Avrupa Merkez Bankası Avrupa’daki finans kuruluşlarından krizdeki Yunanistan, İspanya ve diğer ülkelerde faaliyet gösteren ve zor durumda olan muadil kuruluşlara destek vermelerini istedi. Bankaların rakiplerini desteklemek için geçerli gerekçeleri var. Peki Avrupa’daki bankalarda tasaruufları bulunanlar yeterince sabırlı olacak mı?
Atina’da, maaşlarını % 40 oranında kesecek plana öfkelenen yüzlerce otel çalışanı greve gitti. Bunlardan biri de Koukos Panagiotis:
“Günlük yaşantımız zaten karmaşa içinde. Maaş kesintileri bizi daha da zorlayacak. Bu sektörde çalışanların %70’i yalnızca beş ay iş bulabiliyor, ama yılın geri kalanında da ailelerini geçindirmek zorundalar.”
Yunanistan, yabancı kredilerle ayakta duruyor. Halk bunun karşılığında harcamalarda kesinti ve vergi artışına katlanmak zorunda.
Yunan halkı Haziran’daki seçimlerde kesintilere karşı oy kullanırsa ülke euro bölgesini terk etmek zorunda kalabilir. Bu durumda birikimler değeri çok daha az olan eski para birimi drahmiye çevrilir.
Bazı Yunan vatandaşları paralarını yurtdışındaki bankalara yatırıyor. Son iki yılda Yunanistan’daki bankalarda yatan paraların üçte birinin çekildiği bildiriliyor.
Ağır borç yükü altındaki İspanya’da ise son bir yılda, bankalardaki paraların %5’inden azı çekildi. Ancak İspanya’daki bankaların Yunanistan’dakilerden daha büyük olduğu düşünülürse bu eğilimin etkileri çok daha sert olabilir.
Krizin başlamasından dört yıl sonra İspanya, bankalarının ne kadar zayıf olduğunun da farkına varıyor.
Bankia adlı kuruluş geçen hafta 23 milyar dolarlık kurtarma paketi talebinde bulundu.
İspanya Başbakanı ise bankaların istikrarlı olduğu konusunda güven aşılamaya çalışıyor.
Finans uzmanı Enrique Quemada ise bankalara olan güvenin azaldığını söylüyor:
“Halk ve yatırımcılar İspanya’nın, bütçe açığını kapatma sözünü yerine getirebileceğine inanmıyor. İspanya daha önce % 6 olan, sonra da % 8,5’e çıkan açığı kapayacağını söylüyordu. Şimdiki bütçe açığı oranıysa %8,9.”
Londra’daki Cass İşletme Fakültesi’nden Chris Roebuck, daha sağlıklı ekonomilere sahip olan euro bölgesi ülkelerindeki müşterilerin paralarını başka bankalara yatıracağını söylüyor:
“Bu ülkelerde de panik yayılırsa herkes ‘acaba bizim ülkemizde de aynı sorun yaşanır mı?’ ‘ne gibi risklerle karşı karşıyayız?’ sorularını sormaya başlar. Eğer ekonominin dağılma riskinin çok yüksek olduğunu düşünürlerse akılcı yaklaşımdan uzaklaşıp duygusal kararlar almaya başlayabilirler.”
Euro bölgesinde faiz oranları uzun zamandır düşük değil. Faizler yüksek kalmaya devam ettiği sürece yatırımcılar risk almak yerine paralarını başka yerlere kaydırabilir.
Atina’da, maaşlarını % 40 oranında kesecek plana öfkelenen yüzlerce otel çalışanı greve gitti. Bunlardan biri de Koukos Panagiotis:
“Günlük yaşantımız zaten karmaşa içinde. Maaş kesintileri bizi daha da zorlayacak. Bu sektörde çalışanların %70’i yalnızca beş ay iş bulabiliyor, ama yılın geri kalanında da ailelerini geçindirmek zorundalar.”
Yunanistan, yabancı kredilerle ayakta duruyor. Halk bunun karşılığında harcamalarda kesinti ve vergi artışına katlanmak zorunda.
Yunan halkı Haziran’daki seçimlerde kesintilere karşı oy kullanırsa ülke euro bölgesini terk etmek zorunda kalabilir. Bu durumda birikimler değeri çok daha az olan eski para birimi drahmiye çevrilir.
Bazı Yunan vatandaşları paralarını yurtdışındaki bankalara yatırıyor. Son iki yılda Yunanistan’daki bankalarda yatan paraların üçte birinin çekildiği bildiriliyor.
Ağır borç yükü altındaki İspanya’da ise son bir yılda, bankalardaki paraların %5’inden azı çekildi. Ancak İspanya’daki bankaların Yunanistan’dakilerden daha büyük olduğu düşünülürse bu eğilimin etkileri çok daha sert olabilir.
Krizin başlamasından dört yıl sonra İspanya, bankalarının ne kadar zayıf olduğunun da farkına varıyor.
Bankia adlı kuruluş geçen hafta 23 milyar dolarlık kurtarma paketi talebinde bulundu.
İspanya Başbakanı ise bankaların istikrarlı olduğu konusunda güven aşılamaya çalışıyor.
Finans uzmanı Enrique Quemada ise bankalara olan güvenin azaldığını söylüyor:
“Halk ve yatırımcılar İspanya’nın, bütçe açığını kapatma sözünü yerine getirebileceğine inanmıyor. İspanya daha önce % 6 olan, sonra da % 8,5’e çıkan açığı kapayacağını söylüyordu. Şimdiki bütçe açığı oranıysa %8,9.”
Londra’daki Cass İşletme Fakültesi’nden Chris Roebuck, daha sağlıklı ekonomilere sahip olan euro bölgesi ülkelerindeki müşterilerin paralarını başka bankalara yatıracağını söylüyor:
“Bu ülkelerde de panik yayılırsa herkes ‘acaba bizim ülkemizde de aynı sorun yaşanır mı?’ ‘ne gibi risklerle karşı karşıyayız?’ sorularını sormaya başlar. Eğer ekonominin dağılma riskinin çok yüksek olduğunu düşünürlerse akılcı yaklaşımdan uzaklaşıp duygusal kararlar almaya başlayabilirler.”
Euro bölgesinde faiz oranları uzun zamandır düşük değil. Faizler yüksek kalmaya devam ettiği sürece yatırımcılar risk almak yerine paralarını başka yerlere kaydırabilir.
