Erişilebilirlik

Batı’da Cihatçı Gruplara Katılımı Engellemek Zor


El Şebab militanları bir dönem Somali'nin başkenti Mogadişu'yu tamamen kontrol ediyordu
El Şebab militanları bir dönem Somali'nin başkenti Mogadişu'yu tamamen kontrol ediyordu

Kanadalı İslam araştırmacısı Mubin Shaikh Batılı yetkililerin bu katılımları tamamen durduramayacağını söylüyor. Kanada İstihbarat Servisi adına aşırı dinci gruplara sızan Shaikh, Somalili El Şebab örgütünün katılımcılar bulmasını aile ağlarını kullanmasına bağlıyor

Minneapolis kentinken Abdi Mohamud Nur 20 yaşında Somali asıllı bir Amerikalı. Liseyi geçen yıl bitirmiş ve üniversiteye yazılmış. Kızkardeşi İfrah onu söz dinleyen, uslu ve basketbolu çok seven bir çocuk olarak tanımlıyor

Ancak Nur, Mart ayında yerel bir camiye gitmeye başladıktan sonra daha suskun bir hale gelmiş ve sosyal hayattan uzaklaşmış. 29 Mayıs’ta da İstanbul’a uçmuş ve ertesi gün kız kardeşine Suriye’de cihada katılarak cennete ulaşmak istediğini belirten bir kısa mesaj atmış.

Nur, ailesine kendisiyle ilgili endişe duymamalarını söylese de aile, FBI’yı aramış.

Nur, güvenlik güçlerinin tüm çabalarına rağmen cihatçı gruplara katılan çok az Somali kökenli gençlerden yalnızca biri.

Eskiden aşırı dinci olan Kanadalı İslam araştırmacısı Mubin Shaikh Batılı yetkililerin bu katılımları tamamen durduramayacağını söylüyor. Kanada İstihbarat Servisi için çalışarak aşırı dinci gruplara sızan Shaikh, Somalili El Şebab örgütünün katılımcılar bulmasını aile ağlarını kullanmasına bağlıyor.

Shaikh, aşırı dinci gruplara katılanların genellikle akrabalar ya da arkadaşların etkisinde olduğunu ve katılımların bu ağlar sayesinde sağlandığını söylüyor. Shaikh, bu grupların gençlere ulaşabilmesinin altında bu gençlerin Batı toplumu tarafından kabul görmediklerini hissetmelerinin yattığını belirtiyor.

Shaikh’e göre bu gençler Amerika’da ayrımcılığa maruz kalıyor ve hakarete uğruyor. Kültür ve değer sistemlerinin saygı görmediğini düşünen bu gençlerin bu nedenle kendilerini vatandaş gibi hissetmediğini söyleyen Shaikh, cihatçı grupların bu nedenle bu kişilere bir anlam ve kimlik kazandırdığını belirtiyor.

Kanada’da Cihatçı Katılım

30 Mayıs’ta Somali asıllı Kanadalı Mohamed Hassan Hersi, terörist bir gruba katılmaya çalışmak ve bir gizli polisi de aynı eylemi gerçekleştirmeye ikna etmeye çalışmak suçundan mahkum oldu.

Hersi, Mart 2011’de Toronto Havaalanı’ndan Mısır’a seyahat etmeye çalışırken Kanadalı gizli polisler tarafından tutuklanmıştı. Yetkililer, Hersi’nin amacının Somali’ye geçmek olduğunu belirtirken, Hersi iddiaları reddetmiş ve amacının Mısır’a giderek Arapça öğrenmek olduğunu söylemişti.

Hersi’nin annesi Maryam Abdirahman Mohamed Amerika’nın Sesi’yle görüşmesinde, oğlunun suçsuz olduğunu ve adaletsizliğin kurbanı olduğunu söyledi.

Müslümansanız dinin sorun hale geldiğini söyleyen anne, oğlunun tutuklanmasının tek nedeninin camiye giden dindar bir kişi olması ve şerden kaçınması olduğunu iddia etti. Mohamed, yetkilileri İslamofobik olmakla suçladı.

Uzmanlar, son yıllarda 50 ile 100 kadar Somali asıllı Kanadalı’nın ülkeyi terk ederek Somali ya da Suriye’deki cihatçı gruplara katıldığını söylüyor.

2000 yılında ikinci nesil Müslümanlar’dan oluşan bir grup genç ‘Toronto 18’ ismini verdikleri bir çete kurmuştu. Çete, Afganistan, Pakistan, Irak ya da Somali’den gelen göçmen çocuklarından oluşuyordu.

Mubin Shaikh, gruba sızarak Mohamed Elmi İbrahim adlı bir kişiyle tanışmış. İbrahim 2009’da El Şebab’a katılmış ve bir yıl sonra Somali’deki bir silahlı çatışmada ölmüş. İbrahim öldüğünde 22 yaşındaymış.

Grubun bir başka üyesi olan Ali Mohamed Dirie de 2011 senesinde Suriye’ye giderek El Nusra Cephesi’ne katılmış. O da geçen Eylül’de ölmüş.

Shaikh, Dirie daha önce cezaevindeyken herkesten, özellikle de Müslüman olmayan mahkumlardan nefret ettiğini söylüyor.

Amerikalı Cihatçılar

Sınırın Amerika tarafında ise çoğunluğu Minneapolis kentinden olan Somalili Amerikalılar’dan en az 20 kişinin Somali’ye giderek El Şebab’a katıldığı biliniyor. Gruba Somalili olmayan katılımcılar da var. Bunlardan Omar Hammami ve Jehad Serwan yaşamlarını yitirmiş.

Gruba katılım çalışmaları El Şebab’ın 2007 yılında kurulmasından hemen sonra başlamış. Grup ülkedeki diğer İslamcı grup üyelerinin birleşmesiyle oluşmuş. Ekim 2008’de 26 yaşındaki Shirwa Ahmed, Somali’da intihar eylemi gerçekleştiren ilk Amerikan vatandaşı olmuş.

Devletin konuya daha yoğunlukla eğilmesine rağmen cihatçı gruplara katılım sürüyor.

Mubin Shaikh, Somalililer’in Batı’da yaşadıkları sorunların üstesinden gelinmediği sürece El Şebab’ın kendilerine katılacak gençler bulmayı sürdüreceğini söylüyor ve Toronto çevresinde Somali asıllı gençlerin yüzde 30’unun lise terk olduğunu hatırlatıyor.

Kültürel farklılıklar ve işsizlik de önemli unsurlar. Babaların ailenin geçimiyle ilgili sorumluluğu kaybettiğini ve çok farklı bir toplumda çocuklarını yetiştirmek zorunda kaldıklarını söyleyen Shaikh, bu gruplara katılmanın çocuklara bir kimlik kazandırdığını söylüyor.

Shaikh’a göre sorun İslami bir bakış açısından çözülmeli. Shaikh’a göre bu gençlere, cihada katılmanın İslami bir eylem mi yoksa kimlik karmaşasından, ego sorunlarından ve topluma uyamamaktan mı kaynaklandığı sorusu sorulmalı.

STÜDYO VOA

Köprü kazasının ardından milyarlarca dolarlık tazminat bekleniyor – 28 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG