İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı adayı Binali Yıldırım’ın TBMM Başkanı olarak kalması, Anayasa’nın 94’üncü maddesine aykırı görülüyor. Ancak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a göre Yıldırım’ın istifa etmesine gerek yok. Muhalefet partileri ise bu durumun, anayasaya açıkça aykırı olduğunu söylüyor
AKP’nin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı adayı olan Binali Yıldırım, 31 Mart seçimlerinden zaferle çıkarsa Cumhuriyet tarihinin belediye başkanlığı yapan ilk Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı olacak.
Ayrıca ilk kez bir siyasetçi, başbakanlık yaptıktan sonra yerel yönetimde söz sahibi olarak yerini alacak.
Ancak Yıldırım’ın TBMM Başkanı olarak kalması muhalefet partilerinin tepkisine neden oluyor. Anayasa, milletvekillerinin belediye başkanlığına aday olması için istifasını şart koşmasa da TBMM Başkanı ve Başkan Vekilleri için durum farklı.
Zira Anayasa’nın 94’üncü maddesi, “Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı, Başkanvekilleri, üyesi bulundukları siyasi partinin veya parti grubunun Meclis içinde veya dışındaki faaliyetlerine, görevlerinin gereği olan haller dışında, Meclis tartışmalarına katılamazlar” diyor.
Bahçeli ve Erdoğan “İstifaya gerek yok” demişti
Anayasa’nın ilgili maddesinin işletilmesinde rolü olan iki isimden biri Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan.
Erdoğan, 25 Aralık’ta partisinin Meclis grup toplantısının ardından henüz Binali Yıldırım’ın adaylığını açıklamamışken, “Binali Yıldırım'ın, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adayı olması durumunda, görevinden istifa etmesine gerek yok” diyerek gelebilecek eleştirilere önden set çekti.
Bir gün sonra MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin açıklamaları da Cumhur İttifakı’nın bu konuda hemfikir olduğunu ortaya koyuyordu.
26 Aralık’ta gazetecilere açıklamalardan bulunan MHP lideri, “Cumhur İttifakı (kurulurken) Sayın Binali Yıldırım Bey, hem parti genel başkanı hem başbakan olarak görüşmeleri sürdüren, yapıcı, geliştirici yaklaşımlar sergileyen bir kişi olmuştur. Ardından Meclis Başkanı olmuştur. Aynı milletvekili gibi (kabul etmeliyiz) bunu tartışmaya gerek yok. Milletvekili seçilirse ya devam edecek ya da belediye başkanlığına devam edecek. Aday gösterildiği takdirde, istifası gerekir mi gerekmez mi tartışmasıyla bunu çıkmaz sokağa götürme çalışmasına gerek yoktur” dedi.
Karamollaoğlu: “Anayasa bırak aday olmayı ‘bir parti toplantısına katılamaz’ diyor, bu ne pervasızlık”
Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu ise birçok muhalefet partisi temsilcisi gibi Binali Yıldırım’ın adaylığının meşru olmadığını söylüyor.
TBMM Başkanı’na ‘bir abi, bir dost tavsiyesinde’ bulunduğunu söyleyerek istifaya davet eden Saadet Partisi lideri, “Kanunun yerini talimatlar, Meclis’in yerini Saray, seksen milyonun iradesini bir kişi almış. Kendisi ne derse, her olay ona göre yorumlanıyor. Bunun en somut örneği, TBMM Başkanı Sayın Binali Yıldırım'ın İBB başkanlığına aday olması. Canım arkadaşlarım, Anayasa değişmedi. Bu madde duruyor. O madde diyor ki; TBMM Başkanı bir siyasi partinin toplantılarına bile katılamaz, bırakın aday olmayı. Bu ne pervasızlık. Siz kafanızı kuma gömüyorsunuz, ‘dünya bizi görmüyor’ zannediyorsunuz. Bu adaylık meşru değildir. Ben yaptım oldu demek milleti yok saymaktır” dedi.
CHP’li Ağbaba: “Yıldırım TBMM Başkanlığı’ndan istifa etmezse kendisini tanımayacağız”
Ana muhalefet partisi içinde bazı yöneticiler Binali Yıldırım’ın TBMM Başkanlığı’ndan istifası yönünde talepkar olunmasının Erdoğan’ın kampanyasına yarayacağını söyleyerek karşı çıksa da başta CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba ve Parti Sözcüsü Faik Öztrak olmak üzere daha ağırlıklı grup ise bu konuda ısrarcı olunması görüşünde.
VOA Türkçe’ye kısa bir değerlendirmede bulunan Veli Ağbaba, “Türkiye bir hukuk devleti, kabile devleti değil. Bu nedenle biz Binali Yıldırım’ın TBMM Başkanlığı görevinden istifa etmesini istiyoruz. Hukuk ayaklar altına alınamaz. Eğer bu görevden istifa etmezse kendisini TBMM Başkanı olarak tanımayacağız” dedi.
CHP Genel Başkan Yardımcısı, bu konuyu Yüksek Seçim Kurulu’na götürmek için parti hukukçularının tartıştığını da belirtti.
Gergerlioğlu: “Anayasa ve yasalar ayaklar altında çiğneniyor”
HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu, iktidar tarafından Anayasa’nın ilk kez çiğnenmediğini, bu durumun artık alışkanlık haline geldiğini savunuyor.
VOA Türkçe’nin telefonla ulaştığı Gergerlioğlu, “Ne yasa kalmış ne Anayasa. 5275 sayılı yasaya göre; ‘hapis cezasının infazı, gebe olan veya doğurduğu tarihten itibaren altı ay geçmemiş bulunan kadınlar hakkında geri bırakılır. Çocuk ölmüş veya anasından başka birine verilmiş olursa, doğumdan itibaren iki ay geçince ceza infaz olunur’. Ancak hamile tutuklular hala içeride adım atmıyorlar. Yasa ayaklar altında çiğneniyor ama umurlarında değil. TBMM Başkanı da Anayasa’ya göre istifa etmeli ama etmiyor” dedi.
Avukat Karadağ: “Muhalefet partileri etkin bir şekilde direnç göstermiyor”
Yargıçlar Sendikası Eski Başkanı Mustafa Karadağ da Anayasa’nın ilgili maddesinin üzerinde tartışma yapılamayacak kadar açık olduğunu belirtiyor.
VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Avukat Karadağ, “Sayın Binali Yıldırım’ın TBMM Başkanlığı görevinden istifa etmeden İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na aday olması Anayasa’ya göre imkansız. Ama deniyor ki ‘partili cumhurbaşkanı varken neden TBMM Başkanı partili olmasın?’ Birincisi zaten partili cumhurbaşkanlığı evrensel ilkelere aykırı. Nev-i şahsına münhasır ya da atipik bir durum. Bunun üstüne Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Yıldırım’ın istifasına gerek olmadığını söylemesi de Anayasa’nın bizzat Cumhurbaşkanı tarafından ihlali anlamına geliyor. Meclis içindeki muhalefet partileri de buna etkin bir şekilde direnç göstermiyor” diye konuştu.
