Eski savaş suçları savcısı Carla Del Ponte, BM Suriye Araştırma Komisyonu üyeliğinden istifa edeceğini açıkladı. Ponte, BM Güvenlik Konseyi’nden yeterli desteği görmediklerini savundu.
Ruanda ve Yugoslavya’yla ilgili uluslararası savaş suçları mahkemelerinde görev yapmış bir isim olan Del Ponte, hiçbir şey yapmayan bir komisyonun daha fazla parçası olamayacağını söyledi.
“Hiçbir siyasi irade tarafından kollanmayan bu komisyonu bırakıyorum” diyen Del Ponte, Güvenlik Konseyi üyelerini de ”adaleti sağlamayı istememekle” suçladı. İsviçreli olan Del Ponte’nin açıklamaları ülkesinde yayımlanan Blick dergisinde yer aldı.
Del Ponte ayrıca bir mahkeme kurulmamasını eleştirdi ve krizin bu noktasında Suriye’de herkesin kötü tarafta olduğunu söyledi.
İsviçreli savcının istifası sonrasında komisyonda sadece iki üye kalıyor, komisyonun başkanı Paulo Pinheiro ve Karen Abu Zayd.
Komisyon Pazar günü yayınladığı açıklamada, Del Ponte’nin ayrılma niyetini Haziran ortasında bildirdiğini belirtti.
Katkıları için Del Ponte’ye teşekkür de eden komisyon, açıklamasında “Suriye’de çatışmalar bitmezken, komisyon tüm insan hakları ihlallerini soruşturma, mümkünse ihlal edenleri tespit etme ve adalet önüne çıkarılmaları için çabaları desteklemekle yükümlüdür ve çalışmalarına devam etmelidir. Böylesi çabalara her zaman olduğundan daha fazla ihtiyaç vardır” ifadelerine yer verdi.
Ağustos 2011’de çalışmalarına başlayan komisyon, Suriye’de işlenen insan hakları ihlallerini tespit etmekle yükümlü. Suriye’de iç savaşa dönüşen çatışmaların başlamasından bu yana en az 400 bin insanın hayatını kaybettiği tahmin ediliyor. BM’ye kayıtlı 5 milyon 200 bin mülteci var ve Suriye içinde 6 milyonu daha evlerinden edilmiş durumda.
Düzenli olarak Suriye’de çatışmaların taraflarının eylemleriyle ilgili rapor yayınlayan komisyon, savaş suçu ve insanlığa karşı suçların işlendiğini belirtiyor. Raporlarda ülkedeki çatışmalardan en çok sivillerin etkilendiğine vurgu yapılıyor ve Güvenlik Konseyi’nden duruma adalet aranması için Uluslararası Ceza Mahkemesi ya da özel mahkeme yolunu açması isteniyor.
Rusya ve Çin ise Güvenlik Konseyi’nin daimi üyeleri olarak, böyle bir yargılama yolunu açacak kararları veto ediyorlar.
Komisyon, sadece Suriye rejim güçlerini değil, muhalif savaşçıları ve IŞİD militanlarını da insan hakları ihlallerinden sorumlu tutuyor.
Aralık ayında BM Genel Kurulu ulusal, bölgesel ya da uluslararası mahkemelerde görülecek olası suç ceza davalarıyla ilgili dosyalar hazırlamak üzere uluslararası bir panel kurulması kararını onaylamıştı. Kararda Güvenlik Konseyi’ndeki vetolara değinilmemiş ancak dönemin Genel Sekreteri Ban Ki-moon’un Suriye meselesini Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne götürme çağrısına vurgu yapılmıştı.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Zeyd Raad El Hüseyin, Şubat ayındaki açıklamasında yeni panelin, BM Suriye Araştırma Komisyonu’ndan ayrı ancak tamamlayıcı bir niteliği olacağını belirtmişti.
