ABD Anayasa Mahkemesi’nin Başkan Donald Trump’ın DACA programını iptalinin yasal olup olmadığı konusundaki kararını önümüzdeki haftalarda açıklaması bekleniyor.
Demokrat Başkan Barack Obama tarafından 2012’de uygulamaya koyulan ancak 2017’de Cumhuriyetçi Partili halefi Donald Trump tarafından iptal edilen DACA, Amerika'ya aileleri tarafından çocuk yaştayken kaçak yollarla getirilen genç göçmenlere hukuki koruma ve çalışma izni sağlıyor.
DACA’dan kimler faydalanıyor?
DACA’ya kayıtlı olanların ABD’ye 16 yaşından önce gelmiş olmaları, hiçbir suça karışmamış olmaları, ABD’de eğitim almış olmaları veya ABD ordusuna hizmet etmiş olmaları gerekiyor.
Başkan Obama, DACA programının, Amerika’da yetişen ve eğitim alan, Amerikalı olarak büyüyen ve geldikleri ülkeler hakkında çoğu zaman çok az bilgi sahibi olan göçmenler için tasarlandığını söylemişti.
Hükümetten gelen son verilere göre, 2019 sonu itibariyle DACA’ya kayıtlı olanların sayısı 649 bin. Yürürlüğe girdiğinden beri programdan faydalanan toplam göçmen sayısıysa 825 binin üzerinde. Şu anda DACA’ya kayıtlı olanların yüzde 90’ı Meksika, El Salvador, Guatemala ve Honduras doğumlu. Bu kişilerin yarısı California, Texas, Illinois, New York ve Florida eyaletlerinde yaşıyor.
İstatistiklere göre DACA’dan faydalanan göçmenlerin ortalama yaşı 26. Programa kayıtlı kadın göçmen sayısı erkeklerden biraz daha fazla. ABD Nüfus Sayımı Dairesi’nin 2017 verilerini inceleyen Washington’daki Göç Politikaları Enstitüsü’ne göre, DACA’ya kayıtlı göçmenler en fazla gıda, satış, idari destek ve inşaat işlerinde çalışıyor.
Ayrıca DACA’ya kayıtlı binlerce göçmen, tıp alanında hizmet veriyor. 27 bin DACA üyesi hemşire, eczacı ve hastabakıcı olarak görev yaparken, yaklaşık 200 bini tıp eğitimi alıyor. DACA’yı destekleyenler, bu durumu Corona virüsü salgınında bir kez daha gündeme getirdi.
Program neden mahkemelik oldu?
5 Eylül 2017’de dönemin Adalet Bakanı Jeff Sessions, ABD Adalet Bakanlığı’nın DACA’yı savunamayacağını kaydetmişti. Trump’ın önde gelen müttefiklerinden biri olan Sessions, Başkan Obama’nın DACA programıyla anayasal yetkilerini aştığını ve programın yasadışı göçü teşvik ettiğini savunmuştu. Başkan Trump, DACA’yı aşamalı olarak sonlandırmayı planladığını açıklamıştı.
California ve New York’un da aralarında bulunduğu bir dizi eyalet ve DACA’ya kayıtlı göçmen ve insan hakları örgütleri, Trump’ın bu planı aleyhine yasal süreci izlemediği gerekçesiyle dava açtı. Alt mahkemelerin Trump’ın iptal planını engelleme kararı almasıyla, DACA’ya kayıtlı olanların Amerika’da yaşama ve çalışma izinleri yenilenmeye devam etti. Ancak programa yeni başvuru yapılması, Trump yönetimi tarafından askıya alındı.
İşverenler ne düşünüyor?
Önde gelen ABD firmaları, DACA’yı destekliyor. Aralarında Amazon, Facebook, Google ve Starbucks’ın da bulunduğu 125 firma ve 18 işveren birliği, Anayasa Mahkemesi’ne gönderdikleri dilekçede DACA’nın iptalinin iş verenlere, çalışanlara ve ekonomiye büyük zarar vereceğini savundu.
ABD Anayasa Mahkemesi’nin önümüzdeki haftalarda DACA ile ilgili vereceği karar, yüz binlerce göçmenin kaderini belirleyecek.
