BM'nin İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (HCR)'nin izleme organı olan, 18 hakimli İnsan Hakları Komitesi'nin bu ay içinde, Fransa'ya 11 Ekim 2010'da Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy zamanında çıkarılan "Kamusal alanda yüzün gizlenmesine ilişkin" yasanın getirdiği burka yasağının kaldırılması yönünde karar aldığını yazdı.
Fransa'da, burka adı verilen ve yüzü de kapatan kara çarşaf giydikleri için ceza alan iki kadının başvurusunu inceleyen Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komitesi karar aşamasında. İnsan Hakları Komitesi, bu ay içinde, Fransa'ya burka yasağını kaldırması yönünde çağrıda bulunmaya hazırlanıyor.
BM'nin İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (HCR)'nin izleme organı olan, 18 hakimli İnsan Hakları Komitesi'nin bu ay içinde kararını açıklaması bekleniyordu. Ancak Komite açıklamadan, karara ulaşan Fransız La Croix gazetesi, İnsan Hakları Komitesi'nin, 11 Ekim 2010'da Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy zamanında çıkarılan "Kamusal alanda yüzün gizlenmesine ilişkin" yasanın getirdiği burka yasağının kaldırılması yönünde karar aldığını yazdı.
Komitenin başvuruları incelemesinin adından, yasanın "eşitlik ve inanç özgürlüğü" ilkelerine aykırı olduğu hükmüne vardığı ve kararını gerekçeleriyle birlikte bu ay içinde paylaşacağı belirtildi. Uygulamada kadınlara yönelik bir eşitsizlik olduğunu tespit eden İnsan Hakları Komitesi'nin, Fransa'dan yasanın iptalini isteyeceği de haberde yer aldı.
Bu yönde ikinci karar olacak
Geçtiğimiz Ağustos ayında, İnsan Hakları Komitesi, Fas kökenli Fatima Latif adlı kreş çalışanı kadının, türban takmaya başlamasının ardından 2008 yılında işinden çıkarılması olayıyla ilgili de aynı yönde karar almıştı. Kendisini işten çıkaran Baby Loup kreşini dava eden Fatima Latif'in başvurusu, Fransa Yüksek Mahkemesi tarafından reddedilmişti. Latif'in başvurusunu değerlendiren BM İnsan Hakları Komitesi, "Fransa'nın, bir anaokulu eğitimcinin başörtüsü takmasının çocukların ve ebeveynlerin temel hak ve özgürlüklerini ihlal ettiği sonucuna varmak için yeterli gerekçe sunamadığını" belirtmişti.
Mısır'dan İsrail'e ve Fransa'ya pek çok ülkeden uzmanların oluşturduğu BM'nin İnsan Hakları Komitesi, 1966 yılında imzalanan Sivil ve Siyasi Haklar Sözleşmesi'nin uygulanmasını gözetiyor. Komite, son aylarda, Brezilya Devlet Başkanı Lula'nın görevden alınması, Çin'de Uygur Müslümanları’nın tutuklanması, Kongo'da hak ihlalleri gibi dünyanın pek çok zor dosyası üzerinde görüş belirtti ve karar aldı. Ancak Komite kararlarının bağlayıcı niteliği yok.
Hukuk tartışması
Komite, Fatima Latif davasında, Paris'ten Latif'e tazminat ödemesini, 180 gün içinde bu talep yerine gelmezse, Danıştay'ın devleti cezalandırmasını istedi. Ancak Baby Loup kreşinin avukatı Richard Malka, "Komite kararlarının yasal bağlayıcılığı olmadığını ve bu karara uymayacakları" görüşünü dile getirdi.
Dolayısıyla, Komite tarafından alınan karar, Fransız hükümetine yasayı değiştirmesi yönünde bir zorunluluk getirmiyor. Üstelik bu karar Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin konuya ilişkin kararıyla da ters düşüyor. AİHM, 2014 yılında, "yasanın bir kısım Müslüman kadınları etkilediğinin bilincinde olarak, yasağın kamusal alanda giyinme özgürlüğünü etkilemediğini, açıkça dini bir yasak çağrışımı yapmadan, yalnızca yüzün kamusal alanda saklanmasına karşı bir düzenleme olduğu" hükmünü verdi.
Ancak Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un "Fransa İslamı" çalışmasını yürüttüğü ve hararetli tartışmaların yaşandığı dönemde alınan karar, her ne kadar yasal bir bağlayıcılığı olmasa da, tartışmaları daha da alevlendirmek için yeterli.
