Erişilebilirlik

Diyarbakır’ın Son Ermenisi Vefat Etti


Doğduğundan beri Diyarbakır’da yaşayan ve kentin son Ermeni sakini olan Sıtkı Eken, yaşama veda etti. Ermeni kilisesinin bulunduğu bölgede sokağa çıkma yasağı olduğundan Eken için Süryani kilisesinde ayin düzenlendi.

Diyarbakır’ın Sur içinde kalan Meryem Ana Kilisesi’nde patlama sesleri arasında çan sesleri duyuluyor. Çan bu kez Diyarbakır'ın son Ermeni sakini Sıtkı Eken ya da gerçek adıyla Sarkis Eken için çalıyor. Bir zamanlar sayıları binlerle ifade edilen Diyarbakır Ermenileri’nden kentte yaşayan son kişi 85 yaşındaki Sarkis Eken’di. Eken, Diyarbakır’ın Ali Paşa Mahallesi’nde bulunan Meryem Ana Süryani Kilisesi'nin bahçesindeki evinde eşi Bayzar Alata ile birlikte yaşıyordu. Surp Giragos Ermeni Kilisesi’nde sık sık ayin yapılmadığı için eşiyle birlikte buradaki ayinlere de katılıyordu. Eşi Bayzar Alata iki yıl önce vefat edince Sarkis Eken, tamamen yalnız kaldı.

Sarkis Eken aslen Diyarbakır’ın Silvan ilçesine bağlı Başıbüyük köyündendi. Yakınları 1915 olaylarında Batman civarında yaşayan Reşkotan Aşireti sayesinde hayatta kaldı. Aşiretin ileri gelenleri, Ermenileri koruma altına aldı. Babası, Dikran olan ismini Şevket olarak değiştirdi. Şevket olduktan sonra hayatta kalabilen Dikran, Diyarbakır'a geldi, ancak kıtlık nedeniyle Suriye'nin Kamışlı kasabasına yerleşti. Sarkis Eken'in birçok akrabası Suriye üzerinden Hollanda, Ermenistan ve Kanada'ya kadar dağıldı.

1915 olaylarından 15 yıl sonra doğan Sarkis Eken, 19 yaşında iken, kendisi gibi Ermeni olan Bayzar Alata ile evlendi. Lice kökenli olan Alata da Diyarbakır'ın Kadı Köyü'nde yaşıyordu. Çift evlendikten sonra kent merkezine yerleşti. Diyarbakır'ın farklı semtlerinde kiracı olarak yaşayan çift, 1984'de Meryem Ana Kilisesi'nin bahçesindeki eve taşındı. Ermenilerin neredeyse tamamı kenti terk etmişti ama Eken ve eşi kentte yaşamayı sürdürdü. Yoksul oldukları için de kilise çifte sahip çıktı. Kilisedeki evde yaşamını sürdüren çift evliliklerinden 65 yıl sonra resmi nikaha kavuştu. Daha önce kimliğinde din hanesinde İslam yazan Eken, bunu değiştirdi. Resmi nikahı ise eşi çok isteği için kıymıştı. Yaşadığı yerlerde çoğunlukla Kürtçe konuşulduğu için Ermenice’yi unutan Eken, sadece Kürtçe öğrendi. Eken çok sevdiği hayat arkadaşını iki sene önce kaybetti. Eşinin ölümüyle derinden sarsılan Eken, bir süre sonra zatürreeye yakalandı. Zatürre teşhisiyle geçen hafta hastaneye kaldırılan Eken, sabaha karşı hayatını kaybetti.

Eken için Surp Giragos Ermeni Kilisesi’nde ayin yapılacaktı, ancak bölgedeki sokağa çıkma yasağı nedeniyle ayin, Meryem Ana Süryani Kilisesinde yapıldı. Ayine Ekin’in yurtdışında yaşayan yakınlarının yanı sıra çok sayıda Diyarbakırlı seveni de katıldı. İki papazın dualar okuduğu ayinden sonra kardeşi Saadet Gezer, Eken’in tabutuna sarılarak uzun süre gözyaşı döktü. Törene katılan Surp Giragos Ermeni Kiliseni Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Gaffur Türkay, Diyarbakır’da Ermenilik denince ilk akla gelen ismin Sarkis Eken olduğun belirterek, “Emektar bir insandı, 85 yaşındaydı ve hep burada, Diyarbakır’da yaşadı. Ermenilerin yoğun olduğu dönemde de, kimsenin kalmadığı dönemde de buradaydı. Diyarbakır’da Ermenilik denince ilk akla gelen oydu. O jenerasyondan kimse kalmadı. Koca bir çınardı. Üzüntülüyüz çünkü gerçekten Ermenilikle ilgili iyi bir hatıraydı” dedi.

Sarkis Eken, ayinin ardından Ermeni mezarlığında toprağa verildi.

Diyarbakır’ın Son Ermenisi Vefat Etti
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:03:19 0:00

STÜDYO VOA

Trump’a ‘sus payı davası’ öncesinde konuşma yasağı – 27 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG