Amerika’da aşılama sürüyor, eyaletlere ulaştırılan aşı dozları 200 milyonu buldu. Ancak aşıların dağıtımı kadar halka nasıl yapılacağı da önemli.
Hastaneler, eczaneler, muayenehaneler, toplum merkezleri derken aşı otobüsleri gibi seyyar merkezler de özellikle göçmenlerin yaşadığı mahallelerde aşılama çabalarına katılmış durumda.
Bazı eyaletlerde aşılama çalışmaları sorunsuz ilerken, bazılarında ilçeler arasındaki koordinasyonsuzluk, aşı randevularına yansıyor. Öncelik gruplarındakiler olacak aşı bulamazken bazılarına farklı ilçelerden iki ayrı randevu daveti gelebiliyor.
İnternet üzerinden yapılan ön kayıtlarda, geçmiş sağlık sorunlarıyla ilgili yalan beyanda bulunanlar da kanıt istenmediğinden bu gruplardaki kişilerin önüne geçebiliyor.
Amerika’da aşı dağıtımında Pfizer ve BionTech’i Moderna izliyor. Johnson and Johnson’ın tek dozluk aşısından, 6 milyon dozun üzerinde dağıtılmış durumda.
Kan pıhtılaşmasına yol açtığı gerekçesiyle endişe yaratan AstraZeneca aşısının Amerika’da en erken Mayıs ayında kullanılabileceği belirtiliyor. Ancak basında tüm bu aşıların etkinliği ile ilgili çıkan rakamlar, halk arasında hangi aşı daha iyi tartışmalarını beraberinde getiriyor. Sadece Amerika’da değil birçok ülkede Çin ve Rusya’nın ürettiği aşılarla ilgili de benzer kafa karışıklıkları var.
Peki açıklanan etkinlik oranları, tüm bu aşıların adil bir şekilde karşılaştırılabilmesini mümkün kılıyor mu? Bu sorunun yanıtı hayır. Zira tüm bu aşıların klinik deneylerinin şartları birbirinden farklıydı.
Uzmanlar bu farklılıkları şu şekilde sıralıyorlar;
- Aşılar farklı zaman aralıklarında deneye tabi tutuldu.
- Katılımcılar farklı nüfus gruplarından hatta ülkelerden belirlendi.
- Mutasyon geçiren virüsün farklı varyantları ortaya çıktı.
Ayrıca aşıların, çocuklar, hamileler ve bağışıklık sistemini etkileyen bazı kronik rahatsızlıkları bulunan kişilerdeki etkisi hala araştırılıyor.
Bu karşılaştırmanın bir yolu aşıların aynı klinik deney ortamında test edilmesi. Ancak bu bile yeterli olmayabilir. Zira laboratuvardaki ortamla dışarıdaki dünyanın şartları da aynı değil.
Mesela Amerika’da Hastalıkları Kontrol ve Önleme Merkezleri CDC’nin aşı olan 4 bin sağlık personeli arasındaki son araştırması hem Pfizer hem Moderna aşısının aynı oranda etkili olduğunu ortaya koydu:
Bu nedenle bilimadamları Pfizer’ın aşısının Johnson and Johnson ya da Sinovac’ın aşısından kesin olarak daha koruyucu olduğunu söyleyemiyor. Ancak bir şeyden eminler, hangisi olursa olsun aşı olmak şart.
Son bir ankete göre aşıya destek yüzde 61 ancak Corona virüsüne karşı toplumsal bağışıklık kazanmak için nüfusun yüzde 80 ila 85'inin aşılanması gerekiyor. Genç yetişkinler ve siyahlar ise hala bekleyip, görmeyi tercih edenler arasında.
Ancak aşılama alanında en hızlı hareket eden ülkelerden biri olan Amerika’da vaka sayıları da tırmanışta. Bu artışta bazı eyaletlerde tedbirlerin gevşetilmesi ve seyahatlerin artmasının yanı sıra aşı yaptırmanın ertelenmesi de etkili olabilir.
Vaka sayısının 30 milyonu aştığı Amerika’da CDC verilerine göre 2020’deki tüm can kayıplarında kalp hastalıklarını ve kanseri, Corona virüsü takip etti. Yetkililer ise halka sürekli aynı çağrıyı yapıyor: “Biraz daha sabredin.”
