Erişilebilirlik

“Amerikalılar Siyahlara Tazminat Ödenmesine Karşı”


Amerikalılar’ın ırksal eşitsizlik konularındaki farkındalığı giderek artıyor. Ancak ülkede büyük çoğunluk, hala, beyaz ve siyah vatandaşlar arasındaki servet uçurumunu kapatma girişiminin parçası olarak siyahlara tek seferlik tazminat ödenmesine karşı çıkıyor.

"Tazminat miktarı trilyonlarca dolar olabilir"

Reuters ve Ipsos ortaklığında yapılan ankete göre her 5 Amerikalı’dan 4’ü, geçmişte köle olarak çalıştırılmış siyahların torunlarına halktan toplanan vergi gelirleriyle maddi ve manevi tazminat ödenmesine karşı çıkıyor. Ülkede ırk tartışmalarının sürdüğü bu ortamda, söz konusu tazminat bazı politikacılar, akademisyenler ve ekonomistlere göre 40 milyon siyah Amerikalı’yı kapsayabilir. Bu da tahminlere göre herhangi bir federal tazminatın miktarının trilyonlarca doları bulması anlamına gelebilir.

Siyahlara tazminatı savunanlara göre ise bu adım, Amerika’da İç Savaş sona erip kölelik kalkana kadar zorla ve ücretsiz olarak çalıştırılarak ülkenin güneyinde ekonomiyi ayakta tutanların tanınması anlamı taşıyor. Tazminatı savunanlar, köleliğin sona erdiği 1865’den sonra başlayan hukuki ve fiili ırk ayrımcılığı uygulamasının yaklaşık 150 yıl devam ettiğini hatırlatıyor.

"Siyahlar destekliyor beyazlar çekimser"

Anket, tazminat fikrini savunanların hangi ırktan olduğunun da bu yaklaşımlarında etkili olduğunu ortaya koyuyor. Buna göre siyahların yüzde 50’si tazminatı desteklerken 10 beyazdan sadece biri tazminat fikrine sıcak bakıyor.

Cumhuriyetçiler, siyahlara tazminat ödenmesine yüzde 80 oranında karşı çıkarken Demokratlar’ın üçte biri, siyahlara tazminatı destekliyor. Ankete katılanlara neden bu yanıtı verdikleri sorulmadı. Siyahların torunlarına tek seferlik tazminat fikrine karşı çıkanların bir kısmı da köleliğin kaldırılmasının üzerinden çok uzun zaman geçtiğini ve tazminat ödemesinin nasıl hayata geçeceği konusunun net olmadığını savunuyor.

Siyah Politikacı: "Ten rengimden dolayı ödeme yapılması hakaret"

Reuters’a konuşan emekli Amerikan futbolu oyuncusu ve Cumhuriyetçi Parti Kongre adayı Burgess Owens, “Irkçı değilim ve bana ya da başka birine sadece ten renginden dolayı bir ödeme yapılmasını hakaret olarak görüyorum” dedi.

Siyah Amerikalı olan Owens, köleliği önemsediğini söyleyenlerin, bugün dünyada insan kaçakçıları tarafından köleleştirilen veya başka kötülüklere maruz bırakılan 30 milyon kadın, çocuk ve adamın durumuna odaklanması gerektiğini savunuyor. Senato çoğunluk lideri Mitch McConnell geçen yıl, Amerika’nın “ilk günahı” olarak tanımladığı kölelikten şu an hayatta olan hiç kimsenin sorumlu olmadığını söylemişti.

Bernie Sanders: "Tazminat konusunda kimse net değil"

Demokrat parti başkan aday adaylarından Bernie Sanders, 2019’da katıldığı kampanya oturumunda siyahlara tazminat ödemesi yapılması hakkında ne düşündüğüne ilişkin soruya, “Ne demek olduğunu bilmiyorum. Bu konuda kimsenin net olduğunu da düşünmüyorum” şeklinde yanıt vermişti.

