Netflix’te yayınlanan “Amerikan Fabrikası” adlı belgesel ABD ve Çin arasında ticaret savaşı yaşandığı bir dönemde iki ülke ticari ilişkilerine farklı bir yaklaşım getiriyor. Belgeselde ABD’de ekonomik kriz nedeniyle terk edilen bir fabrikanın Çinli bir yatırımcı tarafından yeniden iş yaşamına kazandırılması anlatılıyor. Amerikan Fabrikası eski Başkan Barack Obama ve eşi Michelle Obama’ya ait Higher Ground Productions film şirketinin ilk filmi.
Ohio eyaletinin Dayton kentinde General Motors’a ait bir fabrikanın kapanmasıyla yüzlerce kişi işsiz kaldı.
Ancak altı yıl sonra Çinli Fuyao firmasının fabrikayı alması kentte birçok kişi için yeni istihdam umudu oldu.
Peki Çinli bir firma terk edilmiş bir Amerikan fabrikasını satın alınca neler oldu? Georgetown Üniversitesi McDonough İşletme Fakültesi profesörlerinden Arthur Dong, filmle ilgili düşüncelerini şu şekilde paylaştı: “Bu hem ölüm hem de bir yeniden doğum hikayesi. Bir yandan bu kentte nesiller boyu iş ve hayat kaynağı olan General Motors’a ait bir fabrika terk ediliyor, ancak bunun sonucunda Çinli bir firma beklenmedik şekilde Ohio’nun Dayton kentine geliyor ve yüz milyonlarca dolar yatırım yapıyor, fabrikayı canlandırıyor ve Amerikalı işçilere istihdam olanakları sunuyor.”
Çinli otomobil camı üreticisi Fuyao 2 bin kadar kişiye Çinli işçilerle omuz omuza çalışma fırsatı tanıdı.
Belgesel 2008 resesyonu sırasında otomobil sektöründe işlerinden olan çok sayıda mavi yakalı işçinin yaşamlarını da gözler önüne seriyor.
Filmin yönetmenliğini ise Oscar adaylıkları da olan Steven Bognar ve Julia Reichert yaptı. Amerika'ya İş Taşıma Merkezi başkanı Madeline Janis, şunları söylüyor: “Barack ve Michelle Obama, her ikisi de işçi sınıfından ailelerden geliyor. Bu belgeselde de gördüğümüz Amerikalı ve Çinli işçi sınıfı aileler sadece iyi bir hayat yaşamaya ve çocuklarını hepimizin hayal ettiği şekilde büyütmeye çalışıyorlar. Bence filmi çekici kılan da bu.”
Film aynı zamanda çok farklı iki kültürün bir araya gelme hikayesini anlatıyor. Profesör Dong da aynı görüşte: “Bu film kültürel çatışmaları, farklı medeniyetlerin çatışmasını çok güzel anlatıyor. Çin şirketleri Amerika’ya geldiğinde ya da Amerikalı şirketler Çin’e gittiğinde aynı şeyi yaşıyorlar.”
Barack Obama da filmle ilgili attığı Twitter mesajında “İyi bir hikaye size bir başkasını hayatını daha iyi anlama şansı verir. Ortak bir zemin bulmanıza yardım eder. İşte bu yüzden Michelle ve ben Higher Ground’un ilk filminde bu konuyu işledik” dedi.
Filmin çekimlerine 2015’te ABD yönetimi Çin firmaları Amerikan piyasasına girmeye teşvik ettiği bir dönemde başlanmıştı.
Aradan geçen zamanda işler değişti. Trump yönetiminin koyduğu gümrük vergileri iki ülke arasında hala devam eden ve tüm dünya ekonomisini etkileyen bir ticaret savaşına neden oldu.
