Erişilebilirlik

Bedelli Askerlikte ‘Temel Eğitim’ Tartışma Yarattı


Bedelli askerlik konusunda 15 bin Türk Lirası ödenmesi ve temel eğitim süresi tartışılıyor.

AKP Grup Başkanvekili Bülent Turan, torba yasa düzenlemesine bedelli askerlik için yasa teklifi maddesi eklemeye karar verdiklerini açıkladı. Turan’ın verdiği bilgiye göre; 15 bin Türk Lirası karşılığında bedelli askerlik yapmak isteyenler için yaş sınırı 25 ve üstü olarak görülüyor. Dolayısıyla 31 Aralık 1993 tarihinden önce doğanlar bedelli askerlik düzenlemesinden yararlanabilecek. Turan, bedelli askerlik yapacaklar için 25 günlük temel eğitim süresi öngörüldüğünü bildirdi. Ancak bunun teklif sunulduğunda 28 gün olabileceği de belirtildi.

Ancak “Bedelli Askerlik Platformu” gibi gönüllü örgütlenmeler çatısı altındaki gençlerden sosyal medya aracılığıyla temel eğitim şartı bulunmasına tepkiler geldi. Gençler, 25 veya 28 gün olması söz konusu temel eğitim şartından vazgeçilmesini ve bedeli karşılığında hiç askere gitmeden bu zorunlu hizmeti yapmış sayılmayı talep ediyor. Temel eğitim şartına karşı çıkılmasına gerekçe olarak zaten çalışma hayatı nedeniyle bedelli askerlik istediklerini söyleyen gençler, iş yerlerinden izin alamayacaklarını veya işe ara verdiklerinde işlerini kaybedeceklerini öne sürüyor. Gençlerden bazıları da düzenlemenin 24 yaşı yani 1994 yılında doğanları da kapsayacak şekilde olmasını istiyor.

AKP’li Bülent Turan, temel eğitim şartı için kendisini telefonla arayan gençlere Twitter’dan yanıt verdi. Turan, “Telefonumuzu sosyal medyada paylaşan bedellici arkadaşlar, telefonumuz kilitlendi, kimseyle iletişim kuramaz olduk, bilgilerinize:) Konunun farklı tarafları var (askeri/mali/yasama vs), görev bizden çıktı, anlayış bekliyoruz. Selamlar” mesajını paylaştı.

Son olarak Cumhurbaşkanlığı kararıyla yeni Milli Savunma Bakanı ve Eski Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar’a bağlanmış olan Genelkurmay Başkanlığı’nınsa temel eğitim şartında ısrarcı olduğu belirtiliyor. Eski Milli Savunma Bakanı Nurettin Canikli ise, seçim öncesinde bedelli askerlik için “Hiçbir askerlik hizmetinde bulunmayacaklar” demişti.

Ayrıca sosyal medyada bedelli askerliğe karşı çıkanlarla destekleyenler farklı paylaşımlarda bulunuyor. Bedelli askerlik bazıları tarafından “askerlikten, vatani görevden kaçış” olarak eleştiriliyor. Paylaşımlarda ''Anlatacak askerlik anınız, Instagrama koyacak fotoğrafınız olur fena mı?'' ifadesi kullanılıyor.

Erdoğan önce “şehitler” gerekçesiyle karşı çıkmış, sonra seçim vaadi vermişti

AKP’nin bugün TBMM’ye sunulacağını açıkladığı bedelli askerlik yasa teklifi arkasında, konuya ilişkin Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın seçim vaadinde bulunması yatıyor.

Erdoğan, Nisan ayı başında bedelli askerlik taleplerini kapıyı kapatarak, “Gündemimizde bedelli askerlik yok” demişti. O dönemki Başbakan Binali Yıldırım ise, Türk Silahlı Kuvvetleri’nde (TSK) “sözleşmeli er” şeklinde maaşlı askerlik sürecine geçildiği için zorunlu hizmet konusunda bedelli askerlik düşünülebileceği sinyalini vermişti. Yıldırım, 27 Nisan’da "Bedelli askerliğe bakış açımız olumlu. Orada istismar olmamalı sadece. Dikkate alınması gereken bir talep. Bedelli toplumsal talep, yavaş yavaş biz askerlikte profesyonelliğe geçtik. Profesyonel askerliğe geçtiğimiz için bu dikkate alınacak bir konu” demişti. Ancak hemen ertesi günü Erdoğan, “Bedelli askerlik şu anda hükümetimizin gündeminde değil, böyle birdurum yok. Hele hele bir tarafta Afrin, bir tarafta malum Fırat Kalkanı Harekatı.Bunların olduğu bir dönemde bunu gündemimize almak şehitlerimize, özelliklegazilerimize, onlara karşı bir saygısızlık olur” açıklaması yapmıştı.

Sonrasında 24 Haziran erken seçim günü yaklaştığındaysa Erdoğan’ın görüş değiştirdiği gözlendi. Erdoğan, “Seçimden sonra bedelli konusunu Genelkurmay ve Milli Savunma Bakanlığı ile konuşuruz, eğer gerekli diyorlarsa hiç bu noktada tereddüdümüz olmaz, önünü açarız” diyerek bedelli askerliğe yeşil ışık yaktı.

Bedelli askerlik kapsamında 5,5 milyon kişi mi var?