St. Louis Merkez Bankası Başkanı James Bullard ise Çarşamba günü yaptığı açıklamada, ırksal ve ekonomik eşitliği teşvik etmek için yapısal ve kurumsal adımlar atılması gerektiğini söyledi. Demokrat Parti’nin başkan adayı olması neredeyse kesinleşen Joe Biden, böylesi adımların hayata geçirilir olup olmadığını incelemek üzere komisyon kurulması fikrini desteklediğini söyledi.

Demokrat Kongre Üyesi: "Sahip oldukları servet kölelik kurumunun eseri"

Bazı yerel ve akademik kurumlar da bu konuda çeşitli adımlar atıyor. Demokrat Partili Temsilciler Meclisi Üyesi, tazminat konusunu ele alan bir oturumun bu yıl Kongre’de gündeme geleceğini söyledi.

Demokat Parti Teksas Temsilciler Meclisi Üyesi Sheila Jackson Lee
Demokat Parti Teksas Temsilciler Meclisi Üyesi Sheila Jackson Lee

Jackson Lee, tazminat konusuna şüpheyle yaklaşanlara seslenerek, “Bugün, 10 yıldır hatta 100 yıldır köle sahibi olmayabilirler. Ancak sahip oldukları ve olacakları servet sadece kölelik kurumu nedeniyle var” dedi.

Tarihte benzer tazminatlar kimlere ödendi?

Peki tarihte benzer tazminatlar hangi durumlarda ödendi? İkinci Dünya Savaşı sırasında toplama kamplarında gözaltına alınan Amerikan vatandaşı Japonlara, Almanya’da Yahudi Soykırımı’ndan sağ kurtulanların ailelerine ve Güney Afrika’da ‘apartheid’ olarak bilinen ve resmi devlet politikası olan ırk ayrımcılığı sonrası hayatta kalan siyahlara, yaşadıkları maddi ve manevi kayıplardan dolayı tazminat ödenmişti.

Yahudi Soykırımı'ndan kurtulanlar Ocak ayında Polonya'daki anma töreninde
Yahudi Soykırımı'ndan kurtulanlar Ocak ayında Polonya'daki anma töreninde

Reuters anketinde Amerikalıların ırksal sorunlara yaklaşımındaki değişim de ortaya konuyor. Ankete göre siyahların haksız muameleye maruz kaldığını düşünen Amerikalılar’ın sayısı artıyor. Anket sonucu, polisin tutumuyla ilgili görüşlere de dikkat çekiyor.

"Siyahların neden polise güvenmediğini anlıyorum"

Geçen hafta yapılan ankete katılanların yüzde 72’si, siyah Amerikalılar’ın neden polise güvenmediğini anladığını söylüyor. Bu oran, 2015’te yapılan benzer bir ankete göre 17 puan daha fazla. Ankete katılan Amerikalılar’ın yüzde 59’u, polisin şüphelilere karşı aşırı şiddet kullandığını düşünüyor. 2016’da yapılan benzer bir ankete göre bu oranda da 15 puanlık artış olduğu gözleniyor.

Anket, George Floyd’un polisin gözaltına aldığı sırada hayatını kaybetmesi sonrası yaşanan protesto olaylarının ardından yapıldı.

"Salgın sonrası ekonomik kriz siyahları daha sert etkiledi"

Salgının neden olduğu ekonomik kriz, siyahlar ve beyazlar arasındaki gelir eşitsizliğini de körükledi. Siyahlar, son aylarda artan işsizlikten beyazlara oranla çok daha fazla etkilendi.

Örneğin beyaz bir ailenin kazandığı 100 dolara karşılık siyah bir aile 57 dolar kazandı ve uzun vadede aynı oranda maaş zammı alsalar dahi iki gelir arasındaki fark, yıllar içinde açılmaya devam etti.

Reuters ve Ipsos, ankete katılan 1.115 yetişkine kölelik tazminatıyla ilgili düşüncelerini sordu. 10 ve 16 Haziran tarihlerinde yapılan ayrı bir ankette ise 4.426 yetişkine ırksal sorunlar hakkında sorular soruldu.

STÜDYO VOA

Köprü kazasının ardından milyarlarca dolarlık tazminat bekleniyor – 28 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG