New York Times, İran’da 40 yıl önceki İslam Devrimi’nden bu yana yaşanan en kanlı siyasi çalkantılarda en az 180 kişinin öldüğünü, ölü sayısının çok daha yüksek olabileceğini yazıyor. Habere göre iki hafta önce benzin fiyatlarına yüzde 50’nin üzerinde zam yapılması sonrasında 72 saat içinde patlak veren protestolar, büyük küçük birçok kentte hükümetin ve liderlerin devrilmesi çağrılarıyla giderek büyüdü. Görgü tanıklarına göre güvenlik güçleri, yaşları 19 ila 26 arasında değişen çoğu işsiz genç erkek protestocunun üzerine ateş açtı. Gazete, benzin fiyatlarına zam yapıldığının açıklandığı 15 Kasım’dan sonra patlak veren protestolarda 180 ila 450 kişinin ölmüş, 2 bin kişininse yaralanmış olabileceğini kaydediyor. Son olaylar, İranlılar’ın ülkenin liderlerine yönelik memnuniyetsizliğinin dışa vurumu olmanın yanısıra karşı karşıya olunan ciddi ekonomik ve siyasi meselelerin bir yansıması olarak algılanıyor. Trump Yönetimi’nin uyguladığı yıkıcı ekonomik yaptırımlar ve istikrarsızlığın giderek arttığı Ortadoğu’da komşu ülkelerin İran’a duyduğu öfke, bu meselelerin başında geliyor. Ulusal çaplı sosyal çalkantıların büyük bölümünün işçi sınıfı nüfusunun yoğun olduğu düşük gelirli mahalle ve kentlerde patlak verdiği ise dikkatlerden kaçmıyor. İranlılar’ın büyük çoğunluğunun öfkesinin hedefi ise ülkenin dini lideri Ayetullah Ali Hamaney.
New York Times bugün ayrıca Temsilciler Meclisi’ndeki Demokrat Partililer’in Başkan Trump’ın Kanada ve Meksika’yla vardığı Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması’nı onaylayıp onaylamayacağına ilişkin bir değerlendirmeye yer veriyor. Trump Yönetimi’nin bir yıl önce Kanada ve Meksika’yla yaptığı anlaşmanın yürürlüğe girmesi için Kongre onayı gerekiyor. Demokratlarsa azil sürecinin tam ortasında Başkan Trump’a bir zafer hediye etmekle, şimdiye kadar varılan en ilerici ticaret anlaşmalarından birine sırt çevirmek arasında bir karar vermek zorunda. Trump Yönetimi’yle önümüzdeki günlerde el sıkışmak, Demokratlar’a, tabanı heyecanlandıran ticaret konusunda somut bir kazanım getirebilir. Kongre’de Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması’na “evet” demek ayrıca Demokratlar’ın uzun süredir işçilere değil şirketlere öncelik tanımakla eleştirdiği ticaret anlaşmasında yapılacak değişiklikleri garantilemesi ve gelecekte yapılacak anlaşmaların da temelini atması anlamına gelebilir. Demokratlar, otomotiv yedek parçalarının Kuzey Amerika’da imal edilmesine ağırlık verilmesi gibi anlaşmanın bazı maddelerine uzun zamandır zaten destek veriyordu.
Washington Post ise Irak Başbakanı Adil Abdülmehdi’nin geniş çaplı reform çağrılarının yapıldığı protestolardan sonra istifa etmesinin ülkede yeni bir siyasi krizin temelini attığını yazıyor. Habere göre Tahrir Meydanı’nda toplanan binlerce protestocu, yeni seçim yasalarının getirilmesini talep ediyor. Adının açıklanmasını istemeyen bir insan hakları yetkilisine göre Amerika’nın Irak’ı işgal ettiği 2003 yılından bu yana ülkedeki siyasi düzene yönelik en ciddi tehdit niteliği taşıyan çalkantılarda 430’dan fazla kişi yaşamını yitirdi. Abdülmehdi, parlamentoda aylar süren siyasi çekişmelerden sonra başbakan olarak atanmıştı. Uzmanlar ve siyasetçilere göre Abdülmehdi’nin istifası, ülkede gerçek değişimi sağlamaya başlamak için bir fırsat sayılabilir. Abdülmehdi, 24 saat içinde en az 45 göstericinin güvenlik güçleri tarafından farklı kentlerde öldürüldüğü ayaklanmaların başlaması üzerine Cuma günü istifa kararını açıklamıştı. Irak’ta yüksek işsizlik oranı, yaygın rüşvet ve kamu hizmetlerinin aksaması, halk arasında öfke ve hayal kırıklığı yaratıyor.