Azerbaycan Enerji Bakanlığı, Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP) üzerinden Avrupa’ya doğalgaz tedariğinin başlatıldığını açıkladı.
Bazı yetkililer bugünü ‘tarihi bir gün’ olarak nitelendirdi.
TAP, Avrupa ülkelerinin Rus doğal kaynaklarına bağımlılığının önüne geçilmesini sağlama amacıyla Avrupa Komisyonu’nun da desteğiyle kurulan bir boru hattı.
Avrupa’nın doğalgaz piyasasının yüzde 34’lük bir bölümünü kontrol altında tutan Rusya, Türkiye ve Avrupa ülkelerine bu sektördeki ihracatını da arttırma çalışmalarını sürdürüyor. Rusya’nın, bu yıl bu piyasaya sürdüğü 171-172 milyar metreküp doğalgaz hacmini gelecek yıl 183 milyar metreküpe çıkaracağı tahmin ediliyor.
Avrupa’nın yıllık 500 milyarlık doğalgaz tüketiminin büyük bir çoğunluğu elektrik üretiminde kullanılıyor.
TAP, 40 milyar dolar değerindeki, Azerbaycan’dan Avrupa’ya uzanan Güney Gaz Koridoru projesinin bir parçası ve Hazar Denizi’nden çıkarılan doğalgazın aktarımında kullanılmak üzere kuruldu.
Türkiye’ye halihazırda doğalgaz tedarik eden Azerbaycan’ın 2021 yılında İtalya’ya 8, Yunanistan ve Bulgaristan’a da 2 milyar metreküp doğalgaz göndermesi bekleniyor.
Azerbaycan Enerji Bakanlığı’ndan bugün yapılan açıklamada, “Güney Gaz Koridoru küresel enerji güvenliğini güçlendirecek. Bu boru hattı Hazar bölgesini Avrupa’ya bağladı” ifadeleri yer aldı.
Azerbaycan’ın devlete bağlı enerji firması SOCAR’ın başkanı Rovnag Abdüllayev de bugünü “tarihi bir gün” olarak nitelendirdi.
Diğer taraftan, bazı uzmanlar Azerbaycan doğalgazının Avrupa piyasasına girmiş olmasının, Rusya’nın bölgedeki baskın rolünü değiştirmeyeceği görüşünde.
Rusya ise bir taraftan da Almanya’ya doğalgaz aktarma amacıyla Nord Stream 2 adlı boru hattını tamamlama çabasında.
ABD’den gelen yaptırımlar nedeniyle duraksayan Nord Stream 2 projesi Aralık ayında yeniden faaliyete geçti.
TAP’ın paydaşları BP, SOCAR ve Snam yüzde 20’şer ortaklık payına sahipken, Fluxys’in payı yüzde 19, Enagas’ın yüzde 16, Axpo’nun ise yüzde 5.
Hazar Denizi’ndeki Şah Doğalgaz Rezervi’nden doğalgaz çıkarma ve dağıtma işlemleri 2006 yılında başlamıştı. O dönemden bu yana bölgeden Azerbaycan, Türkiye ve Gürcistan’a yılda 10 milyar metreküpten fazla doğalgaz tedarik ediliyor.
2018 yılında bölgeden 16 milyar metreküp daha fazla doğalgaz çıkarılmaya başlandı ve toplam kapasite 26 milyar metreküpe yükseltildi.
