Demokrat Parti’nin başkan adayları arasında yapılan tartışma programlarının ikinci turunun ikinci akşamı yine Michigan eyaletinin Detroit kentinde yapıldı.
Tartışmaya, 76 yaşındaki eski Başkan Yardımcısı Joe Biden’ın, kendisinden en az 20 yaş genç adaylarla giriştiği sözlü tartışmalar damgasını vurdu. Deneyimli siyasetçinin özellikle tartışmaya girdiği iki siyah aday adayı, eski Başkan Barack Obama’nın yardımcılığını yapmış olmasının, Biden’ın Beyaz Saray’a seçilmesi için yeterli bir kriter olmadığını savundu. Biden’ın da önceki tartışmaya oranla daha sert olduğu gözlendi. Kamuoyu yoklamalarında Demokrat adayların açık farkla önünde giden Biden, bu tartışmada neredeyse tüm rakiplerinin hedefindeydi.
Dün 10 adayın karşı karşıya gelmesinin ardından, geriye kalan adaylar, podyumda ırk temelli ve etnik sorunlar, yargı sistemi, göçmenlik ve sağlık sigortası sistemi konusunda kozlarını paylaştı.
Dün geceki tartışmaya, Biden’ın yanı sıra Colorado Senatörü Michael Bennet, New Jersey Senatörü Cory Booker, Eski İmar Bakanı Julian Castro, New York Belediye Başkanı Bill de Blasio, Hawaii Temsilciler Meclisi Üyesi Tulsi Gabbard, New York Senatörü Kirsten Gillibrand, California Senatörü Kamala Harris, Washington Eyaleti Valisi Jay Inslee ve girişimci Andrew Yang katıldı.
CNN televizyonundan yayınlanan programda, Biden ve Harris yine hararetli bir tartışmaya girdi.
Harris Haziran ayındaki tartışmada Biden’ı geçmişindeki bazı icraatlarını gündeme getirerek eleştirmişti. Harris, 1970’li ve 1980’li yıllarda devlet okullarındaki ırk ayrımcılığının önüne geçebilmek amacıyla, siyah öğrencilerin sadece siyahların eğitim gördüğü okullarda değil, başka okullarda da eğitim görmelerini sağlayan okul servisi uygulaması için federal bütçe kaynaklarının kullanılmasını engelleyen senatörler grubuna Biden’ın liderlik ettiğini hatırlatmıştı.
Program başlamadan önce Biden Harris’le selamlaşırken gülerek “Bu kez bana daha yumuşak davran evlat” diye seslendi.
Ancak Biden bir önceki tartışmadaki tonundan çok daha sert bir tutum takındı. Ama yine izleyen çoğu kişi tarafından ‘gecenin kazananı ya da kaybedeni’ olarak görülmedi. İki adayı bu programda karşı karşıya getiren, sağlık sigortası konusundaki görüş ayrılıkları oldu.
Sağlık sigortası
Programda ilk soru Kamala Harris’e soruldu. Soruda, Harris’ten Biden’ın kampanyasının, Harris’in geçen günlerde açıkladığı sağlık sigortası programını ele alış biçimini değerlendirmesi istendi.
Biden’ın kampanyası, Harris’in sağlık sigortası programının, orta sınıf için vergi artışı gereği duymayacağı ya da özel sigortaları ortadan kaldırmayacağı iddiasını gerçekçi bulmuyor.
Harris, açıkladığı programın seçmenlerin isteklerine bir yanıt olduğunu söyledi. California senatörü, Amerikan halkının şimdilik hem devlet tarafından sunulan hem de özel şirketlerin sigorta planlarına erişimi tercih ettiğini, önerisinin de herkes için devletin sağlayacağı sağlık sistemine 10 yıllık bir geçiş süreci içerdiğini ifade etti.
Salı akşamı yayınlanan tartışma programında olan Vermont Senatörü Bernie Sanders, kendi sağlık sigortası planı için 4 yıllık bir geçiş süreci öngörüyor.
Ancak Biden, Harris’in bu ortaya koyduğu planı nasıl finanse edeceğini tam olarak açıklayamadığını söyledi. Harris ise, Biden’ın açıkladığı planın 10 milyon kişiyi sigortasız bırakacağını ve mevcut sistemi koruyacağı yanıtını verdi.
Sağlık sigortası sorusuna çoğu aday, bu konuda nerede durduklarıyla ilgili oldukça ayrıntılı ifadeler verdi.
New York Senatörü Kirsten Gillibrand, Cumhuriyetçi Parti’nin Eski Başkan Obama’nın getirdiği sağlık reformunu aşama aşama parçaladığını hatırlattı ve diğer aday adaylarını “ağaçlar için ormanı tehlikeye sokuyorsunuz” diyerek uyardı.
New Jersey Senatörü Cory Booker ise “İlericilerle ılımlıları bu konuda karşı karşıya getirmek, bir tarafın gerçekçi olduğunu diğer tarafınsa yeteri kadar umursamadığını iddia etmek anlamına geliyor. Bu da bana göre partiyi kutuplaştırıp bölüyor ve gerçek düşmanımıza karşı bizim moralimizi azaltıyor” dedi.
