Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye’nin askeri operasyonlar düzenlediği Suriye topraklarında yürüttüğü yeniden yerleşim politikası çerçevesinde 260 bin Suriyeli’nin geri döndüğünü açıkladı.
Bakan Çavuşoğlu, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki bütçe sunuşunda, Suriye’nin PYD/YPG ile DEAŞ’ın varlığını sonlandırma amacıyla girişimlerine devam edeceklerini anlattı. Bu çerçevede, Türkiye’nin yürüttüğü Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı askeri operasyonlarını anımsatan Çavuşoğlu, kamuoyu gündeminde son dönemde en tartışmalı konulardan birisi Suriyeli sığınmacıların ülkelerine dönüşleriyle ilgili son rakamı da ifade etti. Çavuşoğlu, bugüne kadar 260 binin üzerinde Suriyeli’nin geri dönüş yaptığını dile getirdi. Ancak Türkiye’de halen İçişleri Bakanlığı’nın resmi verileri itibariyle 3 milyon 594 bin 232 Suriyeli bulunuyor.
Çavuşoğlu, Dışişleri Bakanlığı’nın 2019 yılı bütçesini ise 4 milyar 635 milyon 760 bin TL olarak teklif etti. İlaveten Avrupa Birliği (AB) Başkanlığı içinse 560 milyon 728 bin TL bütçe önerildi.
“ABD ile ilişkileri 2019’da normal seyrine döndürme iradesine sahibiz”
Komisyonda ABD ile ilişkileri de detaylı şekilde anlattığı gözlemlenen Çavuşoğlu, sıklıkla Ankara – Washington hattındaki ilişkiler için “diplomasi” vurgusu yaptı. Hedefi ise 2019’da ilişkileri normalleştirmek olarak işaret etti.
Geçen hafta ABD’nin PKK’lı üç ismin yakalanması için 12 milyon dolarlık ödül koymasını değerlendiren Çavuşoğlu, daha önceki açıklamasının aksine bu sefer açıkça ABD’nin terör örgütü PKK konusunda çelişkili davrandığını işaret ederek, “Bunlar olumlu, ancak geç ve yetersiz adımlar. Muhataplarımıza PKK’yla mücadelede samimi, somut ve tutarlı işbirliği beklediğimizi her vesileyle vurgulamaya devam edeceğiz” dedi. Çavuşoğlu, PKK ve PYD/YPG sorunsalı bağlamında Münbiç Yol Haritası kapsamında ABD’yle 1 Kasım 2018 tarihinden bugüne devriyeler icra edildiğini hatırlatarak, “Nihai hedef, Münbiç’ten tamamen çıkarılması ve bölgenin kontrolünün gerçek sahiplerine iade edilmesidir, bunun takipçisi olacağız” diye konuştu.
ABD ile ilişkileri, NATO üyeliğini ve AB’ye üyelik sürecini stratejik dış politika meseleleri olarak sıralayan Çavuşoğlu, Washington–Ankara hattındaki gerilimli süreç içinse özetle şunları anlattı:
“ABD’yle hepimizin bildiği bazı zorluk ve sorunlar yaşadık. PYD/YPG’ye destek, FETÖ ve Brunson davası başta olmak üzere önemli konuları ABD’yle yapıcı bir çerçevede görüşmeye gayret ettik. Yakın dönemde ilişkilerimizde yaşadığımız gerilimli süreçlerde biz ABD’li muhataplarımıza tehdit dili ve yaptırımlarla bir sonuç alamayacaklarını, aramızdaki sorunların çözümünün tek yolunun yapıcı diyalog ve diplomasiden geçtiğini her vesileyle dile getirdik, getiriyoruz. Brunson davası ve Bakanlarımıza uygulanan yaptırımlar konusunu geride bırakmakla birlikte, ülkemiz bakımından ABD’deki FETÖ varlığı ve faaliyetleri ile ABD’nin PYD/YPG’ye verdiği desteği sürdürmesi ilişkilerimizi gölgeleyen temel unsurlar olmaya devam etmektedir. Münbiç Yol Haritası konusunda vardığımız mutabakatı ve bazı FETÖ iltisaklı kuruluşlarla ilgili olarak ABD makamlarınca başlatılan soruşturmaları olumlu gelişmeler olarak değerlendirmekle birlikte yeterli görmüyoruz. ABD ile ilişkilerimizi 2019 yılında normal seyrine döndürmek iradesine sahibiz. Yapıcı tutumumuz karşılık gördüğü ölçüde ilerleme kaydedeceğiz.”
Çavuşoğlu, ayrıca ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlarını doğru bulmadıklarını ve etkisini en aza indirmek için çalıştıklarını da sözlerine ekledi.
Çavuşoğlu uluslararası FETÖ bilançosunu da açıkladı
Bakan Çavuşoğlu, bütçe konuşmasında ayrıca Dışişleri Bakanlığı’nın FETÖ kuruluşları ve mensuplarıyla ilgili yürüttüğü çalışmalardaki son durumu da detaylı şekilde aktardı. Çavuşoğlu, “FETÖ’nün yurtdışı yapılanmasının elebaşlarına yönelik soruşturmalar kapsamında 452 şahsa ilişkin iade dosyaları hazırlandı. Bunlar şahısların bulunduğu 83 ülkeye gönderildi. Üçüncü ülkelere sınır dışı edilenlerin yanı sıra21 ülkeyle ikili işbirliğiyle toplam 104 FETÖ mensubunun Türkiye’ye gelmesi sağlandı” dedi.
Çavuşoğlu, yurtdışında FETÖ bağlantılı eğitim kurumları hakkında yabancı ülke hükümetlerince kapatma veya Türkiye Maarif Vakfı’na devri konusunda karar alınmasına da çalıştıklarını hatırlattı. Çavuşoğlu, Rusya, Azerbaycan, Özbekistan, Fas, Tacikistan, Türkmenistan, Gambiya, Libya, Ürdün, Dominik Cumhuriyeti, Haiti, Ruanda, Kuveyt, Tunus, Karadağ, Maldivler, Madagaskar, Fildişi Sahili, Senegal, Sırbistan ve Venezuela’da toplam 21 ülkede FETÖ iltisaklı okul ve dil kursları hakkında kapatma kararı alındığını açıkladı. Çavuşoğlu, Gine, Somali, Nijer, Sudan, Kongo, Moritanya, Mali, Çad, Tunus, Senegal, Gabon, Kamerun, Fildişi Sahili, Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Ekvator Ginesi’nde ise toplam 15 ülkede Türkiye Maarif Vakfı’nın FETÖ bağlantılı okulları devraldığını bildirdi. Çavuşoğlu, ilaveten kısmen Afganistan’da bunun sağlandığını duyurdu.
Bu arada Çavuşoğlu ile CHP’li Bülent Kuşoğlu arasında “Türk dış politikasını kim yürütüyor?” çerçevesinde sert atışmalar yaşandı. Kuşoğlu, Cumhurbaşkanlığı tarafından dış politika yürütülürken Dışişleri Bakanlığı’nı nasıl eleştireceklerini sorarak, tartışmayı başlattı. Bakan Çavuşoğlu ise, Dışişleri Bakanlığı’nın, ekibinin ve kendisinin yok sayılamayacağını savunarak, Kuşoğlu’na “haddini bildirme” yönünde sözler sarf etti.