Bedelli askerlik konusunda kaç kişi başvuracak şimdiden merak ediliyor. Konuya ilişkin detaylı rakamları açıklayan isimse Eski Başbakan Yıldırım olmuştu. Yıldırım, seçim öncesinde Haziran ayı başında yaptığı açıklamayla 5,5 milyon vatandaş için bedelli askerlik beklentisinden söz edilebileceğini belirtilmişti.

Türkiye’deki askerlik çağı/yaşı, Şubat 2014 yılından beri 21 yaş olarak kabul ediliyor. Yoklama zamanı gelmesine rağmen mazaretsiz şekilde yerleşim yeri veya nüfus kaydına göre kayıtlı bulunduğu askerlik şubesine giderek muayene olmayan ve askere gitmek için gerekli yasal işlemleri başlatmayan kişiler “yoklama kaçağı” olarak adlandırılıyor. Askerlik yoklamasına katılmayan ya da askerlik yoklamasına katıldıktan ve askerlik yerleri açıklandıktan sonra askeri birliğine teslim olmayanlar içinse “bakaya kalma” ifadesi kullanılıyor. Her iki durumda Askeri Ceza Kanunu’nun cezai hükümleri dolayısıyla cezai yaptırımlar söz konusu.

Yıldırım’ın verdiği rakamlara bakıldığındaysa; Haziran 2018 itibariyle askerlik çağına gelmiş erkek sayısı 585 bin 210. Yoklama kaçağı konumundaki erkek sayısı, 570 bin 422 iken; bakaya kalma durumundaki erkek sayısı 56 bin 947. Ayrıca 5 bin 772 kişi firarda görünüyor. Askerliğini öğrencilik dışındaki çeşitli nedenlerle ertelemek üzere mazereti olanlar 2 milyon 930 bin 279 kişi. Öğrenim hayatı nedeniyle askerliğini erteleyenler ise 1 milyon 885 bin 438 kişi. Dolayısıyla toplam 6 milyon 34 bin 68 kişi bir şekilde askerlik ile ilişkili durumda.

Türkiye’de 2019 yılında silah altına alınmayı planlanan kişi sayısı ise 345 bin 993. Dolayısıyla 2018 yılı içerisinde askerliğini yapanlar hesaptan düşüldüğünde ve 2019 yılında askerliği yapacaklar düşünüldüğünde 5,5 milyonu aşkın erkek açısından ise zorunlu askerlik durumu geçerliliği koruyor.

Bedelli askerlik geçmişi nedir?

Türkiye tarihinde Turgut Özal’ın başkanlığı sırasında 1987 yılında bedelli askerlik uygulaması ilk kez gündeme taşındı.

Bugüne değin bedelli askerlik uygulaması gündeme geldiğinde, sadece 1999 yılında 17 Ağustos 1999’da yaşanan Marmara Depremi gerekçesiyle “ülke ekonomisi” doğrudan adres gösterildi. Şimdi de askerlik çağı gelmiş-geçmiş çok sayıda vatandaş gerekçe gösterilmekle birlikte Türkiye’de son aylardaki döviz kuru artışları, kredi derecelendirme kuruluşlarınca yapılan yatırım notu düşürmeleri gibi emareler nedeniyle de işin ekonomik boyutu da konuşuluyor.

Kaza bedelli askerlik uygulaması tarihine bakıldığında 15 bin Türk Lirası bedel “en ucuz” olarak nitelendiriliyor.

Habertürk Gazetesi’nin haberine göre; düşük bedel dolayısıyla “rekor başvuru” olabileceği belirtilerek, döviz kuru dalgalanmaları kenarda tutulduğunda bu sefer için belirlenen 15 bin Türk Lirası’nın en düşük bedel olduğu da vurgulanıyor. Haberde, şu bilgilere yer veriliyor:

YılYaş

Kapsadığı

yaklaşık kişi sayısı

Bedelli

askerlik yapan

kişi sayısı

Kapsadığı

kişi sayısına

göre katılım

oranı

Bedeli

Hazine'ye katkısı ne

oldu?

198740198 bin18 bin 433%9,35 bin 425 Mark100 milyon Mark
199228243 bin35 bin 111%14,44 bin 785 Mark168 milyon Mark
199927344 bin72 bin 29%2115 bin Mark1 milyar Mark
201130470 bin70 bin 43%15,330 bin TL2 milyar 200 milyon TL
201427611 bin203 bin 824%33,318 bin TL3 milyar 600 milyon TL

  • 16x9 Image

    Yıldız Yazıcıoğlu

    Yıldız Yazıcıoğlu, 1994-1998 döneminde Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü’nde lisans eğitimini tamamladı. Mesleğe 1997 yılında Cumhuriyet’te stajyer olarak başladı. 1998-2000 döneminde yüksek lisans eğitimine devam etti. 2000 – Mayıs 2009 döneminde Milliyet’te mesleki kariyerini cumhurbaşkanlığı ve parlamento muhabirliği noktasına taşıdı. 2009 - 2011 yıllarında ABD’nin başkenti Washington DC’de kariyerini sürdürdü ve farklı medya kuruluşları için temsilcilik – yorumculuk görevlerini yürüttü. Bu dönemde VOA Türkçe’de eğitim aldı ve görev yaptı. Ardından Ankara’ya dönüşünde Habertürk TV’de, ArtıBir TV’de görevler üstlendi. Şu anda VOA Türkçe ekibinde görev almayı sürdürüyor.

STÜDYO VOA

Köprü kazasının ardından milyarlarca dolarlık tazminat bekleniyor – 28 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG