Çarşamba günü Amerika Merkez Bankası’nın çeyrek puan faiz arttırma kararının ardından rahatlayan piyasalar, Dünya Kupası’nın başlamasıyla oldukça yavaş bir gün geçirdi ve bu sabah gözler bir kez daha başkent Washington’daydı çünkü Başkan Trump Çin’den gelecek 50 milyar dolarlık ürünlere %25 ek gümrük uygulayacağını açıkladı.
Reuters’ın biraz önce yayınladığı fakat resmi olmayan bir habere göre Başkan Trump bugün yaptığı açıklamada Amerika’nın Çin’den gelecek teknolojik ürünler ve Çin’in “Made in China 2025” diye etiketlediği ileri teknoloji ürünleri için ABD’nin extra gümrük vergisi uygulayacağını açıklaması, bu sabah piyasaları endişelendirmiş görünüyor. SP, Dow ve Nasdaq endeksleri düşüşteydi ve açılış itibarı ile piyasalara baktığımızda: Yüzde 1’e varan düşüşler görüyoruz.
Mayıs ayı istihdam raporunun ardından bazı ekonomistler, Başkan Trump’ın bu ticari savaş politikasının tüketiciler ve 2 buçuk milyonu aşkın kişinin işini kaybedebileceği uyarısında bulunmuştu. Bu durum gerçekten piyasaları endişelendirmiş görünüyor. Asya piyasalarında durum ise daha da ciddi, Şangay borsası 2016’dan bu yana en kötü seviyesine inmiş durumda.
Henüz Çin’den resmi bir açıklama gelmedi, ama beklentiler Pekin’in aynı şekilde karşılık vermesi olabilir. Geçen hafta Çin de, Amerika’dan gelen 50 milyar dolarlık motorlu araç, et, viski gibi ürünlere ek gümrük uygulayabileceğini açıklamıştı.
Bu son dakika haberleri öncesinde Avrupa Merkez Bankası’nın dün yaptığı açıklamalar da bugün piyasaları etkileyen başka bir unsur. Çarşamba günü Amerika Merkez Bankası faiz oranlarını bu yıl ikinci kez arttırma kararı aldı ve faiz artışlarının devam edeceğinin işaretlerini verdi. Merkez bankaları, ekonomik gerileme sırasında piyasaları güçlendirmek amacıyla oluşturdukları teşvik çabalarını yavaş yavaş geri çekiyor.
Dün Avrupa Merkez Bankası (AMB), Euro bölgesindeki borç krizi ve ekonomik gerileme döneminden sonra 19 ülkenin toparlanmasına yardım etmek amacıyla başlattığı tahvil alımına dayalı teşvik programını sona erdirme kararı aldığını bildirdi. Banka, tahvil alımlarının ekim ayıdan itibaren ayda 30 milyar Euro’dan 17,7 milyar Euro’ya indirileceğini, aralık ayında ise tamamen ortadan kaldırılacağını açıkladı.
Avrupa Merkez Bankası, ekonomiye verdiği desteği aşamalı olarak kaldıracağının altını dikkatle çizdi ve rekor seviyede düşük olan faiz oranlarının en azından 2019’a kadar yükseltilmeyeceğini, hatta gerekirse düşük kalmaya devam edeceğini bildirdi.
Avrupa Merkez Bankası’nın bu kararından bir gün önce de Euro bölgesi, Yunanistan, İtalya, Portekiz, İrlanda, İspanya ve Kıbrıs’ı kapsayan yüksek borç krizinden ve ekonominin zayıf olduğu kaygılarına yol açan düşük enflasyondan da olumsuz yönde etkilenmişti.
Son olarak önümüzdeki hafta Viyana’da yapılacak olan petrol üreticisi ülkeler yani OPEC toplantısı öncesinde Suudi Arabistan ve Rusya’nın, İran, Irak ve Venezüella’ya arasındaki gerginlik artıyor. Dün Dünya Kupası açılışında maçı beraber izleyen Putin ve Prens Mohammad bin Selman ve maçı Rusya’nın 5-0 kazanmasına rağmen üretimi arttırma konusunda birlik olduklarını gösterirken, İran, İran ve Venezüella üretimin artırılmasına karşı. Londra borsasında işlem gören ham petrol fiyatları ikinci hafta genelinde düşüşteydi. Amerika’da ise ham petrolün varili 66,7 dolardan işlem görüyor ve bugün öğlen Amerika petrol üretim rakamlarını açıklayacak.
Her ne kadar piyasada petrol fiyatları düşse bile, iç tüketici için benzin fiyatları son bir ayda %10 artmış durumda.
