Başta Avrupa Birliği olmak üzere gelişmiş ülke ekonomileri zorlu bir yıl geçirdi. Ağırlaşan borç krizi, yılın son ayında, Avrupa’yı yeni ekonomik kurallar belirlemeye zorladı. Amerikan ekonomisi de çelişkili sinyaller vermeye devam etti. AB’yi sarsan borç krizinin ardında yatan gerçek nedenler ne, Avrupa’daki gelişmeler 2012’de Türkiye’yi nasıl etkileyecek? Küresel ekonomiyi önümüzdeki dönemde ne bekliyor? Melek Çağlar, bu soruları Amerikan Bloomberg News yorumcularından Yalman Onaran’a sordu. Kısa süre önce Amerika’da, “Zombie Banks” adlı kitabı yayınlanan Onaran önümüzdeki yılların daha da riskli göründüğünü söylüyor.
Yalman Onaran’a göre günümüzde küresel ekonomiyi tehdit eden risklerin temelinde, politikacıların batık bankaların yaşamasına izin veren anlayışı yatıyor. Onaran, “2008’deki kriz sonrasında politikacılar bankalarla ilgili sorunları çözdüklerini iddia ettiler, ama sorunlar çözülmedi, bankalardaki sorunlar hala devam ediyor. Üstelik şimdi AB’deki bankalar daha da kötü durumda. Ama hala durum idare edilmeye çalışılıyor, ancak 2008’de Amerika’nın yaptığı gibi bu kez de AB dünyayı aşağı çekecek,” diyor.
“Türkiye de etkilenir”
Yıllardır Amerika’da ekonomi yazarlığı yapan Yalman Onaran’ın gelecek 10 yıla ilişkin öngörüleri de karamsar. Onaran, “Krizler art arda gelmeye devam edecek, bu yüzden de önümüzdeki 10 yıl iyi geçmeyecek,” diyor.
Yalman Onaran, Avrupa’daki krizin, önümüzdeki dönemde Türkiye’yi de etkileyeceği görüşünde. Onaran, “Türkiye 2001 krizi sonrasında bankacılık konusunda ciddi reformlar yaptı, bankalar yasası üç kere değişti ama en sonunda gerçekten çok sıkı kurallar getirildi. Şimdi, Türkiye’deki bankaların sermaye yeterlilik rasyoları %19 civarında, kriz öncesinde bu oran Amerika’da %2, Avrupa’da %3 civarında idi. Dolayısıyla Türkiye’de bankalar bu güçlü rasyoları sayesinde ayakta kalacak, ama elbette ihracata dayalı bir ekonomi olarak resesyon olursa Türkiye de etkilenir, Çin de, Güney Kore de,” diyor.
Kayıp yıllar öngörüsü
Ekonomi yazarı Yalman Onaran, 2011 yılına damgasını vuran Avrupa borç krizinin, 2012 ve sonrasını da olumsuz etkileyeceği görüşünde. Onaran, “Nüfus yılda %1-2 civarında artıyor, resesyon olmaması için de ekonomik büyümenin de en az bu oranlar kadar olması gerekir. 2012’de görünen o ki ekonomik büyüme gelişmiş ülkelerde sıfıra düşebilir,” diyor. Onaran, Amerika ve AB’nin büyümemesi durumunda Çin, Brezilya ve Türkiye gibi ülkelerin de bundan etkileneceğini söylüyor ve bu karamsar tahminini 2012’de yeni bir resesyon olacağı öngörüsüyle noktalıyor.
