadıkları için mağdur.
Seyahat acentaları da internet kesintisinden etkileniyor. Öz Diyarbakır Seyahat adlı firmanın yetkilisi Şaban Doğmuş, yolcu kaybetmemek için internet erişimini değiştirdiklerini söyledi. Üç günlük zararlarının en az 50 bin lira olduğunu söyleyen Doğmuş, “Yeni bir sistem kurduk. Uydu üzerinden internet alıyoruz. Bizi perişan etti. Hiçbir yolcuya cevap veremez olduk. Kimse bilet alamadı. Bilet alamadık, kredi kartı alamadık. Kredi kartı problemi hala devam ediyor. Bu sistemi kredi kartına bağlamadık. Günde her araçta yaklaşık bin lira zarar oldu. Yaklaşık 50 milyara yakın zararım var. Şu anda kredi kartıyla satış yapamıyoruz. En azından bilet satışı yapalım dedik” dedi.
Üç günlük kesintinin kente maliyeti milyonları aştı. Bu tespit ise Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği Başkanı Alican Ebedinoğlu’na ait. Ebedinoğlu, kendi kurumu başta olmak üzere, bütün esnafların mağdur olduğunu belirterek, ekonomini çökmenin eşiğinde olduğunu söyledi. Ebedinoğlu, “Hiçbir esnafa hiçbir belge veremiyoruz. Ne kayıt yapabiliyoruz, ne kayıt silebiliyoruz. Bütün veri tabanımız bakanlığa bağlı vergi dairesine bağlı internet kullanıyoruz. En büyük mağduriyet kurumlarımızdan başladı. Birçok esnaf pos cihazı kullanıyor. Büyük bölümü de kablosuz internet üzerinden alışveriş yapan esnaflarımız var. Her alanda büyük bir mağduriyet yaşıyoruz. Büyük bir maliyeti beraberinde getirdiği gibi bir iki yıldır kriz yaşayan esnafı da bitirme noktasına getirdi. Artık internet hayatımızın her alanına girdi. Ticaretimizin yüzde 80-90’ı internet üzerinden yapılıyor. Bir konfeksiyoncu bir marka sistemden hangi ürünü satın satmadığın göremiyor sipariş veremiyor satışını yapamıyor. İki yıldır mağdur olan esnaf çıkmazda ve isyandı. Adam borçlu dur kredi almak istiyor benden belge almak istiyor veremiyorum. Kayıt yapmak istiyor yapamıyorum silmek istiyor silemiyorum. Kesinlikle bana göre krizdir. Milyonlarca lira esnafın zararı var” dedi.
Ebedinoğlu, kesintinin arıza olduğuna inanmadığını ifade ederek, “Teknoloji ilerliyor millet aya gitti biz geri gidiyoruz. Bize arıza deniyor ama ben şahsen arıza olduğuna inanmıyorum. Yıllardır internet ağı gelişmiş yıllardır bir alanda arıza olsa bile bir yedeği düşünülmüştür. Anlaşılır bir durum değil” diye konuştu.
Kesintilerden en çok etkilenenler arasında, bölgenin nabzını tutan gazeteciler de var. Kesinti nedeniyle görüntü ve fotoğraf geçemeyen gazeteciler, internetin açılması için saatlerce beklemek zorunda kalıyor. Habere ulaşım zorlaşıyor.
