Birçok genç araç kullanırken dikkatini yola vereceği yerde ya yanındakilerle konuşuyor, ya müzik dinliyor, ya da yazılı mesaj okuyup gönderiyor. Bir yandan direksiyonu kontrol etmeye çalışırken bir yandan baş parmaklarıyla mesaj yazan gençlere sık sık rastlamak mümkün. Yeni bir kampanya, bu alışkanlığın tehlikelerini anlatıyor ve gençlere ‘mesajlar bekleyebilir’ bilincini aşılamaya çalışıyor.
Mariah West trafik kazasında hayatını kaybetmeden önce telefonunda son kez ‘Neredesin’ mesajını okumuştu.
Mariah’nın annesi Merry Dye ”Kızım bir gün sonra liseden mezun olacaktı. Bir beyzbol karşılaşmasına giderken telefonda yol tarifi alıyordu,” diyor.
Görgü tanıklarına göre Mariah sebepsiz şekilde arabasının kontrolünü kaybetmiş, yolun ortasındaki refüjü aşıp iki şerit trafiğin arasında kaza yapmıştı. Merry Dye, “Hiçbir anne baba bu acı haberi almak istemez,” diye konuşuyor.
Dye deneyimlerini ‘Texting Can Wait’ ‘Mesajlar Bekleyebilir’ adlı belgeselde dile getiriyor ve gençlere açık bir mesaj yolluyor. Acılı anne, ”3 saniye içinde otoyolda giderken beş futbol sahası uzunluğunda bir mesafe katedebilirsiniz. Bu kadar az süre içinde bu mesafede çok şey olabilir. Konu kaza yapıp yapmayacağınız değil, ne zaman kaza yapacağınızdır,” diyor.
İnternet’te yayınlanan 10 dakikalık belgeselin yapımcısı, hemen hemen her gencin kullandığı cep telefonlarına hizmet sağlayan telekomünikasyon şirketi AT&T.
AT&T yöneticilerinden Gail Torreano, ”Gençlere mesaj vermenin en etkili yolunun gerçek hikayeleri anlatmadan geçtiğine inanıyoruz,” diye konuşuyor.
Belgeselde Will adlı bir genç var. Will, yolcu olarak bulunduğu aracın kaza yapması sonucu beyin hasarına uğramış. Will şunları söylüyor:
”Araba kullanabiliyordum. Yürüyüşe çıkabiliyordum. Kendi başıma dolaşabiliyordum. Bir işim vardı. Normal bir insandım. Birisi direksiyon başında mesaj yazdığı için artık bunların hiçbirini yapamıyorum. Bir telefon mesajı hayatımı kararttı.”
Belgeselde cep telefonunda mesaj yazarken çarptığı bisikletlinin ölümüne yol açan bir genç ve bir başka kazada ölen bir kadının kız kardeşine de yer veriliyor. Sadece anne babalar değil başka birçok kişinin de acı çektiği vurgulanıyor.
Araştırmalar direksiyon başında mesaj yazan sürücülerin kaza yapma olasılığının yola odaklananlara kıyasla en az 8 kat fazla olduğunu gösteriyor. Hükümet istatistiklerine göre, 2008 yılında Amerika’da trafik kazalarında ölen 6 bin kişi dikkatsiz sürücülerin yol açtığı kazalarda hayatını kaybetti. Torreano, belgeselin, AT&T’nin başlattığı kampanyada kullandığı araçlardan biri olduğunu söylüyor:
”Daha fazla gence erişebilmek için belgeseli yaygınlaştırmaya çalışıyoruz. Her eyalette elemanlarımız var. Kimi çalışanlarımız belgeseli doğrudan okullara götürdü. Ülke çapındaki eğitim bölgeleriyle bağlantısı olan Ulusal Genç Güvenliği Kuruluşu’yla da işbirliği yapıyoruz. Belgeseli mümkün olabildiğince çok gence göstermek istiyoruz.”
Ulusal Genç Güvenliği Kuruluşu’ndan yönetici Sandy Spavone, direksiyon başında mesaj yazmanın çok fazla dikkat gerektirdiğini ve bu nedenle çok tehlikeli olduğunu söylüyor:
”Araç kullanırken mesaj yazmak üç ayrı şekilde dikkat dağılmasına neden oluyor. Gençler mesajları okumak ya da mesaj yazmak için telefona bakıyor ya da mesaj geldiğinde hemen yanıtlamak için telefonlarını ellerine alıyor. Bu görsel dikkat dağılması. Mesaj yazmak içinse direksiyonu bırakıyorlar. Bu da ellerinin direksiyonda değil telefon tuşlarında olmasına yol açıyor. Mesaj okumak ya da yazmak ayrıca zihinsel dikkat dağılmasına neden oluyor.”
Spavone, kampanyanın gençleri de çözümün bir parçası haline getirmeyi amaçladığını söylüyor:
”AT&T Amerika’nın dört bir yanından gelen 20 gencin oluşturduğu bir liderlik ekibi kurulmasını sağladı. Ulaştırma Bakanlığı’nın Dikkatsiz Sürücü Zirvesi’ne katılan bu gençler yaşadıkları yerlerde çalışma programları oluşturuyor. AT&T’yle işbirliği içinde çalışarak video görüntüleri yaygınlaştırılıyor. Böylece gençler okul-aile birliği toplantılarında, okulların açıldığı hafta düzenlenen partilerde ya da okulların konferans salonlarında bu videoyu gösterip bir diyalog başlatıyor.”
Kampanyanın esas amacı gençlerin direksiyon başında mesajlaşmasının kabul edilemez, son derece tehlikeli bir davranış olduğunu anlamasını sağlamak.