Türkiye, Türkmen nüfusa sahip Kerkük’teki gelişmeleri yakından takip ediyor ancak Irak Bölgesel Kürt Yönetimi’ne (IBKY) mesajlar verilmesi dışında somut adım atacak hamlelere ilişkin herhangi bir açıklama yapılmadı.
Irak’ta 1990’lardaki Körfez Savaşını izleyen yıllardan itibaren Türkmen nüfusu göçü ve Kürtler’in yeniden yerleştirme ile asimilasyon politikaları Türkiye tarafından yakından izleniyor. Ankara ilk önce resmi binalarda IBKY Bayrağı çekilmesi kararına Arap ve Türkmen nüfusu hakları çiğnendiği için tepki gösterdi. Şimdi Kerkük İl Meclisi’nde Kürt oylarıyla Erbil’deki IBKY’ye bağlanmak için halk oylaması yapılması kararı alındı. Son aylarda IBKY Başkanı Mesut Barzani ile yakın ilişkiler söz konusuyken Bağdat’taki merkezi yönetimle sıkça ters düştüğü gözlemlenen Türkiye açısından ise sıkıntılı bir süreç görünüyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bugün halk oylaması kampanyası yürüttüğü il ziyaretleri kapsamında Zonguldak’taki konuşmasında, Kerkük’teki gelişmelere ilişkin şunları söyledi:
“Kerkük'te milli bayrak dışında ikinci bir bayrağın asılmasını kesinlikle yanlış buluyorum. O bayrağın sahipleri şunu bilsinler ki bölücülük yapıyorlar. Irak Bölgesel Kürt Yönetimi’ne sesleniyorum; bu yanlıştan bir an önce dönün. Şu anda Irak Merkezi Yönetimi onu doğru bulmadığını açıkladılar bizler de aynı şekilde buradan uyarısı yapıyoruz. Kerkük Kürtlerindir safsatasına biz asla uymuyoruz. Kerkük orada yaşayan Türkmeni ile Arap'ı ile Kürt'ü ile hepsinindir. Bizimdir diyerek böyle bir iddianın içerisine girmeyin onun bedeli de ağır olur. Türkiye ile münasebetlerinizi bozarsınız. Münasebetlerimiz şu anda iyi gidiyor, bu münasebetleri bozmayın. Hemen o bayraklarınızı indirin sadece Irak milli bayrağı ile orada yola devam edin. Yoksa şu andaki geldiğimiz noktadan geri adım atmaya mecbur kalırsınız.”
Erdoğan, akşam NTV’de yaptığı açıklamada, Irak’ın Sincar bölgesindeki PKK oluşumuna dikkat çekti. Erdoğan, “Bu ikinci Kandil oluşturma gayretlerinde 2 bin 500 kadar orada PKK'lı var. Tümüne baktığımız zaman Irak'ta aslında mezhebe dayalı bir Pers milliyetçiliğine yönelik İran'a bir destek oluşturuluyor. Yayılmacılık hareketi Pers milliyetçiliği perspektifinde ama dayanağı temeli neresi o da mezhebi, bir mezhep anlayışı ile bunu yayıyorlar” dedi.
Çavuşoğlu: “Kerkük’ün referandum yetkisi yok”
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise, “Kerkük İl Meclisi tek başına referandum kararı alamaz. Araplar ve Türkmenler bu karara katılmadı. Kerkük Meclisi’nin referandum yetkisi yok. Ancak bu meclis Bağdat yönetimine, Kerkük’te referandum talebini iletiyor. Burada bir şeylerin döndüğü gerçek. Bu kırılgan dönemde, Irak'ın geleceğini tehlikeye atan adımlar. Bunlar iyi niyetli adımlar değil. Fırsatçılık yapıyorlar. Bunu açıkça söyledik. Irak Türkmen Cephesi'nin başkanı, Başbakanımızla da görüştü. Kerkük Türkmeni yalnız değildir. Böyle oldu-bittilere müsaade etmeyiz. Fırsatçılık yapmak, bölgesel yönetim için de Irak yönetimi için de iyi olmaz” diye konuştu.
Dışişleri: “Kınıyoruz”
Türk Dışişleri ayrıca resmi yazılı açıklama ile Kerkük’te Kürtlerin yeni hamlesini kınadı. Açıklamada, şunlar dile getirildi:
“Kerkük Vilayet Meclisi’nin, Kerkük’ün statüsüne ilişkin referandum konusunu gündemde tutmaya teşebbüs eden bugünkü (4 Nisan) kararı, toplumsal huzuru tehlikeye atan son derece sakıncalı bir adım olmuştur. Kerkük’ün asli unsurları olan Türkmen ve Arapların katılmadığı bir toplantıda alınan bu kararın meşruiyeti yoktur. Kerkük’ün statüsüne ilişkin süreç Irak anayasasında kayıtlıdır. Anayasanın ilgili hükümlerinde belirtilen unsurları gözardı eden bir karar anayasayı da ihlal eder. Resmi dairelerde IKBY bayrağı asılması kararından sonra alınan bugünkü kararı da tek taraflı oldubitti girişimlerinin yeni bir örneği olarak görüyor ve kınıyoruz. Kerkük’ün öncelikli ihtiyacı, terör örgütlerine karşı yürütülen mücadelenin sonuçlanması ve yerlerinden edilmiş insanların evlerine dönmeleri, dolayısıyla toplumsal huzur ve barışın tesisidir. Buna zarar verecek adımların hükmü olmadığı gibi, kabul edilmesine de imkan bulunmamaktadır.”