Göçmenlik
Sağlık sigortası sisteminden sonra tartışmanın moderatörleri göçmenlik sorusuna geçti. Başkan Obama döneminde imar ve iskan bakanı olan Julian Castro, Obama yönetiminin göçmenlikten sorumlu yetkilisiyle yasa dışı sınır geçişlerini cezai suç olmaktan çıkarmak istediği için görüş ayrılığı yaşadığını belirtti.
Castro, ‘Beni takip etmem için değil, lider olarak yönetmem için seçiyorsunuz. Açık sınırlar, siyasi sağın tartışma konusu ve açıkçası, bu podyumdaki bazı kişiler dahil çoğu kişinin Cumhuriyetçilerin oltasına gelmelerinden hayal kırıklığı yaşıyorum’ diye yanıt verdi.
Teksaslı Castro, sınırdan yasa dışı geçişlerin suç kapsamından çıkarılması gerektiği çağrısını yapan ilk 2020 aday adayıydı. Çoğu aday da şu an Castro’nun bu görüşünü savunuyor.
Temsilciler Meclisi üyesi Tulsi Gabbard bu konuda kararsız olduğunu söylerken, Senatör Michael Bennet tamamen karşı çıkıyor.
New York Belediye Başkanı Bill de Blasio da, Joe Biden’a, eski Başkan Obama’nın görevdeki ilk iki yılında 800 bin kaçağın sınır dışı edilmesini doğru bir karar olarak görüp görmediğini sordu.
Biden ise, ‘Obama’yı Donald Trump’la kıyaslamak kesinlikle çok garip’ dedi.
Cory Booker yine podyumdaki diğer adayları “Cumhuriyetçiler’in ekmeğine yağ sürüyorsunuz” diyerek uyardı.
Adalet reformu
Cezai yasa sistemiyle ilgili soruda da Joe Biden ve Cory Booker hararetli bir tartışmayla karşı karşıya geldi.
Booker, tartışma programından haftalar önce, Joe Biden’ı, 1994 yılında azınlıkları yoğun bir şekilde hedef alan ceza yasasının yürürlüğe girmesindeki rolü konusunda hedef alacağının işaretlerini veriyordu.
Biden, geçenlerde, 1994’te kabul edilen ceza yasasının çoğu ana öğesini geri alan bir öneri yayınladı. Biden ayrıca, Booker’ın eski belediye başkanlığı görevi sırasında, yönetiminin emniyet teşkilatının, azınlıkları hedef aldığı iddiasıyla federal soruşturma altına alındığını hatırlattı.
Booker da, ‘Sorunlu bir emniyet teşkilatı teslim aldığım sır değil’ dedi ve Biden’ı 1994’te kabul edilen yasa üzerinden sıkıştırmaya devam etti.
Booker’ın Biden eleştirisine Castro da katıldı ve “Bu konularda çok yanar döner davrandı. Orası kesin” dedi.
Biden’a geçmişte ayrımcı politikaları desteklediği eleştirileri sürdü
Miami’de geçen ay yapılan tartışmada, Harris, 1970’li ve 1980’li yıllarda devlet okullarındaki ırk ayrımcılığının önüne geçebilmek amacıyla, siyah öğrencilerin sadece siyahların eğitim gördüğü okullarda değil, başka okullarda da eğitim görmelerini sağlayan servis uygulamasına Biden’ın zamanında karşı olduğunu söylemişti.
Daha sonra Biden’ın kampanyası iki aday adayının aslında aynı görüşü paylaştığını belirtti. Tartışma programının moderatörleri bu açıklama ışığında Harris’e bunun doğru olup olamadığını sordu.
‘Bu doğru değil’ diye konuşan Harris, “Açık olalım. Bu (Biden’ın 1970’li yıllarda birlikte çalıştığı) ayrımcılığı destekleyen senatörler istediklerini almış olsalardı, ben ve (diğer siyah aday adayı) Cory Booker, senatör olamayacaktık. Barack Obama da Biden’ı şu anki unvanını taşıdığı konuma atayamazdı’ dedi.
Biden ise Obama dönemindeki başkan yardımcılığı görevini hatırlatarak, ırk konularında son dönemde rakiplerinin yoğun eleştirilerine maruz kalmasına rağmen kendisinin gerçekte bir tek Obama’nın tanıyabildiğini öne sürdü.
Biden da Harris’e, 2011-2017 yılları arasında, California eyaletinin başsavcısıyken, San Francisco ve Los Angeles kentlerinin ırk ve etnik açıdan en bölünmüş okul bölgelerine sahip olduğunu ve kendisinin bu konu hakkında hiçbir şey yapmadığını hatırlattı.
Diğer adaylar da, California başsavcısıyken medeni haklar konusunda Harris’in kayıtsız kaldığı noktaları öne çıkararak Harris’i hedef aldı.
Temsilciler Meclisi üyesi Tulsi Gabbard Harris’i kastederek, ‘Marihuana yüzünden bin 500 den fazla kişiyi cezaevine gönderdi ama daha önce marihuana kullanıp kullanmadığı yönünde kendisine yöneltilen soruyu gülerek yanıtladı’ dedi.
Harris yakın zaman önce, marihuana kullanımının yasa dışı olmaktan çıkarılmasını desteklediğini, daha önce kendisinin de kullandığını ve bu konudaki tutumunun yıllar içinde değiştiğini söyledi.
