İdlib konusunda Türkiye ile Rusya arasındaki temaslar hız kazandı.
Cumartesi günü Tel Rifat ve İdlib’deki gelişmeler hakkında bir telefon görüşmesi yapan Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Rusya Federasyonu Savunma Bakanı Sergey Şoygu Pazar günü bir kez daha telefonda görüş alışverişinde bulundu.
Milli Savunma Bakanlığı’ndan yapılan bilgilendirmeye göre, görüşmede, İdlib’deki son gelişmeler başta olmak üzere bölgesel güvenlik konuları değerlendirildi.
Bakanlığın internet sitesinde yer alan bilgilendirme notunda, “Bu kapsamda, Soçi Mutabakatı’na zarar vermek maksadıyla yapıldığı değerlendirilen son zamanlardaki provokasyonların devam edebileceği ve bunlara hazır olunması gerektiği konularında görüş alışverişinde bulunulmuştur” ifadelerine yer verildi.
Görüşmeye dair bilgi notunda “son zamanlardaki provokasyonların devam edebileceği” ifadesiyle aslında Rusya ve Suriye’nin Cumartesi günü Halep’te gerçekleştirildiğini iddia ettikleri kimyasal saldırı kast ediliyordu.
Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü: “Halep’e yapılan kimyasal saldırıda İdlib’in askerden arındırılmış bölgesi kullanıldı”
Zira iki bakanın görüşmesi öncesi Moskova’da kameraların karşısında geçen Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü İgor Konaşenkov, saldırının Türkiye’nin garantörlüğü altında bulunan İdlib’deki silahtan arındırılmış bölgeden gerçekleştiğini açıkladı.
Konaşenkov, “Halep’e zehirli maddeler kullanılarak ateş açılan silahlar, Rusya istihbaratı tarafından İdlib’in askerden arındırılmış bölgesinde tespit edildi. Farkı bölgelerde yeni kimyasal saldırılar yapacağı istihbaratı alıyoruz” dedi.
Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü’nün açıklamasının ardından Rusya Hava Kuvvetleri Özgür Suriye Ordusu bileşenlerinin kontrolündeki Güney Halep’teki Han Tuman kasabası ile Doğu Halep’teki Raşidin bölgelerine hava saldırısı gerçekleştirdi.
Uçaklar, İdlib’in güneyinde bulunan Maarat Numan kasabasının üzerinde de görev yaptı.
Hava saldırısı sonrası yeni bir açıklama yapan Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü İgor Konaşenkov, Türkiye’nin konuyla ilgili bilgilendirildiğini söyledi.
Aydın Sezer: “Rusya Türkiye’den elini çabuk tutmasını istiyor ama seçimler öncesi Putin Erdoğan’ı zor duruma düşürmek istemez”
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve MİT Başkanı Hakan Fidan’ın daha geçtiğimiz hafta 20 Kasım’da Soçi’de Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ile bir araya geldiklerini hatırlatan Türkiye Rusya Araştırmaları Merkezi Kurucusu Aydın Sezer, TürkAkım töreni için İstanbul’a gelen Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in de ajandasındaki konulardan birinin İdlib olduğunu belirtti.
VOA Türkçe’ye değerlendirmelerde bulunan Sezer, “Soçi Mutabakatı açık. Silahsızlandırma bölgesi oluşturulacak, bölge 15-20 km olacak ve tüm radikal gruplar silahlasızlandırma bölgesinden 15 Ekim'e kadar çıkarılacaktı. Bunlar henüz gerçekleştirilmiş değil. Geçen hafta Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zaharova da bunu dile getirdi. Aslında Putin’in Türkiye ziyaretinde TürkAkımı toplantısı sonrası iki lider özel bir görüşme yaptılar. Sonrasında basın toplantısı yapılmadı ve sonrasında Akar ve Fidan Soçi’ye giderek Şoygu’yla görüştüler. Rusya, Türkiye’nin elini daha çabuk tutması istiyor ama seçim dönemi Erdoğan’ı zor duruma düşürmek de istemeyecektir” dedi.
“İdlib’deki selefiler ne olacak?”
Türkiye Rusya Araştırmaları Merkezi Kurucusu Aydın Sezer, İdlib’deki radikal unsurların ne olacağı sorusunun da henüz yanıt bulmadığına dikkat çekiyor:
“İdlib’deki radikal unsurlar için Ortadoğu uzmanı gazeteci Robert Fisk, Suudi Arabistan geniş çöllerini adres gösterdi. Bu gruplar arasında Kafkas kökenli çok sayıda militan olduğu için Rusya, Türkiye’ye girmeleri halinde kendisine teslim edilmelerini istiyor. Çin de Doğu Türkistanlıların varlığından rahatsız ve Rusya kadar hassasiyetle takip ediyor. Bu selefilerin ne olacağı da büyük bir sorun”
Cahit Armağan Dilek: “Suriye, İdlib’de operasyona hazırlanıyor”
Rusya’nın hava desteğine sahip Suriye ordusunun İdlib operasyonu için hazırlandığını düşünen 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü Başkanı Cahit Armağan Dilek, sürecin nasıl şekilleneceğinin 28-29 Kasım’da yapılacak 11. Astana toplantısında netleşeceğini düşünüyor.
VOA Türkçe’ye değerlendirmelerde bulunan Dilek, “Soçi’de üzerinde anlaşmaya varılan İdlib mutabakatına rağmen muhalifler Suriye’ye saldırılar düzenliyor. Teröristler hala çekilmiş değil. Bu nedenle Suriye, İdlib operasyonuna hazırlanıyor. Rusya ile Türkiye’nin görüşme trafiğinin artmasının nedeni bu olmalı. Türkiye’ye doğru bir göç olmaması için küçük küçük operasyonlar yapılabilir. Halep’i Lazkiye’ye bağlayan M4 karayolu ve Halep’i Şam’a bağlayan M5 karayoluna kadar gelebillirler. İdlib’in güneyine ve ortasına kadar ilerlemek isteyeceklerdir. Silahlı gruplar, kuzeye doğru çekilirse göç olmaz. Ancak silahlı gruplar geri çekilmeyip direnirlerse o zaman durum değişebilir” dedi.
