Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) 2018-2019 Küresel Ücret Raporu’na göre çalışanların ücretlerindeki ortalama büyüme oranı dünya genelinde son on yılın en düşük seviyesine indi.
2016 yılında %2,4 olan ücret artışı ortalaması 2017 yılında %1,8’e düştü. Bu, 2008’deki küresel ekonomik krizden bu yana kaydedilen en düşük ücret artış oranı.
Kadın ve erkek çalışanların ücretleri arasındaki farkın da ayrıntılı bir şekilde incelendiği raporda kadınların hala erkeklerden %20 daha az kazandığı bildirildi.
Türkiye çalışan annelere yönelik ücret eşitsizliğinde ilk sırada
Çalışan anneler ile anne olmayan çalışan kadınların ücretlerindeki farkın da araştırıldığı çalışmanın sonucuna göre, %30 oranındaki farkla Türkiye ilk sırada geliyor. Kanada, Moğolistan ve Güney Afrika’da bu oran ortalama %1’de kalıyor.
Çalışma saatlerini azaltma ihtiyacı, esnek çalışma saati imkanı sunan düşük ücretli işlerin tercih edilmesi ya da büyük işletmelerde çocuklu kadınlara yönelik önyargılar, çalışan annelerin ücretlerinin daha düşük olmasına neden olan etkenler olarak yorumlanıyor.
“Ortalama ücretler insanların temel ihtiyaçlarını karşılamıyor”
136 ülkedeki verilere dayandırılarak hazırlanan rapora göre, gelişmekte olan ülkelerde ücret artışı daha hızlı. Örneğin, G20 ülkeleri arasında gelişmekte olanların ortalama ücret artış oranı son 20 yılda neredeyse üçe katlanırken, gelişmiş G20 ülkelerinde bu oran %9’da kaldı. Ancak uzmanlar bunun yeterli olmadığını savunuyor.
ILO Genel Direktörü Guy Ryder, “Gelişmekte olan ülkelerdeki çalışanların ücretleri, ekonomik olarak daha iyi olan ülkelerdeki çalışanların ücretlerine oranla daha fazla artış gösterdi. Bu güzel bir haber gibi gelebilir çünkü hepimiz aradaki farkın kapandığını görmek istiyoruz. Ama bunu abartmamak gerekir, çünkü fark hala çok büyük. Bu ülkelerdeki ücretler aslında hala insanların temel ihtiyaçlarını karşılamaya yetecek miktarda değil” dedi.
Gelişen Asya ülkeleri başta olmak üzere bazı ülkelerde ücret artış oranları yükselmeye devam etmiş olsa da, dünyanın geri kalanında düşüş yaşandı. Türkiye’de de ortalama ücret artışı 2017 yılında %1’e kadar geriledi.
“Kadınlar dünya genelinde erkeklerden % 20 daha az kazanıyor”
Birleşmiş Milletler’e bağlı ILO bu yıl altıncısını yayınladığı Küresel Ücret Raporu’nda ilk kez “cinsiyete dayalı ücret farkını” raporun ana teması olarak inceledi.
70 ülkeden toplanan verilere göre, dünya genelinde kadınlar erkeklerden ortalama olarak % 20 daha az ücret alıyor. Pakistan % 34 oranla listenin başında yer alırken, bu kategoride en alt sırada Filipinler var. Rapora göre Filipinler’de çalışan kadınlar %10 oranla çalışan erkeklerden daha fazla kazanıyor.
Türkiye’de çalışan kadınlar ile erkekler arasındaki ortalama ücret farkı oranı ise %9,3 olarak belirlendi.
Bu yıl yeni metotlarla hazırlanan raporda, cinsiyete dayalı ücret farkının eğitim seviyesiyle bağlantılı olmadığı, hatta birçok ülkede eğitimli kadınların aynı iş grubundaki erkeklerden daha az ücret aldığı vurgulandı.
Ekonomik büyüme ücret artışlarına yansımadı
“Yüksek ücretli” kategorisinde yer alan ülkelerde istihdamda ilerleme ve üretimde artış sağlanmış olmasına rağmen bu ülkelerdeki çalışanların ücret artışı ülkenin genel ekonomik büyüme oranının altında kaldı. 2015 ile 2017 yılları arasında ekonomik ilerleme kaydeden Türkiye’de de ücretler ekonomik büyümeyle orantılı bir şekilde yükselmedi.
Ücretler arasında en fazla eşitsizlik “düşük ücretli” ülkelerde gözlemlendi.
Raporda, yüksek ücretli ülkelerdeki cinsiyete dayalı farkın daha çok üst düzey işlerde belirgin olduğu gözlemlenirken, bu farkın düşük ücretli ülkelerde ağırlıklı olarak düşük ücretli işlerde görüldüğü belirtildi.
